Exit Afghanistan

Feike ter Velde • 86 - 2010 • Uitgave: 18
Terwijl de laatste Nederlandse militairen het vliegtuig ingingen om van Kamp Holland in Afghanistan naar de kazerne in Nederland terug te keren, werden in het noordoosten van Afghanistan tien medische hulpverleners koelbloedig vermoord door Talibanstrijders. Het ging om mensen die het grote ideaal koesterden van hulp aan de naaste. Ze hadden hun leven in luxe achter zich gelaten om hulp te bieden waar dit zo hard nodig is. Maar deze wereld is een gevaarlijke plek vol met doodsbedreiging. Afghanistan, waar ook Nederlandse militairen omkwamen door laffe aanslagen, uitgevoerd door mensen die door de vorst der duisternis zijn geïnspireerd, zal ons lang in herinnering blijven.

Zeven mannen en drie vrouwen, twee Afghanen, zes Amerikanen onder wie de leider en de initiatiefnemer, een uit Duitsland en een uit Groot-Brittannië. De leider van het vermoorde team was de Amerikaanse oogarts Tom Little (61) die een bron van inspiratie en bemoediging was voor alle anderen. Onder het schrikbewind van de Taliban moest hij in 2001 het land verlaten, maar keerde na de val van de Taliban terug. Hij werkte al sinds midden jaren '70 in het land en spreekt de taal. Nu is deze mooie taak bruut beëindigd.

Deze dramatische gebeurtenis valt samen met de beëindiging van de Nederlandse militaire missie, die tot doel had deze moordende bendes van de Taliban te verdrijven, de burgerbevolking te helpen en waar mogelijk scholen en ziekenhuizen te bouwen. De Taliban feliciteerde de Partij van de Arbeid met de overwinning in het Nederlandse parlement om de militaire missie in Afghanistan te beëindigen en sprak de wens uit dat de PvdA aan een Nederlands kabinet deel zou nemen, zodat de banden tussen Nederland en Afghanistan - lees de Taliban - zouden kunnen worden vernieuwd en geïntensiveerd. Nu weet de PvdA tenminste waar haar vrienden zitten. Dat wordt door de partij natuurlijk als onzin afgedaan. Maar is het dat ook?
Was het vóór de Tweede Wereldoorlog ook niet diezelfde politieke stroming in Nederland en in Europa die zich sterk inzette voor ontwapening via de acties van het gebroken geweertje? Daardoor kon Adolf Hitler Duitsland snel bewapenen en grote delen van Europa bruut bezetten en onderdrukken en... zoals hij had aangekondigd sedert 1933, de Joden vermoorden. Europese landen werden makkelijk onder de voet gelopen. Men had gewoon een andere politieke realiteit voor ogen en dacht dat Hitler die rijke gedachte van vrede op aarde ook wel zou overnemen. Het was de droom van het socialisme die zand in de ogen van de mensen had gestrooid. Die droom kwam Europa, de wereld, maar vooral de Joden duur te staan.

Het Amerikaanse weekblad Time publiceerde een artikel over de vraag: Wat gebeurt er als de Verenigde Staten Afghanistan verlaten? Op de omslag van het blad stond een foto van een Afghaans meisje, Aisha van 18 jaar, met een afgesneden neus en afgesneden oren. Ze had niet voldaan aan de islamitische eisen die aan haar werden gesteld. Ze was namelijk bij haar man, aan wie ze door de familie was uitgehuwelijkt, weggelopen vanwege de mishandelingen die ze bij hem en haar schoonfamilie moest ondergaan. Ze werd gevonden en meegenomen naar de plaatselijke Taliban-commandant. Hij hoorde de aanklacht aan en gaf opdracht haar ter plekke af te straffen. De straf werd uitgevoerd door haar zwager, de broer van haar man. Hij trok een mes, sneed haar beide oren af en vervolgens haar neus. Na een nieuwe vluchtpoging zit ze nu in een huis voor vrouwen in de hoofdstad Kabul. Voorlopig even veilig, maar wat gaat er gebeuren als de Taliban weer aan de macht komt.

Nederland is al vertrokken. Die bescherming is er niet meer en de Amerikanen willen volgend jaar ook weggaan. Er gaan steeds meer stemmen op om vredesverdragen met de Taliban te gaan sluiten, zodat de Amerikaanse troepen, onder gezag van president Barak Hoessein Obama, zonder gezichtsverlies het land kunnen verlaten. De vrouwen in Afghanistan moeten dan het ergste vrezen. Net als alle Afghanen die met de buitenlandse troepen hebben samengewerkt hopend op een betere en veiliger samenleving. Voor hun leven moet worden gevreesd. De president van Afghanistan, Hamid Karzai, voert een ondoorzichtige politiek.
Het afgelopen jaar kwamen honderden Talibangevangenen in Afghanistan, hoewel veroordeeld tot lange gevangenisstraffen wegens allerlei misdaden, al weer op vrije voeten. Hij hoopt op een gunstige stemming die vredesgesprekken mogelijk zouden moeten maken met de gematigde Taliban.
Al met al een ingewikkelde situatie, waarin de Nederlandse militaire missie in de provincie Uruzgan een groeiende vertrouwensrelatie met de bevolking had opgebouwd, waarbinnen ook aan opbouw kon worden gedaan. Er moest worden gevochten en soms heel hard gevochten. Er moesten door Nederlandse commandanten steeds moeilijke keuzes worden gemaakt. Steeds weer balanceerde het tussen hard optreden richting de Taliban en de harten winnen van de Afghanen, door bruggen te bouwen en wegen aan te leggen, huizen en scholen te bouwen, waterleidingen aan te leggen en verder te helpen waar mogelijk om een leefbare en menswaardige samenleving te scheppen. Dat dit ook moest samengaan met militaire acties werd door veel Nederlanders niet begrepen.
Het is toch stuitend dat er mensen zijn die, achterover leunend bij een glas goede wijn in onze geordende samenleving, of in ons parlement, onze eigen militairen in Uruzgan soms uitmaakten voor oorlogsmacho's, omdat ze hun militaire werk deden voor de eigen veiligheid en die van de bevolking? Dat werk moest door de interne politieke verhoudingen in Nederland abrupt worden beëindigd, vooral ook met het politieke argument dat het om een vechtmissie zou gaan en niet om de afgesproken vredesmissie. Nederland bleek internationaal, maar zeker voor velen in Afghanistan, uiteindelijk geen politiek betrouwbare partner. Ze gingen gewoon weg. Gelukkig voor de mensen daar hebben de Amerikanen de taken van de Nederlanders overgenomen. De vraag onder president Obama is: voor hoelang? En dan? Met die vragen houdt natuurlijk de internationale politiek zich bezig. Maar hoe betrouwbaar is dat? Hoe vaak keek in het verleden niet de hele wereld de andere kant uit als de problemen té ingewikkeld werden?

Hoe heeft de regering van PvdA-leider Wim Kok niet gefaald door Nederlandse militairen uit te zenden naar voormalig Joegoslavië met een veel te lichte bewapening, omdat men daar liever chocolaatjes wilde uitdelen dan een behoorlijke militaire taak uit te voeren? Zagen we niet regelmatig de toenmalige PvdA-minister van Defensie, Relus ter Beek, hangen aan touw uit een militaire helikopter om ons te laten zien hoe leuk het daar allemaal was? Bij terugkeer uit de Balkanoorlog werden onze militairen bijna als oorlogsmisdadigers bejegend.
De bekende professor Bob Smalhout schreef op 9 december 2008 in zijn column in De Telegraaf o.a. het volgende:

'In mei 1993, toen er in het voormalig Joegoslavië een uitzichtloze burgeroorlog woedde, besloot onze regering gevolg te geven aan het verzoek van de VN een militaire eenheid naar Bosnië te sturen. Die eenheid, Dutchbat genaamd, mocht alleen observeren en rapporteren. De Nederlandse militairen moesten strikt neutraal en niet agressief optreden. Er werd in twee jaar tijd driemaal een bataljon van plusminus 600 man naar de brandhaard gestuurd.
De militairen waren minimaal bewapend en reden in wit gespoten auto's en pantservoertuigen rond. Er was geen artillerie. Er waren geen tanks en geen luchtmacht van betekenis.
De Serviërs daarentegen waren zwaarbewapend. De Nederlandse troepenmacht concentreerde zich rondom het vroegere mijnstadje Srebrenica. Het ligt in een vallei, tussen bossen en bergen en is militair vrijwel onverdedigbaar. Er waren slechts drie toegangswegen die gemakkelijk door de Serviërs afgesloten konden worden. En vanaf de omringende bergen en heuvels had de Servische artillerie vrij spel.

Volgens de toenmalige generaals Van der Vlis en Couzy was het zenden van slechts 400 Dutchbatters een 'mission impossible'. Maar onze toenmalige overheid, met onder meer de linkse antimilitarist en minister van Defensie Relus ter Beek, besloot het Servisch-Bosnische avontuur aan te gaan. De militaire bevelhebbers werden door de VN en onze politici klemgezet. Ze konden meedoen of opstappen. Iedereen weet nog hoe het afgelopen is. Tienduizenden vluchtelingen zochten bescherming bij Dutchbat III, het derde bataljon dat toen aan de beurt was om dienst te doen. De commandant was overste Karremans, die slechts 460 militairen tot zijn beschikking had. Dat kleine bataljon was omringd door een enorme overmacht van agressieve Serviërs onder commando van de meedogenloze generaal Ratko Mladic. De Nederlandse voorraden raakten op. Bovendien stalen de Serviërs complete bevoorradingskonvooien. De situatie werd onhoudbaar.

De gerepatrieerde Dutchbatters voelen zich al meer dan elf jaar vernederd, misbruikt en ten onrechte beschuldigd van lafheid. Velen van hen worstelen met grote psychische problemen. Enkelen hebben zelfmoord gepleegd. De inspecteur-generaal der krijgsmacht, de luitenant-generaal A.P.P.M. van Baal, stelde dat die draagspeld geen onderscheiding is, maar een erkenning dat de soldaten binnen hun beperkte mogelijkheden hebben gedaan wat menselijk mogelijk was. Dat gold ook voor hun toenmalige directe commandant, de overste (thans kolonel) Thom Karremans, die volkomen ten onrechte door half Nederland werd aangezien als de man die duizenden moslims aan de slachter Ratko Mladic heeft overgegeven. Hij is ons land ontvlucht en woont nu als emigrant in Spanje.
Destijds verklaarde Wim Kok dat het kabinet en de VN ernstig zijn tekortgeschoten, maar dat hijzelf 'iedereen recht in de ogen kon kijken'. Dat kan hij beslist niet.
In schrille tegenstelling tot de Dutchbat-militairen die deze week hun herinneringspeld kregen, als lotgenoten van de doden in Srebrenica. Maar ook als slachtoffers van onze toenmalige politici, die na de catastrofe van de meidagen in 1940 en de mislukte politionele acties na 1945 in ons vroegere Nederlands-Indië, in 1995 voor de derde maal hun onverdraaglijke incompetentie magistraal hebben bewezen.


Het falen van onze overheid, destijds het Paarse kabinet-Kok en nu weer de PvdA in het schaamteloos in de steek laten van mensen in nood in Afghanistan, is tekenend geworden voor ons land en ons volk.

Feike ter Velde