De overheid als roversbende

Feike ter Velde • 92 - 2016 • Uitgave: 2
Het kwam allemaal pijnlijk aan het licht, door aanhoudend speurwerk van een onderzoeksjournalist en aanhoudend parlementair werk van de oppositiepartijen, waaronder vooral de ChristenUnie: de waarheid over de Teeven-deal. Fractievoorzitter Gert-Jan Segers diende een motie van afkeuring in die door bijna de hele oppositie werd gesteund. Achteraf zei hij in commentaren (mijn formulering, ftv) “Wat is het verschil tussen een overheid die zich niet aan de wet houdt en een roversbende?” Hiermee citeerde Segers de kerkvader Augustinus (5e eeuw). We leven in bijzondere tijden.

We kijken achterom naar een rampjaar dat voorbij is: 2015 en vooruit naar het nieuwe jaar: 2016. Velen vragen zich met zorg af welke onaangename verrassingen in de schoot van de toekomst zijn verborgen en ons straks zullen overvallen. Christenen die hun Bijbel kennen en weten dat ze moeten letten op het Profetisch Woord en de tekenen van de tijd, kennen deze zorgen veel minder.
Door de eeuwen heen zijn de tijden moeilijk geweest. Augustinus schreef in zijn Civitate Dei (‘De Stad Gods’) ook over de onzekere politieke situatie in de wereld en in het Romeinse rijk. Helaas heeft dat de theologische trend gezet in kerk en theologie ten aanzien van de komst van het Koninkrijk Gods op aarde. Maar hij bedoelde het natuurlijk wel goed, moeten we veronderstellen.

Augustinus
In de vierde eeuw, tijdens het bewind van keizer Diocletianus, moesten alle christelijke boeken in het Romeinse rijk worden verbrand en kerkgebouwen moesten worden verwoest. Aurelius Augustinus (354-430) – ook bekend onder de naam Augustinus van Hippo (toen een stad en een regio in Noord-Afrika) – leefde in de vierde en vooral de vijfde eeuw. Zijn vader was heidens en zijn moeder christen. Hij was hoogbegaafd en op jonge leeftijd al een zeer begaafd spreker. Hij werd docent retorica, dat is: welsprekendheid. Om in de maatschappij wat te betekenen moest je de welsprekendheid in ieder geval beheersen.
Ondanks zijn christelijke opvoeding van moeders kant verdiepte hij zich meer in allerlei Griekse filosofische stromingen. Hij voerde een grote innerlijke strijd, maar heeft zich uiteindelijk tot Christus bekeerd en zich gekeerd tegen die Griekse invloeden op zijn denken. Hij schreef er een boek over: Confessiones (‘Belijdenissen’). Dit boek is een van de hoogtepunten in de wereldliteratuur.
Eigenlijk is het boek een gebed, waarin hij zijn hele leven tot dan toe de revue laat passeren. Hoewel hij een levensgenieter was en ook wilde zijn, dreef zijn zoeken naar de waarheid hem uiteindelijk tot het christelijke geloof. Daarin worden de geheimenissen van het leven gevonden en verklaard, zo had hij ontdekt. De Milanese bisschop Ambrosius had grote invloed op zijn beslissing zich tot Christus te bekeren.

Troost in tijden van onzekerheid
Hoewel Hippo in de tijd van Augustinus een welvarende stad was, keerde het economische tij ook in Noord-Afrika. De rijken werden rijker en de armen armer. Graan en olie waren de belangrijkste bronnen van inkomen voor de bevolking. Het Romeinse rijk raakte echter in verval. Er werd sterk bezuinigd op rechtsbijstand voor de armen. De bisschoppen, waaronder Augustinus, hadden gesmeekt om deze maatregel terug te draaien, maar zonder resultaat. De macht van Rome was sterk tanende. Veel Romeinen vluchtten naar Noord-Afrika, omdat vreemde militaire groepen de stad hadden overgenomen en terreur overal dreigde. In die tijd schreef Augustinus zijn boek De Stad Gods. Hij wilde daarmee christenen een hart onder de riem steken, omdat de wereld er zo onzeker uitzag. Hij beschreef het verdwijnen van beschavingen en de toekomst van de wereld in het licht van Gods Koninkrijk.
Helaas kwam bij hem de gedachte op dat we nu al in het Koninkrijk leven, waaraan de wereldmachten onderworpen zijn. Dat is een dwaalleer. Daarmee verdween het hele laatste Bijbelboek, de Openbaring van Jezus Christus, uit het zicht van kerk en theologie tot op vandaag. Augustinus bedoelde de burger troost te geven in bange tijden. Vandaag praten tal van theologen hem nog steeds na en zeggen: het laatste Bijbelboek is bedoeld als troostboek. Dat is niet wat het boek – lees de Heilige Geest – zegt. Verzegel de profetie niet, want de tijd – van de komst van het Koninkrijk en de grote Koning – is nabij (Openbaring 22:10). Door het een troostboek te noemen, de concrete profetieën te vergeestelijken en daarmee de Bijbel te veranderen naar eigen inzicht, komt de kerk op een dwaalspoor: Het Koninkrijk is nú – wereldwijd is dat de ‘Kingdom Now’-theology. Daarmee is de toekomstverwachting in het christendom tot een nulpunt gedaald.
Het laatste Bijbelboek is het enige boek in de Bijbel dat zich volledig op de toekomst richt. Zoals Genesis het boek is van het begin, zo is de Openbaring het boek van de voltooiing. Dat heeft Augustinus helaas uit het oog verloren.
Maar het verval van Rome, ook in Noord-Afrika was onomkeerbaar. Augustinus benadrukte het geloof bóven de sociale en politieke onzekerheden van de samenleving. Wij kunnen daar in onze tijd veel van leren. Europa in de dagen van Augustinus was in verval. Hij benadrukte het geloof voor elk individu en het handelen vanuit dat geloof ten gunste van de naaste.

Onze overheid en media
Onze overheid, aangevoerd door een liberale partij, de VVD, is in moreel opzicht de weg kwijt geraakt. Dit bracht Gert-Jan Segers tot de schokkende uitspraak over een overheid en een roversbende, een term zoals Augustinus die in zijn tijd ook gebruikte. Het liberalisme van de VVD is een loot aan de wortel van de Franse revolutie, waarin het ‘Geen God en geen Meester’ de belangrijkste leus was. De mens als norm van alle dingen was de nieuwe religie: het humanisme.

Europese waarden?
Na de aanslagen in Parijs op vrijdag 13 november van het vorige jaar, sprak de Franse president François Hollande over Europese waarden en normen. Hij zei alleen niet welke waarden hij hiermee bedoelde. In een tv-gesprek werd een politicus geïnterviewd die op een vraag van de vrouwelijke interviewer zei, dat Europa zijn waarden was verloren: We hebben geen waarden meer, zei hij. Hierop verwees de interviewster naar Duitsland en mevrouw Angela Merkel, maar op totaal misleidende manier. Ze sprak over het humanisme van mevrouw Merkel. Het was juist Angela Merkel die tot de Duitse bevolking sprak om niet bang te zijn voor de islam, maar gewoon weer naar de kerk te gaan en het christelijke geloof opnieuw te leren belijden. Zij is geen humanist! Maar dat werd niet vermeld in dit tv-gesprek. Zo worden we ook door sommige journalisten misleid en op het verkeerde been gezet. Welke overheid zal ons in 2016 gaan regeren… een roversbende?
De overheid is dienaresse Gods (Romeinen 13), maar de overheid van de eindtijd wordt dienaresse van de Antichrist (Openbaring 13).

Laten we wakker en waakzaam blijven en onze mannen en vrouwen in het parlement, zoals Gert-Jan Segers en Kees van der Staaij en hun mede-fractieleden, in onze voorbede gedenken!

Feike ter Velde