De theologie van de vakantie

Martin Penning • 93 - 2017 • Uitgave: 14/15
De schoolvakanties staan weer voor de deur en voor veel gezinnen breekt een tijd van vakantie aan. Door alle beslommeringen kunnen wij ernaar uitzien om vakantie te houden en even de boel de boel te laten. Maar hoe Bijbels is het houden van vakantie eigenlijk? Het is nog een korte tijd en wij moeten deze tijd toch uitbuiten? Staat deze gedachte niet haaks op het houden van vakantie?

De eerste opmerking die ik zou willen maken is dat ieder mens rust nodig heeft. Je kunt niet doorjakkeren in deze wereld zonder rust te nemen. Dan solliciteer je naar overspannenheid, burn-out en allerlei fysieke klachten. Indirect geeft dit al weer dat wij allemaal op z’n tijd vakantie nodig hebben. Maar het is fijn als de Bijbel ons daar enige richtlijnen voor geeft.

Slapen
Ik ben een keer op vakantie geweest met iemand die maar drie tot vier uur slaap per nacht nodig had. De eerste nachten probeerde ik dit ritme nog te volgen, maar dat hield ik niet vol. Of je wilt of niet, ieder mens heeft slaap nodig. De ene mens meer dan de andere, maar wij hebben het allemaal nodig. Zo heeft God ons geschapen. Een volwassene heeft gemiddeld 7-8 uur slaap per nacht nodig. Dus God heeft ons zo gemaakt dat wij een derde van ons leven als een hulpeloze baby liggen te slapen. ‘Het is tevergeefs dat u vroeg opstaat, laat opblijft, brood eet waarvoor u moet zwoegen: de Heere geeft het Zijn beminden in de slaap’ (Psalm 127:2).
Slapen is een gift van God. Naast het werk is er ook een tijd van slapen die God ons geeft. Een leven van hard werken is geen garantie voor succes. Wij zijn in ons leven geheel afhankelijk van Gods zegen. Die zegen geeft Hij ons en kunnen wij ontvangen zelfs als wij rusten! Wij mogen in ons leven dus vredig onze 7 of 8 uur per nacht slapen en wij hoeven ons geen zorgen te maken. Wij kunnen op Hem vertrouwen. Slapen mag voor ons een herinnering zijn aan het feit dat de Heere trouw de wacht houdt over ons leven. Als wij slapen dan is het God die over ons waakt want Hij sluimert en slaapt niet (Psalm 121:4)!

Sabbat
In het Oude Testament vinden wij een sabbat-principe. Het volk van Israël wordt opgedragen een dag in de week in te ruimen als rustdag, een dag met een aparte status. Maar de Heere draagt het volk ook op om na zes jaar het land één jaar braak te laten liggen, het sabbatsjaar. Zowel de sabbat als het sabbatsjaar is het volk van Israël gegeven als teken dat zij geheel afhankelijk zijn van hun God. Hij zorgt voor hen.
Deze sabbatsrust is een heenwijzing naar de Heere Jezus. ‘Wij die tot geloof gekomen zijn, gaan immers de rust binnen’ (Hebreeën 4:3).
In ditzelfde hoofdstuk roept de Hebreeënschrijver zijn lezers op om deze sabbatsrust ook in te gaan: ‘Laten wij ons dan beijveren om die rust binnen te gaan’ (Hebreeën 4:11).
De rust voor onze ziel ontvangen wij door het geloof in de Heere Jezus Christus. Deze rust kunnen wij niet verdienen door eigen werken, maar is Gods genade en geeft vrede in ons hart. Hij zorgt voor ons!
Naast de rust in ons hart is het ook goed om één dag per week een aparte status te geven om ons te richten op de Persoon en het werk van de Heere Jezus Christus. Op zo’n dag mag je met broeders en zusters samen komen en Gods genade, gebracht in Zijn Zoon, vieren. Wanneer we deze apart gezette dag anders indelen dan de andere dagen, zal dat ons zowel psychisch als fysiek goed doen. Het ritme van zes dagen werken en één dag rust vermindert stress en de hieraan gerelateerde klachten.

Stilte
De Heere Jezus zocht de stilte op na tijden van arbeid. Gods Zoon nam zelf geregeld rust en moedigde ook Zijn discipelen aan dit te doen.
‘En de apostelen kwamen weer samen bij Jezus en berichtten Hem alles wat zij gedaan en wat zij onderwezen hadden. En Hij zei tegen hen: Komt u zelf mee naar een eenzame plaats, alleen, en rust wat uit; want er waren er velen die kwamen en die gingen, en zij hadden zelfs geen gelegenheid om te eten’ (Marcus 6:30-31).
Wij zien in dit gedeelte niet alleen dat het een drukke tijd was, maar ook een stressvolle periode. Even daarvoor was Johannes de Doper vermoord door koning Herodes en dat zal bij de Heere Jezus en Zijn discipelen wat teweeg hebben gebracht. Juist in deze drukke en stressvolle periode nam Hij zijn discipelen mee naar een stille plaats en zei: ‘Rust wat uit.’

Vakantie?!
Rustmomenten in je leven zijn nodig en werken verfrissend voor je geestelijke leven. Door deze momenten kun je meer tijd met de Heere doorbrengen en kom je, geestelijk en lichamelijk, weer op krachten. Vakantieweken, rustdagen en nachten van slaap zijn gelukkige, vruchtbare en ontspannen momenten die ons door God zijn gegeven en die wij tot eer van Hem mogen gebruiken.
Je hebt Gods wijsheid nodig hoe om te gaan met deze dagen en nachten. De één zal hiermee anders omgaan dan de ander. De één heeft vier uur slaap nodig, de ander acht uur. De één kan langer doorgaan met werken zonder fysieke of mentale klachten dan de ander. De één heeft meer behoefte aan vakantie dan de ander.
Ook de invulling van de perioden van rust en stilte kan verschillend zijn. Zo is het tot rust komen voor de ene persoon het lezen van een boek, terwijl de ander er op de fiets of al wandelend op uittrekt en een derde zich prima op het strand vermaakt. Daar moet je als individu en ook als gezin, onder Gods leiding, samen uitkomen. Maar misschien is het voor drukbezette vaders en moeders wel goed om zich af te vragen wat de ander nodig heeft op vakantie. Om zo de vakantie goed te beginnen in nederigheid en dienstbaarheid.

Martin Penning