Gedachten op Omaha Beach…

Oscar Lohuis • 91 - 2015 • Uitgave: 13
Kort geleden is het er eindelijk van gekomen. Ik was in de gelegenheid om een bezoek te brengen aan de stranden van Normandië waar 71 jaar geleden de geallieerden voet aan wal kregen. Op 6 juni 1944, om 05.30 in de ochtend, kwam er een armada van maar liefst 6.939 schepen op de kust af om de strijd aan te gaan met de nazi's.

Het betrof 1.213 oorlogsschepen, 4.126 transportschepen en 1.600 andere ondersteunde schepen (waaronder vele van bedrijven of particulieren). Bovendien werden er 11.680 (!) vliegtuigen ingezet. In totaal is er 159.000 man aan grondtroepen ingezet, waarvan 130.000 over de stranden het land hebben bereikt en 29.000 parachutisten uit de lucht zijn komen vallen. De eerste daarvan waren al om 00.15 uur geland. We hebben het hier over de grootste amfibische operatie uit de hele geschiedenis.

Bijzonder hoge prijs
Generaal Eisenhower heeft op de dag zelf ook een korte communiqué geschreven, waarvan hij hoopte dat hij die nooit zou hoeven doen uitgaan: “Onze landing in het gebied van Cherbourg-Havre heeft gefaald en ik heb de troepen opdracht gegeven zich terug te trekken. Mijn beslissing om aan te vallen op deze tijd en plaats was gebaseerd op de best beschikbare informatie. De troepen, de luchtmacht en de marine hebben alles gedaan wat moed en toewijding aan de plicht van hen eiste. Als er enige blaam of fout verbonden is aan deze poging, dan treft die mij alleen.” Gelukkig heeft hij deze notitie nooit hoeven gebruiken. Die dag werd het begin van de overwinning op het fascistische regime dat al jarenlang voor zo veel dood en verderf had gezorgd op het vaste continent van Europa en daarbuiten.
Maar dat is niet gegaan zonder daarvoor een bijzonder hoge prijs te betalen. Door luchtbeschietingen en door troepen achter de verdedigingslinie van de vijand te droppen, was geprobeerd om zo veel mogelijk van de stellingen van de Duitsers van tevoren te vernietigen. Maar met name op Omaha Beach bleek daarvan veel meer dan gehoopt nog in tact te zijn, waardoor de strijd daar het hevigst werd. Hartverscheurend is het om de beelden te zien van de soldaten die als eerste uit de landingsschepen stappen en na slechts enkele passen door het water al worden neergeschoten. Op de avond van de 6e juni zijn er onder de geallieerden 3.381 doden of gewonden gevallen. Uiteindelijk sterven er in deze operatie Overlord 37.000 geallieerde en 55.000 Duitse soldaten.
Nooit eerder ben ik mij bewust geworden van deze hoge prijs dan toen ik een bezoek bracht aan de Amerikaanse gedenk- en begraafplaats in Colleville sur Mer, direct boven Omaha Beach. Daar staan 9.386 witte kruisen of Davidsterren boven de graven van Amerikaanse soldaten die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Velen daarvan jongemannen van rond de 20 jaar oud. Stel je het eens voor: zoveel Amerikanen die 6000 tot 7000 kilometer van hun vaderland vandaan hun leven op het spel hebben gezet en zijn gestorven, voor mensen van een ander deel van de wereld dan dat van henzelf. Het gedenkmonument bevat ook een beeld van een man die springt in de lucht, als teken van verworven vrijheid. Wat daaronder staat ontroerde mij tot tranen toe: ‘Mine eyes have seen the glory of the coming of the Lord’. Het is toch ook voor heel veel Amerikanen wel het geloof in onze komende Heer geweest dat mede heeft aangezet tot de heldendaden die zij hebben verricht.

Geen vanzelfsprekende vrijheid
Ik vond een Bed en Breakfast vlakbij deze begraafplaats. De volgende ochtend werd ik om 5.30 uur wakker en besloot ik een wandeling te maken over het strand. Op datzelfde tijdstip van de dag was precies daar, bijna 71 jaar daarvoor, de strijd losgebarsten. Er was geen kip te bekennen en alles lag er rustig en vredig bij. Helemaal alleen liep ik daar over het strand en door de duinen. Maar talloze gedenkmonumenten herinneren aan de enorme strijd die zich hier heeft afgespeeld. En bovenaan het strand die gigantische militaire begraafplaats. Wat werd de vrijheid die wij hebben in ons deel van de wereld mij dierbaar. Vrijheid van geweten, van geloof en van meningsuiting en de afwezigheid van een onderdrukkend regime. Dat is allemaal geen vanzelfsprekendheid.
Onwillekeurig gingen mijn gedachten uit naar aan ander offer dat gebracht is om onze vrijheid te bevechten. De afstand die Jezus overbrugde om naar ons toe te komen was veel groter dan die van de geallieerden. Hij, Die was en is en komen zal, was bereid om onze strijd te strijden en voor ons te sterven. Als je weet wie Jezus werkelijk was en is, dan besef je dat wat Hij voor ons deed van nog veel grotere waarde is. Daardoor mogen en kunnen wij leven in werkelijke vrijheid. We zijn vrij van schuld, van oordeel en van de dood! We hoeven niet meer bang te zijn voor allerlei soorten van verlies en ondergang, omdat wij door Zijn dood het eeuwige leven hebben ontvangen. Slechts een paar weken daarvoor nog mocht ik zijn op de plek waar Híj stierf en werd begraven. Golgotha, inmiddels binnen de muren van de Oude Stad van Jeruzalem, maar toen buiten de muren.

Bevrijd door het leven gaan
Wandelend over het strand van Omaha Beach begon ik de Heer te danken voor onze nationale vrijheid en voor de vrijheid die wij hebben in Christus. Ook dacht ik na over wat dit alles van mij vraagt. Wat maak ik mij toch vaak zorgen over mijzelf, over mijn toekomst en over allerlei pietluttige dingen. Wat maken die dingen nou uit als je denkt aan al die offers die zijn gebracht? De overwinning is behaald, daar mogen wij uit leven en elke dag van genieten.
Ook had ik de avond daarvoor een klein boekje gelezen van Tim Keller met als titel ‘Bevrijd van jezelf’. Met de hoofdgedachte van dat boekje viel ik kort daarna in slaap. Die hoofdgedachte luidt: Vergeet jezelf. Stop met al dat gepieker over jezelf en het voortdurend beoordelen van jezelf. Je bent geneigd om elke dag de rechtbank in te lopen en jezelf in de beklaagdenbank te zetten en dan de hele tijd het proces over jezelf mee te maken. Maar Jezus is tweeduizend jaar geleden de rechtbank binnengelopen en heeft je plaats ingenomen. Hij is toen in jouw plaats veroordeeld tot de dood. Die straf heeft Hij ook ondergaan. Wie dood is, kan niet meer veroordeeld worden. Dus: Loop gerust weg uit de rechtbank! Dat mag en dat kan, want het vonnis en het oordeel hebben allang plaatsgevonden. Die hoeven niet elke dag opnieuw plaats te vinden. Je hoeft jezelf niet meer te verdedigen of te rechtvaardigen en je hoeft je aanvaardbaarheid niet meer te verdienen. Ook hoef je jezelf niet meer te bewijzen, je hoeft niet volmaakt te zijn en je hoeft niet bijzonder of groot te worden. Je mag leven in vrijheid van dat alles. Je mag en kan voortaan bevrijd van jezelf door het leven gaan.

Ook voor jou
Vroeg in de ochtend daar op het strand van Omaha Beach nam ik bewust de beslissing om mijzelf voortaan te vergeten en mijzelf te beschouwen als gestorven met Christus. En elke keer als ik nu bij mezelf bemerk dat ik weer zo met oordeel over mezelf bezig ben, probeer ik mijzelf toe te spreken: Stop daarmee! Jezus stierf om je vrij te maken van alle veroordeling. Het offer dat Hij bracht was gigantisch. En, het was genoeg! Je hoeft de overwinning niet meer zelf te behalen, want die heeft Hij voor eens en voor altijd, ook voor jou, behaald! De strijd is allang gestreden en beslecht. Mine eyes have seen the glory of the coming of the Lord!

Oscar Lohuis