Ehud Barak
Feike ter Velde • 75 - 1999/2000 • Uitgave: 7
Israël koos een nieuwe leider, ex-Luitenant-Generaal Ehud Barak, aanvoerder van de Arbeiderspartij, ex-commando in het Israëlische leger, navolger van Jitzak Rabin, een man die weet wat hij wil. Voorwaar geen kleine jongen. Koos Israël de leider die hij nodig heeft?
Op 9 mei 1972 bevrijdt een eenheid van de elite commando's van het Israëlische leger alle honderd passagiers van een gekaapte Belgische Boeing 707 op het vliegveld van Tel-Aviv. Twee Palestijnse terroristen komen om in een vuurgevecht met de commando-eenheid. Leider van deze commandogroep is de dertigjarige Ehud Barak.
ARABIEREN ZWEGEN
Luitenant-Generaal Ehud Barak, thans Israëls nieuw gekozen premier, werd in 1942 geboren in kibboets Mishmar Hasharon. In 1959 trad hij in dienst van het Israëlische leger en spoedig maakte hij deel uit van de elite commando's, geharde en uiterst getrainde elite soldaten, klaargemaakt voor de meest moeilijke en gevaarlijke militaire operaties. Barak staat bekend en is vele malen gedecoreerd als een moedige strijder, een gehard soldaat en een uiterst bekwaam officier in het befaamde Israëlische leger. Misschien is dat juist de reden van het feit, dat de Arabische leiders zo opvallend stil waren toen Barak met een grote meerderheid tot Israëls premier werd gekozen. Hij gaat immers nu leiding geven aan de onderhandelingen met de Palestijnen en zij weten als geen ander dat met Ehud Barak niet valt te spotten. In een intens verdeeld Israël, en bedreigd door Arabische vijanden rondom heeft een nieuwe leider gekozen naar wiens daden en beslissingen met spanning wordt uitgekeken, niet alleen door het volk van Israël, maar ook door de hele wereld.
GEVORMD IN DE STRIJD
Ehud Barak is gevormd door de oorlogen die Israël om zijn veiligheid en zijn voortbestaan heeft moeten voeren. In de Zesdaagse oorlog, toen 25 jaar oud, voerde hij commando-taken uit bij het verkennen van vijandelijk gebied. In de Jom-Kippoer oorlog van 1973 had hij het bevel over een tankbataljon in de Zuidelijke Sinaï. In 1982 promoveerde Barak tot Generaal-Majoor en gaf sindsdien ook leiding aan Israëls militaire operaties in Zuid-Libanon, in de strijd tegen de door Iran gesteunde Hezbollahterreur.
In mei 1987 werd Ehud Barak aangesteld als hoofd van de Inlichtingendienst van het leger en in januari 1986 trad hij toe tot het centrale commando van de Israëlische strijdkrachten. In mei 1987 werd hij vice-voorzitter van de Generale Staf. In april 1991 nam hij de hoogste commando-taak van Israëls leger op zich als Chef van de Generale Staf en werd tevens bevorderd tot de hoogste militaire rang die Israël kent: Luitenant-Generaal.
Barak speelde een belangrijke rol in de vredesregelingen rond Gaza en Jericho en met buurland Jordanië. Hij ontmoette ook hoge Syrische functionarissen om met hen over vrede te praten. Hij is de drager van de hoogste militaire onderscheidingen wegens getoonde moed en uitblinkende operationele inzichten. In 1976 studeerde Barak af in Wis- en Natuurkunde aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem; ook behaalde hij een academische graad aan de Stanford Universiteit van Californië.
TOEWIJDING
Hij was achtereenvolgens minister van Binnenlandse zaken en Buitenlandse zaken, werd in 1996 leider van de Arbeiderspartij en daarna Parlementslid. Voorwaar een indrukwekkende carrière!
"Ik wijdde 35 jaar van mijn leven aan Israëls veiligheid en voortbestaan, als officier in het Israëlische leger. Ik heb vrienden en medestrijders verloren aan het front. Zij gaven hun leven voor ons land. Ik heb altijd de overtuiging gehad dat in het geloof onze kracht ligt en dat er geen andere weg is dan vrede, voor onszelf en voor toekomstige geslachten", aldus Ehud Barak in een interview in 'The Jerusalem Report'.
Op de dag af twee-en-twintig jaar geleden, op 17 mei 1977, versloeg de Likud van Menachim Begin de al jarenlang regerende Arbeiderspartij van Golda Meir en Mosje Dayan met een dramatische verkiezingsuitslag. Op 17 mei 1999 gebeurde hetzelfde in tegenovergestelde richting. Een dramatische overwinning van Ehud Barak van de Arbeiderspartij over de Likud, aangevoerd door Benjamin Nethanjahoe. Voor deze laatste betekende het een einde van een politieke loopbaan met de erkenning van zijn meerdere in een felle verkiezingsstrijd. Zijn meerdere, Ehud Barak, die ooit zijn commandant was bij de geslaagde commando-actie op de gekaapte Belgische Boeing, waaraan ook commando-soldaat Benjamin Nethanjahoe destijds deelnam, kreeg het ook nu voor het zeggen.
DUIDELIJKE TAAL
De inzet was en is Israëls veiligheid en voortbestaan. Barak heeft zich in niet misverstane bewoordingen over die twee zaken uitgelaten. Want juist daarvoor lieten zijn strijdmakkers van weleer hun leven. "Jeruzalem zal voor altijd de ongedeelde hoofdstad van de staat Israël blijven. Israël zal onder geen beding terugkeren naar de onveilige grenzen van vóór de Zesdaagse oorlog van 1967. De nederzettingen in de gebieden zullen niet worden ontruimd en Israël zal tegen het eenzijdig uitroepen van een Palestijnse staat gekant blijven. Wij zijn ons ervan bewust, dat wij niet over het Palestijnse volk kunnen heersen, maar de Palestijnen zullen moeten begrijpen dat er alleen een blijvende politieke oplossing gevonden kan worden in een tweezijdig overleg tussen hen en ons. Vanuit ons standpunt is een Palestijns-Jordaanse confederatie het meest verkieselijk. Een Palestijnse staat Israëls doelstelling. Mocht er een Palestijnse staat voortkomen uit een blijvende overeenkomst zullen wij veiligheid en politieke terughoudendheid met het oog op Israëls belangen". Het zijn deze en meer van dit soort vertrouwenwekkende woorden en ideeën, die Barak aan een grote verkiezingszege hielpen. Alles was immers vastgelopen in Israël en vooral het vertrouwen van bondgenoot Amerika was ernstig geschaad. Er moeten nieuwe wegen worden gevonden en moedige besluiten worden genomen die gedragen worden door de Israëlische samenleving als geheel. Dat besef werd voor een grote meerderheid, die zich achter Barak schaarde, duidelijk.
Met de keuze van tiende premier van Israël, Ehud Barak, is echter de diepe verdeeldheid in Israëls bevolking niet overbrugd. Daar is meer voor nodig. Zelfs de verzoenende woorden van Barak direct na zijn overwinning gesproken, zullen die verdeeldheid niet oplossen. De verkiezingsstrijd was ongekend bitter, maar Ehud Barak riep zijn volk op tot een vernieuwde eenheid: "Vanaf dit moment gaan we samen op, we zijn één volk en ik wilde premier zijn van heel ons volk, welke verschillen er ook zijn. We zijn allen broeders en broeders trekken samen op", verklaarde hij direct na zijn overwinning.
HARDE AANPAK
Amerika, Europa en heel de Arabische wereld, ook Jasser Arafat, weten dat Barak geen zacht eitje is. Hij heeft er nimmer een geheim van gemaakt, dat hij grote reserves heeft tegen de Oslo-akkoorden. Bij een stemming over de tweede fase in de Oslo-besprekingen heeft hij zich in het kabinet Rabin onthouden van stemming, vanwege zijn overwegende bezwaren ertegen. Hij zal op de ingeslagen weg van de Oslo-akkoorden verder gaan, maar zal zeker zoeken naar andere benaderingen. Sprekend over het begin van het Oslo-avontuur zegt hij: "Ik zal niet toestaan dat allerlei professors ergens in kastelen in Europese bossen de buitenlandse politiek van Israël zitten te bepalen". Barak wil zelf het roer in handen hebben en in handen houden. Hij zal, niet als Rabin, het roer uit handen geven aan zijn minister van Buitenlandse zaken, zoals Rabin destijds deed aan Peres. Hij voelt ook niets voor geheime besprekingen en zogenaamde stille diplomatie, zoals Yossi Beilin en zijn vertrouwelingen prof. Hirschfeld en de heer Pundak bedreven.
President Bill Clinton en alle leiders van de Arabische landen als ook de Europese leiders hoopten op een overwinning voor Barak, zodat de gemeenschappelijke vijand, Benjamin Nethanjahoe eindelijk naar huis gestuurd kon worden. Immers, Nethanjahoe is aller vijand geworden. Al deze grote wereldleiders hoopten op een onmiddellijke verklaring van Barak die de oude glorie van de dagen van Simon Peres zouden doen terugkeren en ieder zijn deel zou kunnen grijpen van de eer over de voortgaande vrede in het Midden-Oosten. Maar dit alles bleef uit. Er werden geen vertegenwoordigers namens Barak naar de Arabische leiders gezonden. Integendeel, hij waarschuwde president Moebarak van Egypte, koning Abdullah van Jordanië en voorzitter Arafat, dat wie er ook bij hen op bezoek zou komen, dat hij namens zichzelf zou spreken en niet namens de nieuw gekozen leider van Israël. Letterlijk zegt hij: "Er zijn geen afgezanten namens de Israëlische regering. De Israëlische regering kan namens zichzelf spreken, nu is dat nog de regering Nethanjahoe en straks zal dat de regering Barak zijn".
Er liggen zware gesprekken in het vooruitzicht en tal van moeilijke beslissingen voor de regering van Barak. De overeenkomst van Wye, die Israël werd opgedrongen onder ongekend grote druk vanuit de hele wereld, is voor Barak een onnodige overeenkomst. Hij wil geen deel-afspraakjes, maar hij wil alles bespreken en wel tegelijkertijd. Vrede met Syrië en de toekomst van Libanon en de Golan; een regeling met de Palestijnen van Arafat en de toekomst van de gebieden en alle andere problemen die er zijn en die allen met elkaar samenhangen. Arafat klaagt nu al bij de Amerikanen, dat Barak nog helemaal niet met hem heeft gepraat, noch enige afgezant naar hem heeft toegezonden.
De standpunten zijn hard, de werkelijkheid is hard, en in de ogen van Ehud Barak kan alleen een harde aanpak van deze harde problemen een oplossing dichterbij brengen. Voor hem geldt echter een heel duidelijke stelregel: niemand dan de democratisch gekozen leider van Israël zal alle touwtjes van het politieke gebeuren strak in handen houden. Voor wie het nog niet weet, zijn naam is Ehud Barak!
Feike ter Velde
Op 9 mei 1972 bevrijdt een eenheid van de elite commando's van het Israëlische leger alle honderd passagiers van een gekaapte Belgische Boeing 707 op het vliegveld van Tel-Aviv. Twee Palestijnse terroristen komen om in een vuurgevecht met de commando-eenheid. Leider van deze commandogroep is de dertigjarige Ehud Barak.
ARABIEREN ZWEGEN
Luitenant-Generaal Ehud Barak, thans Israëls nieuw gekozen premier, werd in 1942 geboren in kibboets Mishmar Hasharon. In 1959 trad hij in dienst van het Israëlische leger en spoedig maakte hij deel uit van de elite commando's, geharde en uiterst getrainde elite soldaten, klaargemaakt voor de meest moeilijke en gevaarlijke militaire operaties. Barak staat bekend en is vele malen gedecoreerd als een moedige strijder, een gehard soldaat en een uiterst bekwaam officier in het befaamde Israëlische leger. Misschien is dat juist de reden van het feit, dat de Arabische leiders zo opvallend stil waren toen Barak met een grote meerderheid tot Israëls premier werd gekozen. Hij gaat immers nu leiding geven aan de onderhandelingen met de Palestijnen en zij weten als geen ander dat met Ehud Barak niet valt te spotten. In een intens verdeeld Israël, en bedreigd door Arabische vijanden rondom heeft een nieuwe leider gekozen naar wiens daden en beslissingen met spanning wordt uitgekeken, niet alleen door het volk van Israël, maar ook door de hele wereld.
GEVORMD IN DE STRIJD
Ehud Barak is gevormd door de oorlogen die Israël om zijn veiligheid en zijn voortbestaan heeft moeten voeren. In de Zesdaagse oorlog, toen 25 jaar oud, voerde hij commando-taken uit bij het verkennen van vijandelijk gebied. In de Jom-Kippoer oorlog van 1973 had hij het bevel over een tankbataljon in de Zuidelijke Sinaï. In 1982 promoveerde Barak tot Generaal-Majoor en gaf sindsdien ook leiding aan Israëls militaire operaties in Zuid-Libanon, in de strijd tegen de door Iran gesteunde Hezbollahterreur.
In mei 1987 werd Ehud Barak aangesteld als hoofd van de Inlichtingendienst van het leger en in januari 1986 trad hij toe tot het centrale commando van de Israëlische strijdkrachten. In mei 1987 werd hij vice-voorzitter van de Generale Staf. In april 1991 nam hij de hoogste commando-taak van Israëls leger op zich als Chef van de Generale Staf en werd tevens bevorderd tot de hoogste militaire rang die Israël kent: Luitenant-Generaal.
Barak speelde een belangrijke rol in de vredesregelingen rond Gaza en Jericho en met buurland Jordanië. Hij ontmoette ook hoge Syrische functionarissen om met hen over vrede te praten. Hij is de drager van de hoogste militaire onderscheidingen wegens getoonde moed en uitblinkende operationele inzichten. In 1976 studeerde Barak af in Wis- en Natuurkunde aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem; ook behaalde hij een academische graad aan de Stanford Universiteit van Californië.
TOEWIJDING
Hij was achtereenvolgens minister van Binnenlandse zaken en Buitenlandse zaken, werd in 1996 leider van de Arbeiderspartij en daarna Parlementslid. Voorwaar een indrukwekkende carrière!
"Ik wijdde 35 jaar van mijn leven aan Israëls veiligheid en voortbestaan, als officier in het Israëlische leger. Ik heb vrienden en medestrijders verloren aan het front. Zij gaven hun leven voor ons land. Ik heb altijd de overtuiging gehad dat in het geloof onze kracht ligt en dat er geen andere weg is dan vrede, voor onszelf en voor toekomstige geslachten", aldus Ehud Barak in een interview in 'The Jerusalem Report'.
Op de dag af twee-en-twintig jaar geleden, op 17 mei 1977, versloeg de Likud van Menachim Begin de al jarenlang regerende Arbeiderspartij van Golda Meir en Mosje Dayan met een dramatische verkiezingsuitslag. Op 17 mei 1999 gebeurde hetzelfde in tegenovergestelde richting. Een dramatische overwinning van Ehud Barak van de Arbeiderspartij over de Likud, aangevoerd door Benjamin Nethanjahoe. Voor deze laatste betekende het een einde van een politieke loopbaan met de erkenning van zijn meerdere in een felle verkiezingsstrijd. Zijn meerdere, Ehud Barak, die ooit zijn commandant was bij de geslaagde commando-actie op de gekaapte Belgische Boeing, waaraan ook commando-soldaat Benjamin Nethanjahoe destijds deelnam, kreeg het ook nu voor het zeggen.
DUIDELIJKE TAAL
De inzet was en is Israëls veiligheid en voortbestaan. Barak heeft zich in niet misverstane bewoordingen over die twee zaken uitgelaten. Want juist daarvoor lieten zijn strijdmakkers van weleer hun leven. "Jeruzalem zal voor altijd de ongedeelde hoofdstad van de staat Israël blijven. Israël zal onder geen beding terugkeren naar de onveilige grenzen van vóór de Zesdaagse oorlog van 1967. De nederzettingen in de gebieden zullen niet worden ontruimd en Israël zal tegen het eenzijdig uitroepen van een Palestijnse staat gekant blijven. Wij zijn ons ervan bewust, dat wij niet over het Palestijnse volk kunnen heersen, maar de Palestijnen zullen moeten begrijpen dat er alleen een blijvende politieke oplossing gevonden kan worden in een tweezijdig overleg tussen hen en ons. Vanuit ons standpunt is een Palestijns-Jordaanse confederatie het meest verkieselijk. Een Palestijnse staat Israëls doelstelling. Mocht er een Palestijnse staat voortkomen uit een blijvende overeenkomst zullen wij veiligheid en politieke terughoudendheid met het oog op Israëls belangen". Het zijn deze en meer van dit soort vertrouwenwekkende woorden en ideeën, die Barak aan een grote verkiezingszege hielpen. Alles was immers vastgelopen in Israël en vooral het vertrouwen van bondgenoot Amerika was ernstig geschaad. Er moeten nieuwe wegen worden gevonden en moedige besluiten worden genomen die gedragen worden door de Israëlische samenleving als geheel. Dat besef werd voor een grote meerderheid, die zich achter Barak schaarde, duidelijk.
Met de keuze van tiende premier van Israël, Ehud Barak, is echter de diepe verdeeldheid in Israëls bevolking niet overbrugd. Daar is meer voor nodig. Zelfs de verzoenende woorden van Barak direct na zijn overwinning gesproken, zullen die verdeeldheid niet oplossen. De verkiezingsstrijd was ongekend bitter, maar Ehud Barak riep zijn volk op tot een vernieuwde eenheid: "Vanaf dit moment gaan we samen op, we zijn één volk en ik wilde premier zijn van heel ons volk, welke verschillen er ook zijn. We zijn allen broeders en broeders trekken samen op", verklaarde hij direct na zijn overwinning.
HARDE AANPAK
Amerika, Europa en heel de Arabische wereld, ook Jasser Arafat, weten dat Barak geen zacht eitje is. Hij heeft er nimmer een geheim van gemaakt, dat hij grote reserves heeft tegen de Oslo-akkoorden. Bij een stemming over de tweede fase in de Oslo-besprekingen heeft hij zich in het kabinet Rabin onthouden van stemming, vanwege zijn overwegende bezwaren ertegen. Hij zal op de ingeslagen weg van de Oslo-akkoorden verder gaan, maar zal zeker zoeken naar andere benaderingen. Sprekend over het begin van het Oslo-avontuur zegt hij: "Ik zal niet toestaan dat allerlei professors ergens in kastelen in Europese bossen de buitenlandse politiek van Israël zitten te bepalen". Barak wil zelf het roer in handen hebben en in handen houden. Hij zal, niet als Rabin, het roer uit handen geven aan zijn minister van Buitenlandse zaken, zoals Rabin destijds deed aan Peres. Hij voelt ook niets voor geheime besprekingen en zogenaamde stille diplomatie, zoals Yossi Beilin en zijn vertrouwelingen prof. Hirschfeld en de heer Pundak bedreven.
President Bill Clinton en alle leiders van de Arabische landen als ook de Europese leiders hoopten op een overwinning voor Barak, zodat de gemeenschappelijke vijand, Benjamin Nethanjahoe eindelijk naar huis gestuurd kon worden. Immers, Nethanjahoe is aller vijand geworden. Al deze grote wereldleiders hoopten op een onmiddellijke verklaring van Barak die de oude glorie van de dagen van Simon Peres zouden doen terugkeren en ieder zijn deel zou kunnen grijpen van de eer over de voortgaande vrede in het Midden-Oosten. Maar dit alles bleef uit. Er werden geen vertegenwoordigers namens Barak naar de Arabische leiders gezonden. Integendeel, hij waarschuwde president Moebarak van Egypte, koning Abdullah van Jordanië en voorzitter Arafat, dat wie er ook bij hen op bezoek zou komen, dat hij namens zichzelf zou spreken en niet namens de nieuw gekozen leider van Israël. Letterlijk zegt hij: "Er zijn geen afgezanten namens de Israëlische regering. De Israëlische regering kan namens zichzelf spreken, nu is dat nog de regering Nethanjahoe en straks zal dat de regering Barak zijn".
Er liggen zware gesprekken in het vooruitzicht en tal van moeilijke beslissingen voor de regering van Barak. De overeenkomst van Wye, die Israël werd opgedrongen onder ongekend grote druk vanuit de hele wereld, is voor Barak een onnodige overeenkomst. Hij wil geen deel-afspraakjes, maar hij wil alles bespreken en wel tegelijkertijd. Vrede met Syrië en de toekomst van Libanon en de Golan; een regeling met de Palestijnen van Arafat en de toekomst van de gebieden en alle andere problemen die er zijn en die allen met elkaar samenhangen. Arafat klaagt nu al bij de Amerikanen, dat Barak nog helemaal niet met hem heeft gepraat, noch enige afgezant naar hem heeft toegezonden.
De standpunten zijn hard, de werkelijkheid is hard, en in de ogen van Ehud Barak kan alleen een harde aanpak van deze harde problemen een oplossing dichterbij brengen. Voor hem geldt echter een heel duidelijke stelregel: niemand dan de democratisch gekozen leider van Israël zal alle touwtjes van het politieke gebeuren strak in handen houden. Voor wie het nog niet weet, zijn naam is Ehud Barak!
Feike ter Velde
