De tong: gif of medicijn? - Spr. 9:8

Els ter Welle • 93 - 2017 • Uitgave: 16
‘Wijs een spotter niet terecht, anders zal hij u haten. Wijs een wijze terecht en hij zal u liefhebben’ (Spreuken 9:8).

“Alweer die tekst,” hoor ik sommigen van u denken, “we weten het nu wel…” Maar als we een spijker in de muur willen slaan, slaan we net zo lang tot hij erin zit. Dat is wat ik doe: ik wil u vanuit verschillende invalshoeken laten zien hoe belangrijk het is om te leren kritiek te ontvangen en het op de juiste wijze te geven.

In het vorige nummer schreef ik over de kracht van goede woorden. Ik hoop dat u veel ‘bloemen van vriendelijkheid’ uit heeft kunnen delen in uw vakantie.
Het is echter goed om ook te beseffen wat kwetsende woorden kunnen aanrichten. Spreuken 18:21 zegt het haarscherp: ‘Dood en leven zijn in de macht van de tong.’ We kunnen met onze woorden mensen opbouwen en afbreken. ‘Er zijn er die als met dolksteken praten, ondoordacht, maar de tong van de wijzen betekent genezing’ (12:18). De tong is dus gif of medicijn!
Er zijn woorden die grieven, het hart zeer pijnlijk treffen en scheiding kunnen brengen tussen mensen die elkaar juist erg liefhebben. En wat zo triest is: vaak werd er ondoordacht gesproken, uitte men zich onbesuisd en onnadenkend. Maar zie, het kwaad was al gebeurd…
‘De verstandige (echter) houdt zijn woorden in, de man van inzicht is bezonnen’ (17:27) Het is goed om spontaan te zijn maar gevaarlijk om een flapuit te zijn. Ik heb dat moeten leren. Mijn moeder moest regelmatig tegen mij zeggen: “Elsje, Elsje, tel toch eerst tot tien voordat je de dingen zo fel zegt.” Juist als we terechtwijzen, moeten we bedachtzaam zijn in ons spreken.
Ik vind de tegenstelling in hoofdstuk 12:18 zo mooi: de wijze zal geschikte geneesmiddelen weten te vinden om de geslagen wonden te helen. Hij zal eropuit zijn om de conflicten op te lossen en verzoening te brengen. En dat gebeurt altijd door zachtmoedigheid! Spreuken 25:15b zegt: ‘Met vriendelijke woorden maak je zelfs een vijand kalm’ (Bijbel in Gewone Taal, BIGT). Vers 11 van hetzelfde hoofdstuk is een van mijn lievelingsteksten: ‘De juiste woorden op het juiste moment zijn prachtig, net als gouden appels op zilveren schalen’ (BIGT).

‘Koude woorden doen mensen verstijven.
Verhitte woorden maken hen verhit.
Bittere woorden maken hen bitter.
Boze woorden maken hen boos.
Vriendelijke woorden maken hun eigen indruk op de zielen van de mensen. Zij verzachten, bedaren en vertroosten de toehoorder.’

(Bron onbekend)

Els ter Welle