Een mens is nu eenmaal niet altijd zelfsturend

Paul Prijt • 93 - 2017 • Uitgave: 9
‘Diezelfde dag gingen twee van de leerlingen op weg naar een dorp dat Emmaüs heet en zestig stadiën van Jeruzalem verwijderd ligt. Ze spraken met elkaar over alles wat er was voorgevallen. Terwijl ze zo met elkaar in gesprek waren, kwam Jezus zelf naar hen toe en liep met hen mee…’ (Lucas 24:13-15).

Zelfrijdende auto’s en behoefte aan coaching
Terwijl er op dit moment o.a. in de regio waar ik woon (Eindhoven Brainport) veel onderzoek gedaan wordt naar de technische mogelijkheden om de auto van de toekomst zelfrijdend en zelfsturend te maken, is er op het menselijke vlak steeds meer behoefte om juist door anderen mede gestuurd te worden in je leven. Het aantal coaches op allerlei terrein is nog nooit zo groot geweest. Nog even en dan is de ene helft van ons land de coach van de andere helft, om elkaar geestelijk, sociaal, relationeel of emotioneel de weg te wijzen.
De vergelijking tussen een auto en een coach is niet uit de lucht gegrepen: het begrip ‘coach’ is verwant aan ons woord ‘koets’. Ik ga hier niet in op de zin en onzin van velerlei soorten coaching die zich aandienen zoals: assessment-coaching, geluks-coaching, gezins-coaching, managements-coaching, sportieve coaching, preventieve coaching, kinder- of ouderen- coaching etc. Nu zie ik hier en daar zeker mensen positief veranderen door een goede begeleiding, maar tegelijkertijd is coaching ook een modieuze business geworden waar een nuchter onderscheidingsvermogen op zijn plaats is.

Coaching of pastoraat?
Het stelt ons tegelijk voor de vraag of die behoefte aan coaching ook niet voortkomt uit een dieper verlangen naar wat we in de kerk pastoraat noemen, waarbij pastoraat zich ten diepste ook wezenlijk onderscheidt van coaching. Misschien zou je coaching zelfs wel de seculiere (wereldse) variant van pastoraat kunnen noemen.
Een van de mooiste voorbeelden ervan zien we in de Bijbel zelf. Na Pasen laat de Heer zelf de waarde zien om met mensen mee te lopen op hun levensreis, te begeleiden en een nieuw hoopvol perspectief te geven. We zien in de geschiedenis van de Emmaüsgangers twee mensen lopen vol met vragen. Ze zijn uit koers geslagen door wat ze in Jeruzalem in die dagen hebben meegemaakt. Ze hebben gezien dat de Here Jezus, waar ze zo hun hoop op hadden gevestigd, was gekruisigd en gedood. Het is heel herkenbaar denk ik, dat dromen en verwachtingen niet uitkomen, waar het leven anders gaat dan gehoopt. Hoe moet je verder als er verdriet, ziekte komt en de dood lege plekken achterlaat?

Weer hoopvol dichterbij komen
Ze verwijderden zich met elk stap van Jeruzalem, zoals mensen zich kunnen verwijderen van kerk en geloof, van Jezus zelf. We leven vandaag in een samenleving die wel wat op Emmaüs lijkt: waar voor velen de afstand tot het evangelie van kruis en opstanding steeds groter lijkt te worden. Mensen die in de hoop leefden, in het verleden… ja vroeger ging ik naar de zondagsschool, de christelijke school, de kerk, maar nu? Totdat we zien dat ongemerkt de Here Jezus als ware Pastor met hen oploopt, luistert en een enkele vraag stelt. Begripvol, maar tegelijk ook duidend en verkondigend en zich herkenbaar makend voor deze twee mensen die de hoop verloren lijken te hebben.

Hoopvolle meelopers gevraagd…
Juist in Zijn houding zien we het onderscheid tussen coaching en pastoraat. Pastoraat heeft ten diepste ook verkondiging in zich: heenwijzend, troostend en hoopvol, maar wijst ook de weg naar vergeving en herstel. Ten diepste gaat het over de ontmoeting tussen de Heer en mensen in de gebrokenheid van het leven.
Laten we ook vandaag, juist na Pasen als volgelingen van de Opgestane Heer in alle bescheidenheid die rol maar vervullen om luisterende, hoopvolle meelopers, die tegelijk wegwijzers, heenwijzers van geloof hoop en liefde mogen zijn! Opdat harten voor Hem opengaan.

Paul Prijt