Geld moet rollen

drs. Almatine M.J. Leene • 88 - 2012 • Uitgave: 21
Een paar weken geleden openden mijn man en ik een nieuwe bankrekening in Zuid-Afrika. Omdat het misdaadcijfer hier hoog is krijg je een sms’je als er geld van je rekening wordt afgeschreven (In Nederland kun je dit ook tegen betaling aanvragen). In ons geval gaan de sms’jes naar de telefoon van mijn man, omdat ik als buitenlander geen rekeninghouder mag zijn. Elke keer wanneer ik de pas gebruik, kan hij exact zien hoeveel geld, en waar ik dat geld, heb uitgegeven. Op die manier worden mijn uitgaven dus exact in de gaten gehouden! Misschien lijkt het je geen slecht idee om de uitgaven van je man, vrouw of kinderen op die manier te kunnen controleren. Ik ben wel bang dat zij dat niet zomaar zullen tolereren.

Geld zorgt in veel huishoudens voor discussie en conflict. Door de economische crisis en de oplopende werkloosheid kennen steeds meer gezinnen financiële problemen. Niet alleen een tekort, ook teveel geld kan voor problemen zorgen. Denk maar aan een erfenis die verdeeld moet (!) worden tussen kinderen van een overleden ouder. Vreemd genoeg, hoeveel geld er ook te verdelen valt, het is nooit genoeg. Dat maakt geld zo gevaarlijk. 1 Timoteüs 6:10 spreekt van ‘een (NBG en NBV gebruiken ‘de’, maar dat staat niet in de grondtekst) wortel van alle kwaad’, zoals diefstal, fraude, en ga zo maar door. Als je meer geld wilt, ben je tot veel in staat, dan maakt het niet uit hoeveel je al hebt. Waarom is het zo gevaarlijk om meer te willen en waarom zorgt geld voor zoveel conflicten?

Slechts wat je nodig hebt
Abraham en Sara, Salomo en Job en zijn gezin waren steenrijk. Salomo had niet eens om die rijkdom gevraagd (2 Kronieken 1:12), hij kreeg het van God. Geld en veel bezittingen hebben is dus niet verkeerd. Rijk zijn is een zegen, maar er schuilt ook een gevaar in. Net zo goed als armoede gevaarlijk kan zijn. Agur geeft daar in zijn gebed, in Spreuken 30:7-9, twee redenen voor: ‘Maak me niet arm, maar ook niet rijk, voed me slechts met wat ik nodig heb. Want als ik rijk zou zijn, zou ik u wellicht verloochenen, zou ik kunnen zeggen: ‘Wie is de Heer?’ En als ik arm zou zijn, zou ik stelen en de naam van mijn God te schande maken.’
Agur wil niet teveel, maar ook niet te weinig geld hebben. Hij ziet in dat beide, rijkdom en armoede, je relatie met God negatief kunnen beïnvloeden. Als je rijk bent, denk je al gauw dat je God niet nodig hebt, je redt je immers. Agur erkent dat, als hij arm zou zijn, hij zou stelen en dat gaat in tegen Gods gebod. Zijn vraag, om ‘slechts te krijgen wat hij nodig heeft’, klinkt mooi, maar is niet zo eenvoudig. Want wat is genoeg? Het ene gezin vindt één auto meer dan genoeg, het andere zou niet weten wat ze zonder twee auto’s zouden moeten.
In 1 Timoteüs 6:8 zegt Paulus dat het hebben van voedsel en kleren genoeg moet zijn. Wil dat zeggen dat we geen huis nodig hebben, geen auto? Het woord ‘kleren’ kan ook ‘onderdak’ betekenen, maar of Paulus dat ook bedoelt is niet zeker. Het belangrijkste woord in dit vers is ‘tevredenheid’. Of je nu wel of geen groot huis hebt, twee of twintig paar schoenen, één of twee auto’s; wees tevreden. Als dat je houding is, dan wil je als het goed is delen wat je hebt (1 Timoteüs 6:18). Dat is het tegenovergestelde van meer willen.

Familie
Je geld en bezittingen delen komt juist in het gezinsleven goed naar voren en daarom is het niet gek dat daar zoveel conflicten zijn over geld. Geld en gezin hebben alles met elkaar te maken. In 1 Timoteüs 5:8 zegt Paulus dat iemand die niet voor zijn eigen familie zorgt ‘zijn geloof verloochend heeft en erger is dan een ongelovige’. Je bent allereerst verantwoordelijk voor je eigen familie als het gaat om het leren van tevreden zijn en het delen van geld en bezittingen.
Bij de stoplichten in de buurt van ons huis, staan vaak arme mensen met kartonnen borden, waarop staat: ‘geen werk, geen familie’. Wie zorgt voor je als je geen familie hebt? Juist in je gezin kun je leren voor elkaar te zorgen en te delen. Misschien ben jij de hardwerkende broer die spaart en heeft zuslief een gat in haar hand. Kun je dan van elkaar leren? Voor beide geldt de vraag naar tevredenheid. Door hard te werken kun je veel geld verdienen, maar hoeveel van je kostbare tijd en lichaam kost het jou? Tegelijkertijd zou het goed zijn als zus van broer leert dat sparen ook belangrijk is. Al ga je in een gezin verschillend met geld om, de vraag is wat je van elkaar kunt leren en welke rol tevredenheid speelt. Of bekritiseer je elkaar alleen maar op zijn of haar uitgavenpatroon? Bijna iedereen had of heeft ouders die bereid zijn om hun inkomsten en bezittingen te delen met hun kinderen. Daardoor zou iedereen moeten weten hoe belangrijk het is om te delen wat je hebt. Vorige week las ik een verhaal in de krant die dit goed illustreert.

Geld moet rollen
Een jongetje van acht jaar had bij een prijsvraag duizend dollar gewonnen. Dat hield hij niet voor zichzelf, maar hij gaf dat aan zijn buurmeisje Cara van 2, die aan leukemie lijdt. Een plaatselijke liefdadigheidsorganisatie was zo onder de indruk dat ze hetzelfde bedrag aan Cara gaven. Waarschijnlijk heeft hij dat bij zijn ouders geleerd. Dat is precies wat Jezus bedoeld als hij het heeft over hemelse schatten verzamelen (Matteüs 6:19,20). Geld kun je niet meenemen in de eeuwigheid, daarom is het zo belangrijk wat je ermee doet.
Het probleem met geld is dat je het zo graag voor jezelf wilt houden, omdat je vind dat je nooit genoeg hebt. Maar het is waar, geld stinkt en het moet rollen. Wel in de juiste richting. Geld is niet meer - en ook niet minder - dan een betaalmiddel. Ware rijkdom ligt in welke goede dingen je met je geld doet. Maar, delen kan alleen als je tevreden bent, als je vindt dat je genoeg hebt. Dat is iets wat je juist in een gezin kunt leren, van je ouders, opa en oma, broers en zussen. Dan kan geld iets moois zijn en geen reden tot conflict. En, dan maakt het ook niet uit als iemand, door een sms’je, precies ziet wat je uitgeeft!

Drs. A.M.J Leene