Het belang van een goede vader

ds. Oscar Lohuis • 88 - 2012 • Uitgave: 25
Uit onderzoek blijkt dat veel van de mensen die in de criminaliteit, misdaad, drugs, prostitutie of gevangenis terechtkomen geen goede vader hebben gehad. Ook bij mensen die zelfmoord plegen blijkt de afwezigheid of de schadelijke invloed van een vader tijdens de jeugdjaren vaak een rol te spelen. Vorig jaar zomer waren er grote rellen in Engeland. Veel jongeren zijn de straat op gegaan en hebben vernielingen aangericht, de puien van winkels ingeslagen en geplunderd wat ze te pakken konden krijgen. Er was grote sociale onrust in Engeland. De Britse minister-president David Cameron heeft toen een rede gehouden waarin hij een verband legde tussen het wangedrag van zo veel jongeren, met name jongens, en het drama van de afwezige vader in de Engelse samenleving. Hij heeft er voor gepleit dat er net zo afkeurend zal worden gesproken over vaders die hun verantwoordelijkheid niet nemen naar vrouw en kinderen toe, als over mensen die met drank op achter het stuur van hun auto gaan zitten.

Vaderschap raakt iedereen
De afgelopen maanden heb ik in diverse gemeenten gesproken over dit onderwerp. Niet zozeer over het vaderschap van God, maar over hoe belangrijk een aardse vader is. Deze preek bleek keer op keer mensen te raken. Dit komt omdat wij allemaal met vaderschap te maken hebben gehad en nog steeds te maken hebben. Ook als u zelf geen vader bent, u hebt te maken met de herinnering aan uw eigen vader. Misschien heeft u een goede en toegewijde vader gehad, maar misschien ook wel helemaal niet. Het kan ook zijn dat u uw nooit vader hebt gekend, of dat hij al heel vroeg in uw leven is vertrokken of overleden. Ook als u nu geen vader bent, heeft u misschien te maken met het vaderschap van uw man of zijn grootvaderschap of het vaderschap van uw zoon of schoonzoon. Iedereen heeft wel vrienden die vader zijn. Kortom, we hebben allemaal met vaders te maken. Zowel voor het gezin als voor de kerk als voor de samenleving zijn goede vaders van levensbelang.

Keuzes maken
Hoe komt het dat vaders soms zo afwezig zijn in hun gezin? Wij worden allemaal geconditioneerd om te gaan voor succes en welvaart. Als een man zich geeft aan zijn werk heeft hij de mogelijkheid om meer geld te verdienen, hogerop te komen en iemand te worden. Mensen hebben vaak een prachtig, schitterend ideaalbeeld van zichzelf: zo wil ik zijn en dat wil ik worden. Mannen hebben de neiging om daar helemaal voor te gaan, koste wat het kost. Vrouw en kinderen worden geofferd op het altaar van het succes. Wij mannen moeten gaan beseffen dat onze carrière en ons geld geen eeuwigheidswaarde hebben, maar de ziel van onze kinderen wel.
Soms is het een hobby of een sport waar mannen helemaal in op kunnen gaan. Als je daarmee bezig bent, dan heb je het gevoel dat je de boel onder controle hebt, je doet dan waar je heel goed in bent geworden en dat geeft een gevoel van waardevol zijn. Als je bezig bent de luier van je baby te verschonen of de rommel van je peuter op te ruimen, die al snel weer terugkomt, heb je dat gevoel minder. Het is prettiger om een lange reis met je zeilboot te gaan maken, dan dag in dag uit met je opstandige en ongehoorzame tiener te maken te hebben. Vaderschap vraagt dus zelfopoffering. Net als het huwelijk vraagt het vader-zijn de bereidheid om die moeilijke keuzes te maken, die soms tegen je gevoel ingaan. Het is prettiger om ’s avonds, na een lange dag werken achter de tv of computer weg te zakken, dan om wat tijd met je zoon of dochter door te brengen en hem of haar naar bed te brengen. Maar juist bij het naar bed gaan kun je even met hem of haar alleen zijn en geef je een echt gesprekje een kans. Voor dat soort dingen moet je kiezen. Een goede vader zijn komt je niet aanwaaien.

Aandacht
Afgelopen weken heb ik het boek gelezen van Gary Chapman, ‘De vijf talen van de liefde van kinderen’ (Medema, Vaassen, 1999). Daarin komt zo duidelijk naar voren dat het er niet alleen om gaat dat wij van onze kinderen houden, maar ook dat onze kinderen voelen dat wij van hen houden. Daarvoor is het nodig dat wij ook uiting geven aan onze liefde, door lichamelijk contact, lieve woorden, tijd en aandacht, dienstbaarheid en cadeautjes aan hen te geven. Een goede vader weet het hart van zijn zoon of dochter ervan te overtuigen dat hij van hem of haar houdt. Daarvoor is tijd en inspanning nodig. Zelfs als je van je kind houdt, is het niet vanzelfsprekend dat je kind dat ook dat ook zo ervaart. Door het lezen van zo’n boek ga je nadenken over je eigen vaderschap, maar ook over wie je eigen vader vroeger voor je is geweest. Soms kan dat confronterend zijn, maar het is wel goed om daarbij stil te staan. Verandering komt soms alleen wanneer wij echt gaan begrijpen dat het niet goed gaat zoals het nu gaat.

Hartelijke relaties
In het allerlaatste vers van het Oude Testament wordt de bediening van Johannes de Doper aangekondigd. Hij was de ‘Elia’ die de Heere zou zenden. Over hem staat geschreven: ‘Hij zal het hart van de vaders tot de kinderen terugbrengen, en het hart van de kinderen tot hun vaders’ (Maleachi 4:6, HSV). Wat prachtig is dat.
Je kunt als vader het hart van je kinderen verliezen. Daarom zegt Paulus: ‘Vaders, verbittert uw kinderen niet’ (Efeziërs 6:4, NBG). Door verkeerde boosheid, onbeheerstheid of afwezigheid kan dat gebeuren. Maar door het Woord van God, dat ook Johannes de Doper bracht, zou het hart van de vaders weer naar de kinderen uitgaan en het hart van de kinderen naar hun vaders. Daardoor zouden er weer hartelijke relaties ontstaan tussen vaders en hun kinderen.
Vaders behoren te zorgen voor bescherming, veiligheid, geborgenheid, ondersteuning, begeleiding, hulp, liefde en waardering voor hun kinderen. Dat heeft Nederland nodig en dat hebben onze kerken en gemeenten nodig. Je kinderen zijn belangrijker dan je eigen status, rijkdom en comfort. We moeten niet voor onszelf leven, maar ons leven geven in dienstbaarheid, zoals onze Here Jezus Christus dat ook voor ons heeft gedaan. Als dat doet, word je pas echt rijk.

Oscar Lohuis