En God zag en zie het was zeer goed (deel 4)
Is vrijheid blijheid?
In onze tijd heeft het woord ‘plicht’ een spruitjeslucht. Het is kleinburgerlijk en benauwend. Het staat haaks op het ideaal van individuele vrijheid. En liefde zou alleen kunnen floreren als ze niet gebonden is. Velen zijn meer door dit denken beïnvloed dan ze zelf beseffen.
Een bekend Frans priester en filosoof, De la Mennais (1780 - 1860), die sterk beïnvloed was door de vrijheidsgedachte van de Franse revolutie, zei: “Er bestaat eigenlijk maar één plicht: zichzelf gelukkig te maken.” Oei...
In een christelijk huwelijk is het de lieve plicht de ánder gelukkig te maken. Dat is een hemelsbreed verschil.
Ik ben ervan overtuigd dat iemand die alleen op zoek is naar eigen geluk, het nooit zal vinden. De liefde zoekt namelijk zichzelf niet. Door de ander gelukkig te maken, wordt als bijproduct geluk in onze schoot geworpen. Wat botst de wijsheid van de wereld toch enorm met de wijsheid van God!
Hand in hand
Ik heb nog even het boek De Tweede Sekse van Simone de Beauvoir doorgebladerd. Zij wordt wel de moeder van het feminisme genoemd. Ze maakt het huwelijk met de grond gelijk. Zo schrijft ze: “Het is heel moeilijk te begrijpen hoe liefde een plicht kan worden. Om echt te zijn, moet liefde eerst en vooral vrij zijn.” Ik vind dit ten hemel schreiend. De praktijk wijst uit dat ‘vrije liefde’ net een knipperlicht is. Het gaat aan als alles mooi en goed is, maar als het moeilijk wordt, gaat het ook weer uit. Een huwelijk kent heel veel voorrechten, maar ook plichten. Die gaan hand in hand. Ons wetboek heeft die nauwkeurig beschreven. Zo is er onder andere de plicht elkaar huwelijksgetrouwheid, hulp en bijstand te verschaffen. En de Bijbel voegt er nog een plicht aan toe: de plicht om elkaar lief te hebben.
Efeze 5 zegt dat mannen verplicht zijn hun vrouw lief te hebben (vers 28). Het huwelijk is niet alleen gebaseerd op een gevoel van liefde, dat zou een erg wankele basis zijn, maar op de plicht elkaar lief te hebben! In Romeinen 13 staat: ‘Wees niemand iets schuldig dan elkaar lief te hebben’ (vers 8). Wij mogen bij niemand in de schuld staan. Maar één ding blijven we elkaar dagelijks schuldig en dat is de liefde.
Matthew Henri schrijft in zijn commentaar bij dit vers zo prachtig: “Wij dienen een goede Meester Die al onze verplichtingen heeft samengevat in een enkel woord; en dat is zulk een goed en zulk een zoet woord: liefde.” Uit eigen kracht zijn we daartoe niet in staat, maar wat onmogelijk is voor ons, is mogelijk bij God, door het werk van de Heilige Geest in ons.
Een grote broer van plicht is trouw. ‘Dat liefde en trouw u niet verlaten! Bind ze om uw hals, schrijf ze op de tafel van uw hart’ (Spreuken 3:3). Echte liefde zegt: jij bent de enige, voor jou wil ik er altijd zijn. Jouw geluk staat voor mij voorop. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst. Bij jou wil ik altijd blijven. Liefde bindt zich aan de toekomst en houdt trouw in. Herman zei altijd: “Toen ik trouwde met Els, koos ik vóór haar en tégen elke intieme relatie met welke andere vrouw ook, voor de rest van mijn leven.” Liefde zonder trouw, liefde die voorwaardelijk is, is geen liefde.
Wat is liefde?
In de Bijbel is liefde zo anders dan in de wereld. Het is niet iets abstracts. Het zweeft niet ongrijpbaar in de lucht. Nee, liefde doe je! Het moet handen en voeten krijgen in de praktijk van elke dag. Het heeft allereerst te maken met toewijding aan elkaar. Ik heb ervaren in ons huwelijk dat daaruit een diep gevoel van liefde en saamhorigheid voortvloeit. Hét beroemde hoofdstuk dat ons een spiegel voorhoudt over wat ware liefde inhoudt, is 1 Korinthe 13. Die beschrijving gaat dwars tegen onze moderne cultuur in en is best pittig! Maar het is wel een onderdeel van een volgeling van Jezus zijn.
Ik zal er een paar elementen uitpikken en er een kort commentaar bij geven.
De liefde is lankmoedig Zij is geduldig en verdraagt de moeilijkheden van de ander. Het houdt in dat je meetilt met de problemen van je naaste. Zoals de Bijbel dat zegt: “Draagt elkanders lasten.” Sta hier even bij stil. Hoe zou je dat concreet kunnen toepassen in jouw situatie?
De liefde is vriendelijk. In de grondtekst staat er goedertieren. Mijn man zei altijd: “Dat betekent dat je tiert van goedheid.” Tieren is ook ‘welig groeien’. Het houdt in dat je niet een beetje goed bent voor mensen maar overvloedig! Ook voor mensen die het je moeilijk maken. Mattheüs 5 zegt: ‘Doe goed aan hen die u haten’ (vers 44). Misschien vraagt u zich af hoe u de liefde in uw huwelijk nieuw leven in zou kunnen blazen?: Doe goed! Doe daden van liefde. Neem een bloemetje mee voor je vrouw; kook zijn lievelingsgerecht; geef aandacht; doe de klusjes die al zo lang zijn blijven liggen, enzovoort, enzovoort. Ik weet zeker dat er dan wonderen zullen gebeuren in uw relatie.
De liefde wordt niet verbitterd. Volgens het woordenboek betekent ‘verbitterd’: vol wrok. Er is je kwaad aangedaan, je bent gekwetst en je hebt het niet kunnen vergeven. Bitterheid kan niet blijven in het hart waar liefde woont. Waar het vuur van de liefde onderhouden wordt, kan de vlam van bitterheid niet branden. Lieve mensen, als jullie maar een klein beetje bitter zijn, ruk het met wortel en al uit! Bitterheid verwoest elke relatie. In Efeze lezen we dat we de zon niet moeten laten ondergaan over onze boosheid. Dit is om te voorkomen dat onze boosheid wortel schiet en overgaat in bitterheid.
De liefde zoekt zichzelf niet. Egoïsme is de grote vijand van liefde. Ieder die zelfzuchtig is in zijn liefde, schaadt de ander, doet hem pijn, in plaats van hem geluk te geven. Het betekent niet dat we niet voor onze eigen belangen op moeten komen. Maar de liefde wil niet iets dat ten koste gaat van de ander.
Als ons grote doel is onszelf gelukkig maken, zal het geluk door onze vingers glippen.
Vrije liefde en wereldse vrijheid brengen beslist geen blijheid! Dat bewijst de wereld om ons heen waarin het aantal echtscheidingen stijgt met de jaren. Laten we ons niet conformeren aan de wereld. ‘Wij geheel anders, wij hebben Christus leren kennen’ (Efeze 4:20).
Els ter Welle