De reden om uit elkaar te gaan
drs. Almatine M.J. Leene • 88 - 2012 • Uitgave: 20
In Nederland loopt 1 op de 3 huwelijken voortijdig stuk. Waarom scheiden er zoveel mensen en wat is de reden voor relatieproblemen, gezinsproblematiek of conflicten op het werk? Er zijn verschillende oorzaken te noemen, maar de kern heeft alles te maken met communicatie. Geen of slechte communicatie welteverstaan. Het tegenovergestelde is ook waar; goede communicatie verbetert relaties. Dit geldt natuurlijk voor alle soorten relaties; vriendschappen, ouders-kind, collega’s, echtparen.
Hoeveel ‘echte’ gesprekken heb jij nog met je vrienden, man/vrouw, kind of ouders? Dat we vandaag de dag zo druk zijn en alles in hoog tempo moet gebeuren helpt niet veel. En, als je een gesprek hebt, hoe doe je dat dan en wat zeg je? Wanneer heb je voor het laatst iemand een compliment gegeven of rustig uitgelegd aan je kind waarom je het belangrijk vind dat hij of zij niet teveel snoept. Echt en goed communiceren kan vermoeiend zijn, daarom laten we het er vaak bij zitten. Maar voor je het weet is het te laat en is er meer kapot gegaan dan je ooit had kunnen denken.
Wat je zegt is belangrijk, maar wat je niet zegt is misschien nog wel belangrijker. Als je nooit complimenten geeft, of niet aangeeft wat jou gelukkig maakt, dan kan het maar zo dat je problemen krijgt in vriendschappen of je relatie. Esther rent vaak naar de slaapkamer als ze boos is en roept dan dat ze alleen wil zijn. Eigenlijk wil ze juist dat Jan haar achterna komt, maar ze communiceert iets anders. Als ze dat nooit tegen Jan gaat zeggen, dan blijft ze boos en teleurgesteld. Het is best moeilijk om te vertellen dat je gewoon even een arm om je heen zoekt, maar uiteindelijk levert het je veel meer op. In sommige gevallen is zwijgen goud en spreken zilver, maar niet praten over gevoelens kan grote problemen opleveren. Spreken is nog steeds zilver en geen hout of staal.
Kracht van taal
Communicatie heeft alles te maken met verwachtingen en behoeftes. Je kunt niet verwachten dat de ander precies weet wat jij wilt of behoefte aan hebt. Daarover moet je praten. En dan gaat het niet alleen om praktische zaken, zoals je dochter duidelijk maken dat ze haar kamer op moet ruimen, maar ook om praten over seks, de opvoeding of geld (over dit laatste de volgende keer meer). Heb je met je echtgenoot(e), vriend of vriendin wel eens gesproken over seks? Wat jullie verwachtingen zijn? En al staan jullie lijnrecht tegenover elkaar als het gaat om de opvoeding van de kinderen, je kunt het alleen oplossen als je erover praat. Als samen praten niet meer lukt, dan is het altijd goed om dat met een derde persoon te doen. Beter is het nog om daar vanaf het begin van je relatie een gewoonte van te maken. Communicatie moet je leren, het komt niet vanzelf.
Kunnen praten is een voorrecht. Dieren communiceren niet op zo’n hoog niveau als mensen. Maar tegelijkertijd maakt het je kwetsbaar, want woorden hebben veel invloed. Als Jakobus (3:2-8) het heeft over de kracht van taal, dan erkent hij allereerst dat we allemaal verkeerde dingen kunnen zeggen. Of iets op een ongelukkige manier, zoals velen de afgelopen tijd vonden dat Kees van der Staaij deed toen hij een opmerking maakte over verkrachting en zwanger raken. Jakobus zegt dat we onze tong moeten besturen, zoals een reusachtig schip met een klein roer in de richting wordt gestuurd door de stuurman. De tong is klein maar kan een heleboel grootspraak voortbrengen. En het verspreidt zich snel, zoals een vlam die een enorme bosbrand veroorzaakt. De tong is niet te temmen (3:8). Dit is nog steeds actueel. In Nederland hebben we het de afgelopen jaren vaak over de vrijheid van meningsuiting. Niet alleen in wat we dragen (boerka’s, kruisjes), maar vooral ook in wat we zeggen. Niemand kan een ander opleggen wat hij of zij mag zeggen. Maar daardoor worden veel mensen wel gekwetst. Hier komt de kwestie van grenzen, waar het vorige artikel over ging, ook weer naar voren.
Wat zeg je zonder woorden?
Wat Jacobus nog het minst begrijpt is dat mensen het ene ogenblik mooie dingen kunnen zeggen en het andere moment slechte dingen (3:9-12). Om te voorkomen dat dit gebeurt, is het belangrijk om dicht bij je hart te blijven. Niet alleen met je partner of kind, maar ook in de kerk. Als je het niet eens bent met wat je collega vindt of de dominee in de kerk zei, reageer dan volgens de ABC-methode: als jij A doet in situatie B dan voel ik C. Als je enkel probeert om met feiten een gesprek te winnen, dan praat je ironisch genoeg vaak om het probleem heen. Maar ook iemand vermijden of negeren zal je niet verder brengen. Non-verbale communicatie moet niet worden onderschat. Zij maakt 70% van de communicatie uit. Oogcontact, hoe je je armen houdt, gebaren en bewegingen, ze zeggen meer dan je denkt. Vaak heb je het zelf niet in de gaten en daarom is het goed om je gezinsleden of je collega’s eens te vragen wat jij non-verbaal communiceert als je met hun in gesprek bent. Toen ik mijzelf laatst op een videoscherm zag viel het mij op dat ik een beetje lach terwijl ik iets heel serieus zeg. Dat past helemaal niet bij elkaar! Maar ik was mij er niet van bewust. Communicatie gaat niet alleen over spreken, maar ook over luisteren (Spreuken 18:13). Wat zegt de ander over jou en over zichzelf?
Veelbetekenend
Woorden hebben kracht. Om die reden kunnen zij ook helen, troosten en opbouwen. Daarom is het erg dat communicatie vaak de oorzaak is van stukgelopen relaties. Als je als kind lang bent uitgescholden voor dikzak, maar je man of vrouw vertelt je elke dag hoe mooi je bent, dan kan dat veel betekenen. Nog meer geldt dit voor de Woorden van God. Zij hebben kracht en kunnen helpen waar mensen geen woorden meer hebben of vastzitten. Gods woorden van vergeving, vrede, liefde, hoop en verzoening kunnen daarom nooit genoeg worden uitgesproken. Als dat gebeurt, dan zal de kwaliteit van relaties alleen maar verbeteren.
drs. A.M.J. Leene
Hoeveel ‘echte’ gesprekken heb jij nog met je vrienden, man/vrouw, kind of ouders? Dat we vandaag de dag zo druk zijn en alles in hoog tempo moet gebeuren helpt niet veel. En, als je een gesprek hebt, hoe doe je dat dan en wat zeg je? Wanneer heb je voor het laatst iemand een compliment gegeven of rustig uitgelegd aan je kind waarom je het belangrijk vind dat hij of zij niet teveel snoept. Echt en goed communiceren kan vermoeiend zijn, daarom laten we het er vaak bij zitten. Maar voor je het weet is het te laat en is er meer kapot gegaan dan je ooit had kunnen denken.
Wat je zegt is belangrijk, maar wat je niet zegt is misschien nog wel belangrijker. Als je nooit complimenten geeft, of niet aangeeft wat jou gelukkig maakt, dan kan het maar zo dat je problemen krijgt in vriendschappen of je relatie. Esther rent vaak naar de slaapkamer als ze boos is en roept dan dat ze alleen wil zijn. Eigenlijk wil ze juist dat Jan haar achterna komt, maar ze communiceert iets anders. Als ze dat nooit tegen Jan gaat zeggen, dan blijft ze boos en teleurgesteld. Het is best moeilijk om te vertellen dat je gewoon even een arm om je heen zoekt, maar uiteindelijk levert het je veel meer op. In sommige gevallen is zwijgen goud en spreken zilver, maar niet praten over gevoelens kan grote problemen opleveren. Spreken is nog steeds zilver en geen hout of staal.
Kracht van taal
Communicatie heeft alles te maken met verwachtingen en behoeftes. Je kunt niet verwachten dat de ander precies weet wat jij wilt of behoefte aan hebt. Daarover moet je praten. En dan gaat het niet alleen om praktische zaken, zoals je dochter duidelijk maken dat ze haar kamer op moet ruimen, maar ook om praten over seks, de opvoeding of geld (over dit laatste de volgende keer meer). Heb je met je echtgenoot(e), vriend of vriendin wel eens gesproken over seks? Wat jullie verwachtingen zijn? En al staan jullie lijnrecht tegenover elkaar als het gaat om de opvoeding van de kinderen, je kunt het alleen oplossen als je erover praat. Als samen praten niet meer lukt, dan is het altijd goed om dat met een derde persoon te doen. Beter is het nog om daar vanaf het begin van je relatie een gewoonte van te maken. Communicatie moet je leren, het komt niet vanzelf.
Kunnen praten is een voorrecht. Dieren communiceren niet op zo’n hoog niveau als mensen. Maar tegelijkertijd maakt het je kwetsbaar, want woorden hebben veel invloed. Als Jakobus (3:2-8) het heeft over de kracht van taal, dan erkent hij allereerst dat we allemaal verkeerde dingen kunnen zeggen. Of iets op een ongelukkige manier, zoals velen de afgelopen tijd vonden dat Kees van der Staaij deed toen hij een opmerking maakte over verkrachting en zwanger raken. Jakobus zegt dat we onze tong moeten besturen, zoals een reusachtig schip met een klein roer in de richting wordt gestuurd door de stuurman. De tong is klein maar kan een heleboel grootspraak voortbrengen. En het verspreidt zich snel, zoals een vlam die een enorme bosbrand veroorzaakt. De tong is niet te temmen (3:8). Dit is nog steeds actueel. In Nederland hebben we het de afgelopen jaren vaak over de vrijheid van meningsuiting. Niet alleen in wat we dragen (boerka’s, kruisjes), maar vooral ook in wat we zeggen. Niemand kan een ander opleggen wat hij of zij mag zeggen. Maar daardoor worden veel mensen wel gekwetst. Hier komt de kwestie van grenzen, waar het vorige artikel over ging, ook weer naar voren.
Wat zeg je zonder woorden?
Wat Jacobus nog het minst begrijpt is dat mensen het ene ogenblik mooie dingen kunnen zeggen en het andere moment slechte dingen (3:9-12). Om te voorkomen dat dit gebeurt, is het belangrijk om dicht bij je hart te blijven. Niet alleen met je partner of kind, maar ook in de kerk. Als je het niet eens bent met wat je collega vindt of de dominee in de kerk zei, reageer dan volgens de ABC-methode: als jij A doet in situatie B dan voel ik C. Als je enkel probeert om met feiten een gesprek te winnen, dan praat je ironisch genoeg vaak om het probleem heen. Maar ook iemand vermijden of negeren zal je niet verder brengen. Non-verbale communicatie moet niet worden onderschat. Zij maakt 70% van de communicatie uit. Oogcontact, hoe je je armen houdt, gebaren en bewegingen, ze zeggen meer dan je denkt. Vaak heb je het zelf niet in de gaten en daarom is het goed om je gezinsleden of je collega’s eens te vragen wat jij non-verbaal communiceert als je met hun in gesprek bent. Toen ik mijzelf laatst op een videoscherm zag viel het mij op dat ik een beetje lach terwijl ik iets heel serieus zeg. Dat past helemaal niet bij elkaar! Maar ik was mij er niet van bewust. Communicatie gaat niet alleen over spreken, maar ook over luisteren (Spreuken 18:13). Wat zegt de ander over jou en over zichzelf?
Veelbetekenend
Woorden hebben kracht. Om die reden kunnen zij ook helen, troosten en opbouwen. Daarom is het erg dat communicatie vaak de oorzaak is van stukgelopen relaties. Als je als kind lang bent uitgescholden voor dikzak, maar je man of vrouw vertelt je elke dag hoe mooi je bent, dan kan dat veel betekenen. Nog meer geldt dit voor de Woorden van God. Zij hebben kracht en kunnen helpen waar mensen geen woorden meer hebben of vastzitten. Gods woorden van vergeving, vrede, liefde, hoop en verzoening kunnen daarom nooit genoeg worden uitgesproken. Als dat gebeurt, dan zal de kwaliteit van relaties alleen maar verbeteren.
drs. A.M.J. Leene
