Geld als wereldmacht
Feike ter Velde • 91 - 2015 • Uitgave: 9
Onze wereld wordt gedomineerd door de macht van het geld. Feitelijk door de banken en het financiële stelsel. De grote ineenstorting van het financiële bouwwerk in 2008 betekende voor de meeste mensen een ernstige teruggang in hun welvaart, teruggang in hun bestedingen, verlies van banen en gedwongen verkoop van huizen met een restschuld tot slot.
De schuldigen? Die lopen vrij rond en zijn al opnieuw begonnen.
Dit jaar moet ik mijn hypotheek verlengen, omdat het tien jaar geleden is dat wij in ons huidige huis kwamen wonen. Toen moest de hypotheek geregeld worden bij de bank. De bankemployé wilde mij er graag van overtuigen dat ik nog vele duizenden euro’s erbij kon opnemen tegen dezelfde betrekkelijk lage rente. Het kostte enige moeite om de man in het strakke pak duidelijk te maken dat ik dat niet wilde, hoe fraai hij mijn leven ook probeerde te schilderen met verre reizen, mooie hotels en heerlijke diners. Voor hem betekende een extra lening een extra beloning van zijn baas, voor mij betekende het niets anders dan een hogere schuld. Ik heb zijn verleiding weerstaan. Hoevelen zullen voor de verleiding van toen zijn gezwicht en zitten nu met de gebakken peren.
Evenals mensen met woekerhypotheken en allerlei schimmige verzekeringsconstructies die hen opzadelden met onverwachte schulden. Het hele systeem was gebaseerd op leugen en bedrog, een vlotte babbel van een vertrouwenwekkende ‘deskundige’ en kleine lettertjes achterop de polis, die niemand begrijpt. Bij al deze leugenpraktijken door banken en verzekeraars werd er niemand gearresteerd, niemand veroordeeld en niemand in de gevangenis gezet. Ik heb altijd gedacht dat oplichting en bedrog wettelijk strafbaar waren in ons land. Maar dat blijkt niet zo te zijn voor bankdirecteuren en commissarissen.
Onderweg naar een volgende crisis?
Er zijn deskundigen en onderzoekers van ons financiële systeem die zeggen dat we op dit moment al weer rechtstreeks op weg zijn naar een volgende grote financiële crisis. In 2008 wankelde de hele Westerse wereld en het hele financiële systeem. Het systeem werd gered met enorme ondersteuning door overheden van de omvallende banken. Sommige banken kwamen in handen van de overheid. ABN AMRO is nog steeds in staatshanden.
Het schimmige spel achter de schermen, onttrokken aan het oog van de wereld, bepaalt ons dagelijks lot. De top van die financiële wereld lijkt voor normale onderzoeken niet open te staan, journalisten krijgen geen medewerking, iedereen houdt iedereen in de gaten en iedereen is bang voor de ander. Het schimmenspel kan ieder moment opnieuw eindigen in een grote crisis die misschien niet meer beheersbaars is. Mogelijke gevolgen kunnen dan zijn: pinautomaten leeg, de schappen in de supermarkt worden niet meer aangevuld, enorme faillissementen van grote en kleine bedrijven en miljoenen werkelozen.
De omvallende banken zullen opnieuw overeind moeten worden gehouden door de overheden met geld van de belastingbetaler. Dat is nu in principe goed afgelopen. Het geld is teruggekomen, soms zelfs met winst. Maar of dat dan weer zo kan gaan is zeer de vraag.
Deskundigen zeiden na de crisis in 2008 dat het nooit meer hetzelfde zou worden. Wat we echter zien is dat de machtigen binnen het geldsysteem de touwtjes nog stevig in handen hebben en dat alles doorgaat waar het toen gebleven was.
Hervormingen?
De zoektocht van de banken naar rendement op het kapitaal is al weer op grote schaal begonnen. Het ingelegde geld van de spaarder wordt uitgezet in risicovolle beleggingen op de kapitaalmarkt. Gaat het fout, dan zal de overheid toch wel bijspringen, moeten de bankdirecteuren denken. En zolang er geen ander financieel systeem is, blijft de uiteindelijke macht bij de banken en bij het geldsysteem. Die ontwikkeling is griezelig.
Eind 2014 zei de Duitse bondskanselier Angela Merkel al dat ‘je het gevaar van een volgende financiële crisis al kunt zien aankomen.’ Ze doelde daarbij vooral op de overheidstekorten van Frankrijk en Italië en hun onvermogen in eigen land orde op zaken te stellen.
Daarnaast en vooral zal het gedrag van de banken een volgende crisis in de hand werken. De vorige crisis zat eraan te komen en de toezichthouders op de banken, de nationale banken, bij ons De Nederlandse Bank, deden niets. Ze hebben alles compleet in het ravijn laten storten en iedereen is er gewoon mee weggekomen.
Omdat in ons financiële systeem alles met elkaar is verbonden en banken internationaal met elkaar zijn verweven, heeft elke crisis altijd wijdverbreide gevolgen.
Perverse prikkels in het financiële systeem, zoals bonussen voor bankdirecteuren en bankemployees, zouden worden afgeschaft, maar werken in Amerika en Europa al weer volop. Maatregelen kunnen alleen worden ingezet als de banken zelf – commissarissen en directies – het ermee eens zijn. Verder is men nog niet gekomen. Iedereen lijkt gegijzeld door die enkele grote financiële instellingen. Tot nu toe hebben de banken er geen blijk van gegeven de ‘gevraagde’ hervormingen van het systeem door te voeren.
Er is niets veranderd
Daarom waarschuwen politici en zakenmensen, direct al na de Kamercommissie De Wit, die de internationale financiële crisis onderzocht, voor een volgende financiële crisis. De hele samenleving deed mee aan de opbouw van de crisis van 2008. Mensen brachten hun spaargeld naar buitenlandse banken voor dat ene procent meer rente. Ze vroegen zich niet af of dit risicovol was. Er was blind vertrouwen in banken en hun directies.
Die bankdirecties en hun commissarissen stonden op hun beurt weer onder grote druk van de aandeelhouders om op korte termijn winsten uit te keren op aandelen van de bank. Dat was goed voor de aandelenkoersen. Op die niveaus speelt zich het schimmenspel af. Ook vandaag, want er is niets veranderd.
Dit kan niet waar zijn
Topman van ABN AMRO stak destijds zesentwintig(!) miljoen euro in zijn zak toen hij de bank verliet na een mislukte overname. De financiële top hield hem de hand boven het hoofd en hij kwam ermee weg. Ook nu worden bankemployees met dikke salarissen en nog dikkere bonussen gefêteerd en regeringen doen er niets aan.
In een indrukwekkend boek schrijft onderzoekjournalist Joris Luyendijk over de schimmige wereld van de City in Londen, zeg maar de Europese Wall Street. Je kunt je ogen niet geloven. Daarom heet het boek ook: ‘Dit kan niet waar zijn’.
Allerlei Nederlandse politici die vóór de crisis van 2008 zaten te slapen, of de leugens geloofden, of willens en wetens hun ogen sloten voor de werkelijkheid, hebben nu mooie en dikbetaalde banen in diezelfde financiële wereld, die ze tijdig een halt hadden moeten toeroepen. Dat konden ze niet en dat kunnen ze vandaag ook niet vanwege de macht van het geld. Een Babylonische wereldmacht! Maar haar verwoesting is nabij.
Feike ter Velde
Kader:
“Maar een samenleving kán niet zonder een gedeeld moreel kader. (…) Ik merk dat als ik over mijn boek praat met gelovige mensen, ik met hen veel kan overslaan en we meteen kunnen beginnen bij hoe we dit gaan aanpakken. Dat kan niet met D66’ers, randstedelijke PvdA’ers of met VVD’ers. Omdat door hén überhaupt het concept van moraal en fatsoen al bestreden wordt.”
(Joris Luyendijk, ND 10 april 2015)
De schuldigen? Die lopen vrij rond en zijn al opnieuw begonnen.
Dit jaar moet ik mijn hypotheek verlengen, omdat het tien jaar geleden is dat wij in ons huidige huis kwamen wonen. Toen moest de hypotheek geregeld worden bij de bank. De bankemployé wilde mij er graag van overtuigen dat ik nog vele duizenden euro’s erbij kon opnemen tegen dezelfde betrekkelijk lage rente. Het kostte enige moeite om de man in het strakke pak duidelijk te maken dat ik dat niet wilde, hoe fraai hij mijn leven ook probeerde te schilderen met verre reizen, mooie hotels en heerlijke diners. Voor hem betekende een extra lening een extra beloning van zijn baas, voor mij betekende het niets anders dan een hogere schuld. Ik heb zijn verleiding weerstaan. Hoevelen zullen voor de verleiding van toen zijn gezwicht en zitten nu met de gebakken peren.
Evenals mensen met woekerhypotheken en allerlei schimmige verzekeringsconstructies die hen opzadelden met onverwachte schulden. Het hele systeem was gebaseerd op leugen en bedrog, een vlotte babbel van een vertrouwenwekkende ‘deskundige’ en kleine lettertjes achterop de polis, die niemand begrijpt. Bij al deze leugenpraktijken door banken en verzekeraars werd er niemand gearresteerd, niemand veroordeeld en niemand in de gevangenis gezet. Ik heb altijd gedacht dat oplichting en bedrog wettelijk strafbaar waren in ons land. Maar dat blijkt niet zo te zijn voor bankdirecteuren en commissarissen.
Onderweg naar een volgende crisis?
Er zijn deskundigen en onderzoekers van ons financiële systeem die zeggen dat we op dit moment al weer rechtstreeks op weg zijn naar een volgende grote financiële crisis. In 2008 wankelde de hele Westerse wereld en het hele financiële systeem. Het systeem werd gered met enorme ondersteuning door overheden van de omvallende banken. Sommige banken kwamen in handen van de overheid. ABN AMRO is nog steeds in staatshanden.
Het schimmige spel achter de schermen, onttrokken aan het oog van de wereld, bepaalt ons dagelijks lot. De top van die financiële wereld lijkt voor normale onderzoeken niet open te staan, journalisten krijgen geen medewerking, iedereen houdt iedereen in de gaten en iedereen is bang voor de ander. Het schimmenspel kan ieder moment opnieuw eindigen in een grote crisis die misschien niet meer beheersbaars is. Mogelijke gevolgen kunnen dan zijn: pinautomaten leeg, de schappen in de supermarkt worden niet meer aangevuld, enorme faillissementen van grote en kleine bedrijven en miljoenen werkelozen.
De omvallende banken zullen opnieuw overeind moeten worden gehouden door de overheden met geld van de belastingbetaler. Dat is nu in principe goed afgelopen. Het geld is teruggekomen, soms zelfs met winst. Maar of dat dan weer zo kan gaan is zeer de vraag.
Deskundigen zeiden na de crisis in 2008 dat het nooit meer hetzelfde zou worden. Wat we echter zien is dat de machtigen binnen het geldsysteem de touwtjes nog stevig in handen hebben en dat alles doorgaat waar het toen gebleven was.
Hervormingen?
De zoektocht van de banken naar rendement op het kapitaal is al weer op grote schaal begonnen. Het ingelegde geld van de spaarder wordt uitgezet in risicovolle beleggingen op de kapitaalmarkt. Gaat het fout, dan zal de overheid toch wel bijspringen, moeten de bankdirecteuren denken. En zolang er geen ander financieel systeem is, blijft de uiteindelijke macht bij de banken en bij het geldsysteem. Die ontwikkeling is griezelig.
Eind 2014 zei de Duitse bondskanselier Angela Merkel al dat ‘je het gevaar van een volgende financiële crisis al kunt zien aankomen.’ Ze doelde daarbij vooral op de overheidstekorten van Frankrijk en Italië en hun onvermogen in eigen land orde op zaken te stellen.
Daarnaast en vooral zal het gedrag van de banken een volgende crisis in de hand werken. De vorige crisis zat eraan te komen en de toezichthouders op de banken, de nationale banken, bij ons De Nederlandse Bank, deden niets. Ze hebben alles compleet in het ravijn laten storten en iedereen is er gewoon mee weggekomen.
Omdat in ons financiële systeem alles met elkaar is verbonden en banken internationaal met elkaar zijn verweven, heeft elke crisis altijd wijdverbreide gevolgen.
Perverse prikkels in het financiële systeem, zoals bonussen voor bankdirecteuren en bankemployees, zouden worden afgeschaft, maar werken in Amerika en Europa al weer volop. Maatregelen kunnen alleen worden ingezet als de banken zelf – commissarissen en directies – het ermee eens zijn. Verder is men nog niet gekomen. Iedereen lijkt gegijzeld door die enkele grote financiële instellingen. Tot nu toe hebben de banken er geen blijk van gegeven de ‘gevraagde’ hervormingen van het systeem door te voeren.
Er is niets veranderd
Daarom waarschuwen politici en zakenmensen, direct al na de Kamercommissie De Wit, die de internationale financiële crisis onderzocht, voor een volgende financiële crisis. De hele samenleving deed mee aan de opbouw van de crisis van 2008. Mensen brachten hun spaargeld naar buitenlandse banken voor dat ene procent meer rente. Ze vroegen zich niet af of dit risicovol was. Er was blind vertrouwen in banken en hun directies.
Die bankdirecties en hun commissarissen stonden op hun beurt weer onder grote druk van de aandeelhouders om op korte termijn winsten uit te keren op aandelen van de bank. Dat was goed voor de aandelenkoersen. Op die niveaus speelt zich het schimmenspel af. Ook vandaag, want er is niets veranderd.
Dit kan niet waar zijn
Topman van ABN AMRO stak destijds zesentwintig(!) miljoen euro in zijn zak toen hij de bank verliet na een mislukte overname. De financiële top hield hem de hand boven het hoofd en hij kwam ermee weg. Ook nu worden bankemployees met dikke salarissen en nog dikkere bonussen gefêteerd en regeringen doen er niets aan.
In een indrukwekkend boek schrijft onderzoekjournalist Joris Luyendijk over de schimmige wereld van de City in Londen, zeg maar de Europese Wall Street. Je kunt je ogen niet geloven. Daarom heet het boek ook: ‘Dit kan niet waar zijn’.
Allerlei Nederlandse politici die vóór de crisis van 2008 zaten te slapen, of de leugens geloofden, of willens en wetens hun ogen sloten voor de werkelijkheid, hebben nu mooie en dikbetaalde banen in diezelfde financiële wereld, die ze tijdig een halt hadden moeten toeroepen. Dat konden ze niet en dat kunnen ze vandaag ook niet vanwege de macht van het geld. Een Babylonische wereldmacht! Maar haar verwoesting is nabij.
Feike ter Velde
Kader:
“Maar een samenleving kán niet zonder een gedeeld moreel kader. (…) Ik merk dat als ik over mijn boek praat met gelovige mensen, ik met hen veel kan overslaan en we meteen kunnen beginnen bij hoe we dit gaan aanpakken. Dat kan niet met D66’ers, randstedelijke PvdA’ers of met VVD’ers. Omdat door hén überhaupt het concept van moraal en fatsoen al bestreden wordt.”
(Joris Luyendijk, ND 10 april 2015)
