De schande van Nederland

Feike ter Velde • 91 - 2015 • Uitgave: 17
Toen ik in 1961 langs het strand liep in Nieuw-Guinea – ik was daar als militair – en uitkeek over de prachtige tropenzee, bedacht ik me dat achter de horizon Indonesië lag. Een land met toen bijna honderd miljoen inwoners. Dictator Soekarno had zijn zinnen op Nieuw-Guinea gezet. Ik bedacht me… het kan hier worden als Pearl Harbour, twintig jaar eerder. Ons kleine Nederlandse leger zou in de pan worden gehakt. Ik zweeg er maar over. Maar kennelijk was onze regering toen bereid zoiets te laten gebeuren. Dit kwam bij mij terug bij het nieuws over Srebrenica en onze soldaten.
De schande van de Balkan.


Na de dood van maarschalk Tito in 1980 gebeurde wat werd gevreesd: de verschillende etnische groepen vlogen elkaar naar de keel. Frustratie en haat werden door sommige figuren aangewakkerd in felle politieke toespraken. Vooral van Slobodan Milosovic, de grote leider van de Serviërs. Er volgde veel politiek gekrakeel. De grootste tegenstelling was Servië – met een Oosters-Orthodoxe cultuur – tegenover Bosnië en Herzegovina – met een voornamelijk islamitische cultuur. De islam heeft gedurende vierhonderd jaar Turkse overheersing op de Balkan vaste voet gekregen in dat deel van Europa. In de praktijk kwam het neer op onderdrukking van de Orthodoxe kerk, het onderwijs, de taal etc. De dictatuur van Tito had elk nationalisme tientallen jaren de kop ingedrukt. Tito kwam uit Kroatië. Maar na zijn dood werd Franjo Tudjman president van Kroatië en gooide veel Serviërs uit het bestuursapparaat van zijn land. De Serviërs in Bosnië en Herzegovina, waar de moslim Izetbegovic de scepter zwaaide, kwamen in opstand en stichtten een eigen staat: de republiek Srpska. De burgeroorlog werd compleet.

De NAVO
In 1994 begint de NAVO – voor het eerste in haar bestaan – deel te nemen aan een oorlog buiten het eigen grondgebied. Stellingen van de Serviërs werden bestookt met zware bombardementen. Nederland leverde bijna tienduizend militairen aan de VN-Vredesmacht op de Balkan. Zeven Nederlandse militairen kwamen om. Nederlandse troepen moesten Srebrenica beschermen, maar hadden vanaf het begin beslist onvoldoende bewapening. Lichte wapens tegenover een heuse oorlog met zware wapens. Het was bijna een zelfmoordactie, de bewapening waarmee de Nederlandse regering en ons parlement onze soldaten op pad stuurden. Moslims uit Bosnië die voor hun leven vreesden, gingen massaal op de vlucht. Ze vonden onderdak in het beschermde gebied – de veilige haven, waar onze soldaten, onder de naam Dutchbat, voor de veiligheid moesten zorgen. De moslims moesten hun wapens – overal was een gewapende burgerwacht ingesteld – inleveren. Maar een groep deed dat stiekem niet en deed uitvallen naar Servische dorpen om daar te moorden en te roven. De Bosnische moslim Naser Oric was hun leider. Hij stond later terecht voor het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag.

Hulp gevraagd!
De Servische generaal Ratko Mladic had al enkele malen gewaarschuwd dat deze moordpartijen moesten stoppen, anders zou hij de enclave Srebrenica militair innemen en zelf orde op zaken stellen. Dat is gebeurd. Dat dramatische moment kennen we nu als de ‘val van Srebrenica’. Voor en tijdens de omsingeling door Servische troepen van Srebrenica heeft overste Karremans, die daar de leiding had, herhaaldelijk en dringend gevraagd om hulp, vooral om luchtsteun door F16’s van de NAVO-luchtmacht. Die steun bleef echter uit en Srebrenica werd onder de voet gelopen. Onlangs kwam aan het licht dat binnen de NAVO – de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk – al drie maanden eerder de afspraak hadden gemaakt niet meer te bombarderen op de Servische troepen, omdat er een aantal Westerse gijzelaars in Servische handen was. De Nederlandse militairen waren in de steek gelaten, maar wisten dit niet.
De inmiddels 66-jarige Luitenant-kolonel Thom Karremans is Nederland ontvlucht en woont in een dorpje in Spanje. Twintig jaar lang stond deze man in het centrum van een groep militairen – Dutchbat in Srebrenica – die door journalisten en redacties als oorlogsmisdadigers waren geëtiketteerd. Men schreeuwde Karremans zelfs na: “Kijk, daar gaat hij, die moordenaar.” Veel soldaten van toen lijden nu aan een Post Traumatisch Stress syndroom (PTSS) en zijn niet in staat hun leven normaal op te pakken. Ons Openbaar Ministerie (Justitie) heeft al die jaren geprobeerd om overste Karremans voor de rechter te krijgen als schuldige aan de Servische moordpartij op moslims uit de enclave.

Een duister complot
De werkelijkheid was echter dat onze door de NAVO achtergelaten militairen, met hun militaire leider, Karremans, doodsangsten hebben uitgestaan op het moment dat generaal Mladic met zijn leger de enclave binnenviel. Hadden ze zich moeten verdedigen – met hun lichte wapens tegen een enorme overmacht? “Ja”, zeggen de witte boorden hier bij een kopje koffie of een borrel, “voor de rechter met die lui.” In geval van militaire verdediging van Srebrenica waren echter vele, zo niet alle Nederlandse militairen omgekomen. Maar achter het bureau van de redacteur en in de televisiestudio’s werd besloten dat Karremans en zijn mannen schuldig waren aan de dood van moslims. Er waren te weinig of geen onderzoeksjournalisten, noch hoofdredacteuren, die geïnteresseerd waren in de waarheid van Srebrenica. Niemand heeft zich toen voor onze jongens ingezet. Ook minister Voorhoeve van Defensie niet. Ook premier Wim Kok niet en ook generaal Couzy niet. Geen woord van excuus, van niemand, tot op vandaag! Onze Nederlandse kabouter-regering van toen, die militairen met een houten geweertje naar een keihard oorlogsgebied uitzond, schaamt zich nog steeds niet. Nee, wij zouden wel even de vrede brengen; we gingen op vredesmissie! Zeven keer is om de broodnodige luchtsteun gevraagd en zeven keer bleef het volkomen stil. Stil in Den Haag, waar Joris Voorhoeve in een bunker zat met militair uniform aan en stil in Zagreb, waar de NAVO huisde. Onze jongens wachtten op een wisse dood of een diepe vernedering door een Servische overmacht aan de poorten van de enclave. Maar op de redacties van kranten en tv-journaals had men het plaatje al rond. Men had een schuldige aangewezen: overste Thom Karremans. Een duister complot.
Wat telkens weer blijkt uit het handelen van onze overheid, is het verdwijnen van een Bijbelse moraal. Alles wordt opgeofferd aan de eigen ideologie en aan economisch gewin. De oorlog op de Balkan is omgeven met leugen en bedrog. Srebrenica licht een tipje van de sluier op. Daaronder een duister handelen.
Overste Karremans en de jongens van zijn legeronderdeel lijden al twintig jaar onder een van de grootste schandalen van Nederland. Veel van die soldaten waren toen achttien of negentien jaar en kwijnen nu weg in wat de bloei van hun leven zou moeten zijn. Sommigen zochten de dood. Tot op vandaag hebben we onze regering, onze minister van Defensie of onze premier ook maar een woord van excuses horen uitspreken naar onze moedige soldaten met hun toenmalige moedige commandant Thom Karremans. Integendeel, men zoekt naar steeds naar een houdbaar politiek excuus om de enorme fouten, die toen werden gemaakt, toe te dekken. Een grote schande!

Feike ter Velde