Europa: Wereld van de vrijheid
Feike ter Velde • 91 - 2015 • Uitgave: 13
Het ‘modernisme’ in Europa was bepalend voor de hele Westerse wereld. Eigenlijk was dat het Europa dat geestelijk werd gedomineerd door de Verlichting en de ideeën van de Franse revolutie. Uit de wortels van de Franse Revolutie kwamen drie grote ideologieën op: het socialisme, het fascisme en het liberalisme.
Socialisme en vooral het liberalisme zijn nog steeds dominant en de laatste groeit in dominantie. De gevolgen zien we allemaal in het dagelijks leven. Vrijheid voor iedereen maar je moet het zelf uitzoeken. De zwaksten zijn de eerste slachtoffers.
Toen in de Franse revolutie God in ‘ballingschap’ ging – immers, zei men: ‘Geen God en geen Meester’ – besteeg de mens definitief de troon van de wereldheerschappij. Niet langer werd een mens opgeroepen de geboden van de levende God te eerbiedigen in het christelijke Westen, maar werden het gaandeweg de geboden van de menselijke overheid. Kort samengevat: het werd het recht van de sterkste, het werd de wet van de jungle. Twee wereldoorlogen kleurden, als gevolg daarvan, de twintigste eeuw rood met bloed.
Ideologie
Het begint met de ideologie: het – meestal voorgespiegelde – ideaalbeeld voor de samenleving. Meestal krijgt het religieuze trekken. De ideologieën van de Franse Revolutie: socialisme en fascisme grepen de macht:
In Rusland Stalin – die rond de dertig(!) miljoen mensen liet ombrengen om zijn grote ideaal voor Rusland te realiseren.
In Duitsland werd het Adolf Hitler, die de Joden van Europa wilde uitroeien. Zes miljoen kwamen om in de fabrieken des doods van de holocaust.
Het liberalisme bleef op de achtergrond. Het grote vrijheidsideaal is in fascisme en socialisme juist niet aanwezig. Het zijn alle drie elkaars tegenpolen. Hitler en Stalin waren elkaars aartsvijanden. Beiden hielden dezelfde anti-christelijke religie als ideaalbeeld aan hun volk voor.
Het liberalisme kenmerkt zich door het streven naar een maatschappij met een zo groot mogelijke vrijheid voor het individu en voor het zakenleven. Daarbij moet de overheid terugtreden. Het westerse kapitalisme werd steeds meer de olie waarop de machine draait. De kerk moet volledig gescheiden zijn van de staat. Dit liberalisme vertaalt zich in politieke partijen. Bij ons vooral in de VVD en D66. De VVD hoort thuis in de klassieke, of ook wel conservatieve hoek van het liberalisme, terwijl D66 zichzelf sociaal-liberaal noemt. Wat beide verbindt is de geest van het liberalisme. Die komt voort uit de Franse Revolutie en daarvoor uit de Verlichting.
De Verlichting was de herleving van het gedachtegoed van de grote Griekse filosofen als Plato, Aristoteles en Socrates, om de drie belangrijkste maar te noemen. Dit is wat ik noem: de Griekse geest. Het is naar mijn diepe overtuiging een geest – een boze geest(!) – die zijn greep op de mensheid probeert te versterken door zijn denken te domineren en de uitgangspunten van dat denken te bepalen. Die uitgangspunten, daar gaat het om! Het is ten diepste religie! Als we daar geen oog voor hebben, begrijpen we de tijd niet waarin wij vandaag leven.
Ieder voor zich
In het liberale denken zien we een terugtredende overheid. Gevolg: geen geld meer voor verzorging van de ouder wordende mens. Verzorgingshuizen worden afgebroken of omgezet tot commerciële instellingen voor ouderen die geld hebben. Zij kunnen zorg inkopen. De anderen, die geen geld hebben, moeten maar zien hoe ze het redden. Daar is gelukkig veel oppositie tegen, maar deze caravan trekt voort onder druk van de economische ontwikkelingen en de heerschappij van het kapitalisme. Wat we de ‘verzorgingsstaat’ noemden is al bijna geheel verdwenen. Vooral de liberale agenda wordt door ons kabinet uitgevoerd. De Partij van de Arbeid, die oog heeft voor de economisch zwakkeren in ons land, kan alleen hier en daar nog wat bijsturen. De financiële situatie van Nederland is om die reden een flinke stok van de liberalen (VVD) om de socialisten (PvdA) mee te slaan. Die strijd verliest de PvdA, hetgeen zal blijken – en al gebleken is – bij verkiezingen. De grote winst lijkt dan voor D66 te worden en dat brengt nog meer liberalisme in het dagelijks leven.
De kerk
De liberale geest is ook in kerk en theologie binnengedrongen. Dat kan ook niet anders, want de kerk is geen onbewoond eiland. Steeds weer moet de kerk – het christendom – zich afvragen of ze de tijd wel verstaat, de geesten wel proeft, de toets van Bijbel en Profetie toepast op kerk en wereld. De werkelijkheid is dat christenen dat niet onder ogen willen zien. Het is ongetwijfeld een feit dat de dood van de zes miljoen Europese Joden te maken heeft met het vleugellam worden van de christelijke kerk in Europa. Daarom kon de ideologie de harten van mensen veroveren en bezetten: het fascisme. De opzwepende tirades van een demonisch bezeten Hitler kregen gejuich en applaus van het grote publiek. Europa zakte weg in de nacht van de Tweede Wereldoorlog.
De moord op de zes miljoen Joden vond plaats terwijl in Galilea al enkele tientallen jaren Joden vanuit de hele wereld, vooral uit Oost-Europa, bezig waren het land te herwinnen uit een deplorabel moeras. Galilea bloeide al en bracht groenten en fruit voort. De eerste tekenen van het profetisch Woord begonnen zich in – wat men toen noemde – Palestina af te tekenen. Toen sloegen de machten der duisternis toe in Europa via de ideologie van het Fascisme. Vanuit de kerk kwam niet of nauwelijks weerstand. De Lutherse theoloog Dietrich Bonhoeffer (vermoord door de nazi’s in april 1945) en de Bekennende Kirche waren bijna niet gehoorde stemmen in het geweld van de massa. Zij zagen meer door de Bijbelse bril dan de massa.
De kerk vandaag
Maar nog steeds wordt dit door christenen niet of heel weinig gezien. Men legt niet de noodzakelijke profetische verbanden in de lijn van de geschiedenis en het geopenbaarde Woord van God. Dit betekent de neergang van de kerk zoals we die helaas vandaag zien. Het liberalisme wordt voor veel mensen met geld de oplossing, maar de armen blijven op zichzelf aangewezen.
Dit betekent voor een wakkere kerk echter een gouden tijd! We kennen de voedselbanken en die draaien volop. Maar de kerk zal veel meer moeten investeren – en sommigen doen dit gelukkig al – in diaconie en praktische hulpverlening. Daar ligt een groot werkterrein. We hoeven niet allemaal naar Afrika of Azië als zendelingen. Het zendingsveld is vlakbij. In onze eigen stad of ons eigen dorp. Laten we contact zoeken met de armen, met de asielzoeker of de vluchteling. Een ongehuwde moeder met drie kinderen kan wel wat hulp gebruiken, of kan vooral ook nieuwe kleren gebruiken voor zichzelf of voor haar kinderen. Vraag daar eens naar en ga eens samen met haar naar een kledingwinkel. Kleine moeite!
Het liberalisme heeft de samenleving in de steek gelaten. Iedereen moet het zelf uitzoeken. Overal groeit de witteboordencriminaliteit en het nieuws van grootgraaiers in de financiële wereld blijft ons verbijsteren. Dit is de wereld zonder God en Zijn Woord! Ondertussen moeten we zelf de handen uit de mouwen steken en aan de slag gaan: de kerk voorop met de kruisbanier gehesen!
Feike ter Velde
Socialisme en vooral het liberalisme zijn nog steeds dominant en de laatste groeit in dominantie. De gevolgen zien we allemaal in het dagelijks leven. Vrijheid voor iedereen maar je moet het zelf uitzoeken. De zwaksten zijn de eerste slachtoffers.
Toen in de Franse revolutie God in ‘ballingschap’ ging – immers, zei men: ‘Geen God en geen Meester’ – besteeg de mens definitief de troon van de wereldheerschappij. Niet langer werd een mens opgeroepen de geboden van de levende God te eerbiedigen in het christelijke Westen, maar werden het gaandeweg de geboden van de menselijke overheid. Kort samengevat: het werd het recht van de sterkste, het werd de wet van de jungle. Twee wereldoorlogen kleurden, als gevolg daarvan, de twintigste eeuw rood met bloed.
Ideologie
Het begint met de ideologie: het – meestal voorgespiegelde – ideaalbeeld voor de samenleving. Meestal krijgt het religieuze trekken. De ideologieën van de Franse Revolutie: socialisme en fascisme grepen de macht:
In Rusland Stalin – die rond de dertig(!) miljoen mensen liet ombrengen om zijn grote ideaal voor Rusland te realiseren.
In Duitsland werd het Adolf Hitler, die de Joden van Europa wilde uitroeien. Zes miljoen kwamen om in de fabrieken des doods van de holocaust.
Het liberalisme bleef op de achtergrond. Het grote vrijheidsideaal is in fascisme en socialisme juist niet aanwezig. Het zijn alle drie elkaars tegenpolen. Hitler en Stalin waren elkaars aartsvijanden. Beiden hielden dezelfde anti-christelijke religie als ideaalbeeld aan hun volk voor.
Het liberalisme kenmerkt zich door het streven naar een maatschappij met een zo groot mogelijke vrijheid voor het individu en voor het zakenleven. Daarbij moet de overheid terugtreden. Het westerse kapitalisme werd steeds meer de olie waarop de machine draait. De kerk moet volledig gescheiden zijn van de staat. Dit liberalisme vertaalt zich in politieke partijen. Bij ons vooral in de VVD en D66. De VVD hoort thuis in de klassieke, of ook wel conservatieve hoek van het liberalisme, terwijl D66 zichzelf sociaal-liberaal noemt. Wat beide verbindt is de geest van het liberalisme. Die komt voort uit de Franse Revolutie en daarvoor uit de Verlichting.
De Verlichting was de herleving van het gedachtegoed van de grote Griekse filosofen als Plato, Aristoteles en Socrates, om de drie belangrijkste maar te noemen. Dit is wat ik noem: de Griekse geest. Het is naar mijn diepe overtuiging een geest – een boze geest(!) – die zijn greep op de mensheid probeert te versterken door zijn denken te domineren en de uitgangspunten van dat denken te bepalen. Die uitgangspunten, daar gaat het om! Het is ten diepste religie! Als we daar geen oog voor hebben, begrijpen we de tijd niet waarin wij vandaag leven.
Ieder voor zich
In het liberale denken zien we een terugtredende overheid. Gevolg: geen geld meer voor verzorging van de ouder wordende mens. Verzorgingshuizen worden afgebroken of omgezet tot commerciële instellingen voor ouderen die geld hebben. Zij kunnen zorg inkopen. De anderen, die geen geld hebben, moeten maar zien hoe ze het redden. Daar is gelukkig veel oppositie tegen, maar deze caravan trekt voort onder druk van de economische ontwikkelingen en de heerschappij van het kapitalisme. Wat we de ‘verzorgingsstaat’ noemden is al bijna geheel verdwenen. Vooral de liberale agenda wordt door ons kabinet uitgevoerd. De Partij van de Arbeid, die oog heeft voor de economisch zwakkeren in ons land, kan alleen hier en daar nog wat bijsturen. De financiële situatie van Nederland is om die reden een flinke stok van de liberalen (VVD) om de socialisten (PvdA) mee te slaan. Die strijd verliest de PvdA, hetgeen zal blijken – en al gebleken is – bij verkiezingen. De grote winst lijkt dan voor D66 te worden en dat brengt nog meer liberalisme in het dagelijks leven.
De kerk
De liberale geest is ook in kerk en theologie binnengedrongen. Dat kan ook niet anders, want de kerk is geen onbewoond eiland. Steeds weer moet de kerk – het christendom – zich afvragen of ze de tijd wel verstaat, de geesten wel proeft, de toets van Bijbel en Profetie toepast op kerk en wereld. De werkelijkheid is dat christenen dat niet onder ogen willen zien. Het is ongetwijfeld een feit dat de dood van de zes miljoen Europese Joden te maken heeft met het vleugellam worden van de christelijke kerk in Europa. Daarom kon de ideologie de harten van mensen veroveren en bezetten: het fascisme. De opzwepende tirades van een demonisch bezeten Hitler kregen gejuich en applaus van het grote publiek. Europa zakte weg in de nacht van de Tweede Wereldoorlog.
De moord op de zes miljoen Joden vond plaats terwijl in Galilea al enkele tientallen jaren Joden vanuit de hele wereld, vooral uit Oost-Europa, bezig waren het land te herwinnen uit een deplorabel moeras. Galilea bloeide al en bracht groenten en fruit voort. De eerste tekenen van het profetisch Woord begonnen zich in – wat men toen noemde – Palestina af te tekenen. Toen sloegen de machten der duisternis toe in Europa via de ideologie van het Fascisme. Vanuit de kerk kwam niet of nauwelijks weerstand. De Lutherse theoloog Dietrich Bonhoeffer (vermoord door de nazi’s in april 1945) en de Bekennende Kirche waren bijna niet gehoorde stemmen in het geweld van de massa. Zij zagen meer door de Bijbelse bril dan de massa.
De kerk vandaag
Maar nog steeds wordt dit door christenen niet of heel weinig gezien. Men legt niet de noodzakelijke profetische verbanden in de lijn van de geschiedenis en het geopenbaarde Woord van God. Dit betekent de neergang van de kerk zoals we die helaas vandaag zien. Het liberalisme wordt voor veel mensen met geld de oplossing, maar de armen blijven op zichzelf aangewezen.
Dit betekent voor een wakkere kerk echter een gouden tijd! We kennen de voedselbanken en die draaien volop. Maar de kerk zal veel meer moeten investeren – en sommigen doen dit gelukkig al – in diaconie en praktische hulpverlening. Daar ligt een groot werkterrein. We hoeven niet allemaal naar Afrika of Azië als zendelingen. Het zendingsveld is vlakbij. In onze eigen stad of ons eigen dorp. Laten we contact zoeken met de armen, met de asielzoeker of de vluchteling. Een ongehuwde moeder met drie kinderen kan wel wat hulp gebruiken, of kan vooral ook nieuwe kleren gebruiken voor zichzelf of voor haar kinderen. Vraag daar eens naar en ga eens samen met haar naar een kledingwinkel. Kleine moeite!
Het liberalisme heeft de samenleving in de steek gelaten. Iedereen moet het zelf uitzoeken. Overal groeit de witteboordencriminaliteit en het nieuws van grootgraaiers in de financiële wereld blijft ons verbijsteren. Dit is de wereld zonder God en Zijn Woord! Ondertussen moeten we zelf de handen uit de mouwen steken en aan de slag gaan: de kerk voorop met de kruisbanier gehesen!
Feike ter Velde
