Ebola: Wereldwijde bedreiging?

Feike ter Velde • 90 - 2014 • Uitgave: 23
De Ebola is een rivier in de Congo. Daar werd in 1976 voor het eerst een ziekte ontdekt, veroorzaakt door een virus, dat Ebola-virus werd genoemd. Men schrok toen van het ongekend grote percentage sterfgevallen. Hoge koorts en ernstige hoofdpijn zijn de eerste symptomen van besmetting met het virus. Daarna verslechtert de gezondheid snel en vaak volgt in de tweede week de dood.
De huidige uitbraak in West-Afrika heeft inmiddels de hele wereld gemobiliseerd. Het is nog lang niet onder controle en kan uitgroeien tot een wereldwijde epidemie. Een teken van de tijd?


‘Volk zal opstaan tegen volk en koninkrijk tegen koninkrijk en er zullen grote aardbevingen en nu hier en dan daar pestziekten en hongersnoden zijn en ook vreselijke dingen en grote tekenen van de hemel’ (Lucas 21:11). Sprekend over de komende verwoesting van Jeruzalem – dat gebeurde in 70 na Christus – gaat het in dit hoofdstuk in één adem door naar de Wederkomst van Christus.
In dit verband staat ook de melding van pestziekten, als teken van de tijd. Maar dat staat in het geheel van andere tekenen: oorlogen, aardbevingen, hongersnoden en tal van andere vreselijke dingen die dan staan te gebeuren. Het zijn de plagen en de rampspoeden die over de aarde gaan komen en die allemaal tegelijkertijd over de aarde zullen komen. We vinden dit gedetailleerd beschreven in hét boek van de Grote Verdrukking – de Openbaring van Jezus Christus, vanaf hoofdstuk 6 tot hoofdstuk 19.

Nonchalante reacties
Het moet daarom opgemerkt worden dat, nu de wereld in de brand staat, zeker in het Midden-Oosten, en er op tal van plaatsen politieke en militaire spanningen opkomen, er in Afrika plotseling een uitbraak van een pestziekte, ebola, plaatsvindt. Aanvankelijk is er door de ontwikkelde wereld, Europa en Amerika, nogal laconiek en afwachtend gereageerd op de uitbraak. Het werd beschouwd als een ver-van-mijn-bedshow.
Terwijl al veel mensen ziek waren in West-Afrika en zeer velen waren besmet, stuurde het personeel van een ziekenhuis in Dallas (Texas) een patiënt, afkomstig uit deze Afrikaanse regio, die de ziekteverschijnselen zo duidelijk had, gewoon naar huis met een paar paracetamoltabletten. Inmiddels kon hij andere mensen besmetten, want twee dagen later werd hij wegens ebola opgenomen in het ziekenhuis alwaar hij aan de ziekte overleed.
Artsen zonder Grenzen waarschuwde de wereld al in maart voor een mogelijke grote uitbraak van de ziekte, maar daar is niet op gereageerd. Ook regeringen, medische instanties en de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) deden helemaal niets.
Nu is er groot alarm geslagen, komen er steeds meer controles op vliegvelden en grensposten en wordt naarstig gezocht naar geschikt medisch personeel om een dreigende wereldramp het hoofd te bieden, mede omdat in Europa en Amerika de eerste slachtoffers al zijn te betreuren. Een wereldwijde epidemie is nu niet meer uit te sluiten en daarom spreken velen ook over Bijbelteksten in relatie tot ‘tekenen van de tijd’ en de wederkomst van Christus. En niet ten onrechte, want er zijn nog meer dreigingen op dit gebied.

Resistente bacteriën
Er wordt de laatste tijd veel gesproken en gepubliceerd over een groeiende resistentie van bacteriën tegen antibiotica. Er bestaan al zogenaamde superbacteriën die niet meer met antibiotica te bestrijden zijn. De WHO heeft kortgeleden de noodklok geluid. Nu al sterven in Europa jaarlijks vijfentwintig duizend(!) mensen aan een bacteriële ziekte omdat antibiotica bij hen niet meer werkt. De bacterie is resistent geworden voor antibioticum. Een bekend voorbeeld hiervan is de zogenaamde ziekenhuisbacterie MRSA. Deze bacterie is niet meer te bestrijden met antibiotica. Als dit proces zich voortzet – en dat doet het – dan worden simpele ziekten, zoals bijvoorbeeld oor- of blaasontsteking, ernstige en vaak dodelijk ziekten.
Jaarlijks sterven er meer dan een miljoen mensen aan tuberculose, voorheen een makkelijk te bestrijden kwaal. Maar de opmars van resistente tuberculose kan niet langer worden verzwegen, omdat jaarlijks steeds meer mensen sterven aan tbc wegens resistentie van de tbc-bacterie.
Op dit moment lijden zo’n twaalf miljoen mensen aan tbc en dus kunnen we hier spreken van een langdurige epidemie. Het is een besmettelijke ziekte en wordt door de lucht, vooral door hoesten van een patiënt, verspreid.

Verwoestende epidemieën
In het verleden zijn er natuurlijk heel wat epidemieën geweest. Direct na de Eerste Wereldoorlog en midden in het feestvierende Europa kwam de zogenaamde Spaanse griep op. Het groeide snel uit tot een pandemie, omdat het over de hele aarde uitbrak. Er was overal op aarde paniek. Schepen werden niet meer toegelaten in havens, kerken, bioscopen en andere openbare gebouwen werden gesloten. Toch stierven mensen massaal aan de ziekte, ook jonge gezonde mensen. Schattingen lopen soms uiteen, maar die liggen tussen de vijftig en de honderd miljoen doden. De Spaanse griep wordt tot nu toe gezien als de meest verwoestende epidemie ooit.
De bekende pest of builenpest in het Europa van de middeleeuwen en ook daarna, heeft een beruchte reputatie. Hele families werden in korte tijd uitgeroeid door die vreselijke ziekte. De ziekte wordt al in heel vroege culturen van vóór onze jaartelling herhaaldelijk vermeld. In de middeleeuwen eiste de ziekte in Europa tientallen miljoenen mensenlevens. Tot in de 19e eeuw hadden we, meestal regionaal, ook cholera-epidemieën, met vaak ernstige gevolgen.

Meer inzet!
Nu vrezen deskundigen opnieuw een epidemie die zeer veel levens kan eisen, namelijk ebola. De Amerikaanse president Barack Obama sprak van een ontwrichting van de Amerikaanse maatschappij als we niets doen tegen het oprukkende Ebola-virus. Er is groeiende kritiek op Obama geweest omdat in Amerika al enkele verpleegkundigen waren besmet en de overheid nog niets deed. Ook hadden ziekenhuizen hun protocollen vaak niet paraat of aangepast aan de kennis van nu. De directeur van het ziekenhuis in Dallas moest diep door het stof vanwege de onzorgvuldige houding van het ziekenhuis jegens de ebola-patiënt. Men drong vanuit verschillende hoeken er bij de president op aan om geen mensen uit de getroffen Afrikaanse gebieden meer binnen te laten in de VS. Obama besloot om honderden getrainde militairen naar West-Afrika te sturen om te helpen de ziekte in te dammen. Op het moment dat ik dit opschrijf is het dodental al tot ruim boven de vierduizend gestegen.

Dat de ziekte in Europa en Amerika zal kunnen uitgroeien tot een epidemie lijkt vooralsnog uiterst gering. De uitbraak en snelle verspreiding van ebola komt vooral door de slechte bescherming van zichzelf in de Afrikaanse cultuur. Het aanraken van een ebola-dode betekent bijna altijd dat men besmet raakt. Wantrouwen jegens overheid en ziekenhuizen is mede een oorzaak van de snelle verspreiding. Niettemin is het ebola-virus levensgevaarlijk.

Feike ter Velde