Het evangelie met of zonder ‘plus’
ds. Yme Horjus • 90 - 2014 • Uitgave: 3
Niet alleen in de mainstream kerken, maar ook in de evangelische wereld wordt nu breed ingezet op laagdrempeligheid om daarmee echt missionair te kunnen zijn. Er is zeker een oprechte wens om het evangelie dichter bij mensen van vandaag te brengen. De vraag is echter of dat niet ten koste gaat van de inhoud van het evangelie.
Upgrade
Het stond te lezen op een dag in de krant. Er was een bestaande evangelische kerk die het over een andere boeg wilde gooien. Men vond de situatie van de eigen gemeente te weinig aangepast aan de eisen van de tijd. Er moesten nieuwe initiatieven komen en nieuwe mogelijkheden worden aangeboord. De kerk verhuisde naar de Stadsschouwburg in die stad. Tot dat moment hield de kerk haar samenkomsten nog in een buurtcentrum in een nieuwbouwwijk, maar die locatie miste ‘sfeer en uitstraling’, zei de woordvoerder van die kerk. (Om welke kerk het hierbij gaat is even niet van belang, maar als de lezer mij persoonlijk benadert, kan hij die informatie krijgen.)
De woordvoerder van die kerk was niet bang dat met de verhuizing naar de schouwburg de scheidslijn tussen religie en theater zou vervagen. “Spektakel en geloof met een open hart gaan hand in hand. God wordt juist geëerd als mensen alles uit de kast halen.” Tijdens de diensten van de deze kerk treden bands op en wordt er veelvuldig gebruikgemaakt van multimedia. Daar hadden ze in het buurtcentrum al faciliteiten voor, legde de woordvoerder uit, “maar de Stadsschouwburg is een upgrade.” Hij wees op de tempel van de Oudtestamentische koning Salomo: “Die was ook prachtig, dat was ook een spektakel.” Volgens deze woordvoerder moet de kerkdienst een ervaring zijn waar alles aan klopt. “Het moet mensen inspireren. Naar de kerk gaan moet zijn als eten bij een goed restaurant.”
Het wekelijks afhuren van de Stadsschouwburg is niet goedkoop, maar deze evangelische kerk, gefinancierd door vrijwillige donaties, wil “het best haalbare geven aan andere mensen en aan God.” Het verschil tussen een zaterdagavond en een zondagochtend in het stadstheater is volgens de woordvoerder de God-factor. “In de kerk vertellen mensen elkaar over hun ontmoeting met God en hoe deze hun leven een andere wending heeft gegeven.” Voor de bezoekers van deze kerk is ook de ontmoeting met elkaar belangrijk. De nieuwe locatie in de binnenstad biedt volgens hem extra mogelijkheden om na de dienst “met elkaar te connecten onder het genot van een dubbele espresso.”
Het product ‘evangelie’
Bij het lezen van dit bericht, heb je misschien in eerste instantie als reactie: ‘goed dat die kerk zijn missionaire opdracht ziet.’ Maar tegelijkertijd bekruipt je een onbedwingbaar gevoel van: ‘moet dat dan op deze manier?’ Het woord ‘spektakel’ trekt in het bericht onmiddellijk de aandacht. Zoals de tempel van Salomo was, moet ook de samenkomst van de gemeente een ‘spektakel’ zijn en moet een gemeente, met alle toeters en bellen die daarbij horen, een performance op de planken zetten. Men streefde naar een upgrade van wat op de eerdere locatie al gebruikelijk was.
Mij lopen de rillingen over de rug bij zoveel geneigdheid in te spelen op de behoeften van de religieuze consument. Die moet op zijn wenken bediend worden met pakkende preken, aansprekende muziek en een eigentijdse multimediale presentatie. Het kan niet laagdrempelig genoeg zijn. Het moet allemaal nauw aansluiten bij de smaak van de mensen van vandaag. ‘Een ervaring waar alles aan klopt’, zegt de woordvoerder letterlijk.
Het lijkt er erg op dat deze kerk bij wijze van spreken een marketingbureau heeft ingeschakeld met de vraag hoe het product ‘evangelie van Jezus Christus’ het beste in de markt kan worden gezet. Het gebruik van het woord upgraden doet dat haast vermoeden. Ik noem dat de valkuil van het marketing denken. Klakkeloos worden methodes geïmplementeerd vanuit de seculiere wereld om het evangelie te promoten.
Evangelie plus
Wat mij opvalt in dit bericht dat het in het geheel niet meer gaat om de boodschap die de gemeente heeft uit te dragen, maar om de aansluiting bij de mens van vandaag met zijn hang naar beleving, vermaak en entertainment. Begrijp mij goed, ik heb er niets op tegen dat de kerk voor haar pr naar buiten een website inricht, of voor de samenzang gebruikmaakt van een beamer. Sommige zaken zijn echt niet verkeerd. Maar wel als marketingonderzoek voorschrijft dat het niet genoeg is om een evangelie van de verlossing van zonden aan de man te brengen en dat dit gepaard moet gaan met zaken die je welbevinden in het leven raken, als iets dat werkt, bijvoorbeeld als iets dat je pijn verzacht en geluk, voldoening en eigenwaarde verschaft. Het gaat om een evangelie plus, waarbij de nadruk steeds meer op het plus komt te liggen.
Kathedraalzucht
Ik lees in het krantenbericht niets over een worsteling om het evangelie van de vreemde vrijspraak van de zondaar door de heilbrengende genade van God. Ik hoor hierin niets over de moeite om mensen te confronteren met het Bijbelse gegeven dat zij zonder die genade nog verkeren in de zonde en geen deel hebben aan Gods Koninkrijk. Ik verneem hier alleen maar iets over een kerkvisie die gebaseerd is op de Oudtestamentische tempeldienst. Moet ik dat zien als een vorm van kathedraalzucht die in de Middeleeuwen ook bestond bij geloofsgemeenschappen in dorpen en steden van enige omvang? Waarom zoeken we het toch altijd weer in de vorm? Waarom prefereren wij toch de presentatie, terwijl het toch gaat om Jezus alléén als de verzoener van onze zonden? Dat is toch wat de gemeente zou moeten bezielen? Breng mij d’aloude tijding van ’t heil in Jezus’ bloed… Dat is plus genoeg!
Ds. Yme Horjus
Upgrade
Het stond te lezen op een dag in de krant. Er was een bestaande evangelische kerk die het over een andere boeg wilde gooien. Men vond de situatie van de eigen gemeente te weinig aangepast aan de eisen van de tijd. Er moesten nieuwe initiatieven komen en nieuwe mogelijkheden worden aangeboord. De kerk verhuisde naar de Stadsschouwburg in die stad. Tot dat moment hield de kerk haar samenkomsten nog in een buurtcentrum in een nieuwbouwwijk, maar die locatie miste ‘sfeer en uitstraling’, zei de woordvoerder van die kerk. (Om welke kerk het hierbij gaat is even niet van belang, maar als de lezer mij persoonlijk benadert, kan hij die informatie krijgen.)
De woordvoerder van die kerk was niet bang dat met de verhuizing naar de schouwburg de scheidslijn tussen religie en theater zou vervagen. “Spektakel en geloof met een open hart gaan hand in hand. God wordt juist geëerd als mensen alles uit de kast halen.” Tijdens de diensten van de deze kerk treden bands op en wordt er veelvuldig gebruikgemaakt van multimedia. Daar hadden ze in het buurtcentrum al faciliteiten voor, legde de woordvoerder uit, “maar de Stadsschouwburg is een upgrade.” Hij wees op de tempel van de Oudtestamentische koning Salomo: “Die was ook prachtig, dat was ook een spektakel.” Volgens deze woordvoerder moet de kerkdienst een ervaring zijn waar alles aan klopt. “Het moet mensen inspireren. Naar de kerk gaan moet zijn als eten bij een goed restaurant.”
Het wekelijks afhuren van de Stadsschouwburg is niet goedkoop, maar deze evangelische kerk, gefinancierd door vrijwillige donaties, wil “het best haalbare geven aan andere mensen en aan God.” Het verschil tussen een zaterdagavond en een zondagochtend in het stadstheater is volgens de woordvoerder de God-factor. “In de kerk vertellen mensen elkaar over hun ontmoeting met God en hoe deze hun leven een andere wending heeft gegeven.” Voor de bezoekers van deze kerk is ook de ontmoeting met elkaar belangrijk. De nieuwe locatie in de binnenstad biedt volgens hem extra mogelijkheden om na de dienst “met elkaar te connecten onder het genot van een dubbele espresso.”
Het product ‘evangelie’
Bij het lezen van dit bericht, heb je misschien in eerste instantie als reactie: ‘goed dat die kerk zijn missionaire opdracht ziet.’ Maar tegelijkertijd bekruipt je een onbedwingbaar gevoel van: ‘moet dat dan op deze manier?’ Het woord ‘spektakel’ trekt in het bericht onmiddellijk de aandacht. Zoals de tempel van Salomo was, moet ook de samenkomst van de gemeente een ‘spektakel’ zijn en moet een gemeente, met alle toeters en bellen die daarbij horen, een performance op de planken zetten. Men streefde naar een upgrade van wat op de eerdere locatie al gebruikelijk was.
Mij lopen de rillingen over de rug bij zoveel geneigdheid in te spelen op de behoeften van de religieuze consument. Die moet op zijn wenken bediend worden met pakkende preken, aansprekende muziek en een eigentijdse multimediale presentatie. Het kan niet laagdrempelig genoeg zijn. Het moet allemaal nauw aansluiten bij de smaak van de mensen van vandaag. ‘Een ervaring waar alles aan klopt’, zegt de woordvoerder letterlijk.
Het lijkt er erg op dat deze kerk bij wijze van spreken een marketingbureau heeft ingeschakeld met de vraag hoe het product ‘evangelie van Jezus Christus’ het beste in de markt kan worden gezet. Het gebruik van het woord upgraden doet dat haast vermoeden. Ik noem dat de valkuil van het marketing denken. Klakkeloos worden methodes geïmplementeerd vanuit de seculiere wereld om het evangelie te promoten.
Evangelie plus
Wat mij opvalt in dit bericht dat het in het geheel niet meer gaat om de boodschap die de gemeente heeft uit te dragen, maar om de aansluiting bij de mens van vandaag met zijn hang naar beleving, vermaak en entertainment. Begrijp mij goed, ik heb er niets op tegen dat de kerk voor haar pr naar buiten een website inricht, of voor de samenzang gebruikmaakt van een beamer. Sommige zaken zijn echt niet verkeerd. Maar wel als marketingonderzoek voorschrijft dat het niet genoeg is om een evangelie van de verlossing van zonden aan de man te brengen en dat dit gepaard moet gaan met zaken die je welbevinden in het leven raken, als iets dat werkt, bijvoorbeeld als iets dat je pijn verzacht en geluk, voldoening en eigenwaarde verschaft. Het gaat om een evangelie plus, waarbij de nadruk steeds meer op het plus komt te liggen.
Kathedraalzucht
Ik lees in het krantenbericht niets over een worsteling om het evangelie van de vreemde vrijspraak van de zondaar door de heilbrengende genade van God. Ik hoor hierin niets over de moeite om mensen te confronteren met het Bijbelse gegeven dat zij zonder die genade nog verkeren in de zonde en geen deel hebben aan Gods Koninkrijk. Ik verneem hier alleen maar iets over een kerkvisie die gebaseerd is op de Oudtestamentische tempeldienst. Moet ik dat zien als een vorm van kathedraalzucht die in de Middeleeuwen ook bestond bij geloofsgemeenschappen in dorpen en steden van enige omvang? Waarom zoeken we het toch altijd weer in de vorm? Waarom prefereren wij toch de presentatie, terwijl het toch gaat om Jezus alléén als de verzoener van onze zonden? Dat is toch wat de gemeente zou moeten bezielen? Breng mij d’aloude tijding van ’t heil in Jezus’ bloed… Dat is plus genoeg!
Ds. Yme Horjus
