De ontkenning van de Schepper
Kees Noorlander • 94 - 2018 • Uitgave: 9
De Bijbelse visie op de schepping staat al enkele eeuwen onder druk. Na het verschijnen van Darwins boek On the Origin of Species in 1859 werd de evolutietheorie in de 19e eeuw omarmd. Niet alleen door de seculiere wereld, maar ook door vrijzinnige christenen.
De Bijbel leert duidelijk dat de hemel en de aarde in zes dagen zijn gemaakt en dat Adam en Eva het eerste mensenpaar zijn, de voorouders van alle mensen. Maar die Bijbelgedeelten passen niet bij een evolutionistische visie op het ontstaan van de wereld en de mensheid. Voor Vrijzinnigen, die niet heel de Bijbel als God Woord beschouwen, werd de evolutieleer een argument om gedeelten van Genesis af te wijzen als behorend tot Gods Woord. Onder vrijzinnige theologen bevindt zich overigens een verscheidenheid aan inzichten, waarbij ook het ontkennen van de opstanding uit de dood van Christus en Zijn verzoeningswerk. Dat is het grote gevaar van het loslaten van Sola Scriptura: uitkomen op een dood geloof.
Theïstische evolutie
De laatste tijd is er sprake van een nieuw verschijnsel. Christenen die beweren de hele Bijbel te erkennen als het door God geïnspireerde Woord, aanvaarden ook de evolutietheorie. Enerzijds beschouwen zij zichzelf als Bijbelgetrouwe christenen, maar anderzijds gaan zij er van uit dat God door middel van evolutie alle huidige planten, dieren en mensen heeft laten ontstaan vanuit de ‘oersoep’ of de oerknal. Dit wordt theïstische evolutie genoemd. In 2009 aanvaardden de EO en uitgeverij Medema de evolutietheorie en lanceerde Biologos zijn website met nota bene als doel theïstische evolutie te promoten onder christenen.
Hellend vlak
Het aanvaarden van de evolutietheorie heeft echter allerlei consequenties. Het gaat niet alleen om het loslaten van de historiciteit van Genesis 1. Veel evolutionisten ontkennen een historische Adam én daarmee ook een historische zondeval. Dan is de oorzaak van ons sterven en het lijden in de wereld ook onduidelijk. De historiciteit van heel Genesis 1-11 wordt uiteindelijk ontkend, terwijl het Nieuwe Testament wel van die historiciteit uitgaat. Hoe betrouwbaar is dan nog de oplossing die de Bijbel vermeldt voor de gevolgen van de zondeval: het verlossingswerk van Christus, Zijn lijden, sterven, opstanding, hemelvaart en wederkomst? Theïstische evolutie resulteert in een hellend vlak met allerlei gevaren en consequenties, waarvan we een aantal zullen laten zien.
Vrijzinnigen hebben het gezag van de Bijbel al losgelaten. De evolutietheorie is voor hen een extra argument om dat te doen. Maar theïstische evolutie ondermijnt op een andere manier het gezag en de betrouwbaarheid van de Bijbel. Veelal legt de Bijbel zichzelf uit. Dat principe wordt door aanvaarding van theïstische evolutie losgelaten. Adam, Eva, Abel, Henoch en Noach worden op diverse plaatsen in de Bijbel als historische personen beschouwd, evenals de zondeval en de zondvloed als historische gebeurtenissen worden beschreven. Maar theïstische evolutionisten leggen deze Bijbelse verklaring van historiciteit naast zich neer, voor hen heeft de evolutieleer het hoogste gezag. Een gevaarlijke ontwikkeling.
De schepping, Adam en Eva
Volgens Genesis 1-2 zijn de hemel en de aarde in zes dagen gemaakt en rustte God op de zevende dag. Verscheidene malen wordt daar in de Bijbel naar verwezen (Exodus 20:11, 31:17, Hebreeën 4:4). Daarom is de sabbat als rustdag aan Israël gegeven. De rustdag, die spreekt van de rust, die we zullen ingaan bij Jezus terugkomst. Maar volgens theïstische evolutie duurde de schepping miljarden jaren en is er geen rustdag van God aan te wijzen. Ook dit tast het vertrouwen in de Schrift aan.
Volgens de Bijbel waren Adam en Eva het eerste mensenpaar en stamt ieder mens van hen af (Genesis 1-2, Handelingen 17:26). Zij werden naar Gods beeld geschapen, de dieren niet. Adam en Eva wandelden met God in de Hof van Eden. Nog een verschil met dieren is dat mensen een eeuwige ziel hebben. Dat bleef zo na de zondeval: het is de mensen beschikt om éénmaal te sterven en daarna het oordeel (Hebreeën 9:27).
Theïstische evolutie geeft hier echter enorme theologische complicaties: een generatie aapmensen moet een generatie mensen voortgebracht hebben. Die eerste groep mensen zouden dan toch duidelijk anders moeten zijn dan hun voorouders. Hoe kan dat door evolutie? Hoe zou hun zondeval eigenlijk hebben plaats gevonden? Allemaal tegelijk, of slechts één paar dat de hele mensheid meesleept in zonde en dood? Complicaties die er niet zijn als Genesis 1-3 als historisch betrouwbaar wordt geacht.
Zondeval en zondvloed
Het is niet alleen zo dat de Schrift de zondeval als historisch beschouwt (2 Korintiërs 11:3), maar daar ook allerlei consequenties aan verbindt. De Bijbel verklaart dat dood, lijden, zonde en een vervloekte aardbodem het gevolg zijn van de zondeval van Adam en Eva. Daarom leven we in een gebroken wereld (Romeinen 5:12-14). De Bijbel geeft duidelijke antwoorden op vragen als Waarom is er zoveel ellende in deze wereld? of Waarom zijn wij zondaren? Een consequentie van theïstische evolutie is echter dat er geen goed antwoord is op dat soort vragen.
Jezus en Petrus hebben de zondvloed als historisch beschouwd (Matteüs 24:38-39, 1 Petrus 3:20). Volgens Jezus zal het vlak voor Zijn wederkomst net zo zijn als vlak voor de zondvloed. Hoe zeker is dan Zijn wederkomst als er nooit een zondvloed heeft plaats gevonden? Petrus waarschuwt dan ook ernstig voor het ontkennen van de zondvloed (2 Petrus 3:5-6). Theïstische evolutie levert zo gevaar voor twijfel aan het gezag van de Bijbel en aan Jezus’ wederkomst.
Wetenschap is niet neutraal
Velen denken dat wetenschap bedrijven een neutrale aangelegenheid is en beschouwen wetenschappelijke uitspraken als waarheden. In werkelijkheid zijn uitgangspunten in de wetenschap lang niet altijd neutraal. Zo wordt in de evolutiebiologie gebruik gemaakt van naturalistische vooronderstellingen, waardoor het in deze tak van wetenschap bij voorbaat onmogelijk is om een Schepper te vinden. Een andere reden om mee te gaan met de evolutiewetenschap is dat afwijzing van evolutie vervolging kan betekenen; niet alleen bespotting, maar ook negatieve gevolgen voor iemands carrière.
Overigens is het goed om te weten dat er veel gepromoveerde wetenschappers zijn die ontkennen dat de evolutieleer bewezen is (zie dissentfromdarwin.org); het is slechts een theorie. Gelukkig zijn er ook wetenschappers die juist door hun bedrijven van wetenschap tot de conclusie zijn gekomen dat er een Intelligente Ontwerper, een Schepper moet zijn, net als we lezen in Romeinen 1:20. Sommigen van hen zijn zo zelfs bij de God van de Bijbel uitgekomen en hebben de Bijbelse visie op de schepping aanvaard. Wetenschappelijke websites met deze Bijbelse visie zijn o.a. logos.nl en creation.com.
Ten slotte
Steeds meer christenen aanvaarden theïstische evolutie, waardoor ze in conflict komen met diverse fundamentele christelijke waarheden. Dat is verdrietig, maar wel voorspeld in de brief aan Laodicea (Openbaring 3), waarin Christus zichzelf voorstelt als ‘de getrouwe en waarachtige getuige, het begin der schepping Gods’. Deze brief bevat waarschuwingen aan de Gemeente die leeft in de tijd voorafgaand aan de opname van de Gemeente. Christus zegt in de aanhef dat Hij de Schepper is, en juist dat wordt door evolutionisten heel erg gemarginaliseerd. Verder is theïstische evolutie strijdig met een aantal uitspraken van Christus aangaande Genesis 1-11, waardoor Christus niet meer de waarachtige getuige is. Kortom, theïstisch evolutionisme is de Heer niet welgevallig en niet te combineren met Bijbelgetrouw, orthodox christendom.
Kees Noorlander
De Bijbel leert duidelijk dat de hemel en de aarde in zes dagen zijn gemaakt en dat Adam en Eva het eerste mensenpaar zijn, de voorouders van alle mensen. Maar die Bijbelgedeelten passen niet bij een evolutionistische visie op het ontstaan van de wereld en de mensheid. Voor Vrijzinnigen, die niet heel de Bijbel als God Woord beschouwen, werd de evolutieleer een argument om gedeelten van Genesis af te wijzen als behorend tot Gods Woord. Onder vrijzinnige theologen bevindt zich overigens een verscheidenheid aan inzichten, waarbij ook het ontkennen van de opstanding uit de dood van Christus en Zijn verzoeningswerk. Dat is het grote gevaar van het loslaten van Sola Scriptura: uitkomen op een dood geloof.
Theïstische evolutie
De laatste tijd is er sprake van een nieuw verschijnsel. Christenen die beweren de hele Bijbel te erkennen als het door God geïnspireerde Woord, aanvaarden ook de evolutietheorie. Enerzijds beschouwen zij zichzelf als Bijbelgetrouwe christenen, maar anderzijds gaan zij er van uit dat God door middel van evolutie alle huidige planten, dieren en mensen heeft laten ontstaan vanuit de ‘oersoep’ of de oerknal. Dit wordt theïstische evolutie genoemd. In 2009 aanvaardden de EO en uitgeverij Medema de evolutietheorie en lanceerde Biologos zijn website met nota bene als doel theïstische evolutie te promoten onder christenen.
Hellend vlak
Het aanvaarden van de evolutietheorie heeft echter allerlei consequenties. Het gaat niet alleen om het loslaten van de historiciteit van Genesis 1. Veel evolutionisten ontkennen een historische Adam én daarmee ook een historische zondeval. Dan is de oorzaak van ons sterven en het lijden in de wereld ook onduidelijk. De historiciteit van heel Genesis 1-11 wordt uiteindelijk ontkend, terwijl het Nieuwe Testament wel van die historiciteit uitgaat. Hoe betrouwbaar is dan nog de oplossing die de Bijbel vermeldt voor de gevolgen van de zondeval: het verlossingswerk van Christus, Zijn lijden, sterven, opstanding, hemelvaart en wederkomst? Theïstische evolutie resulteert in een hellend vlak met allerlei gevaren en consequenties, waarvan we een aantal zullen laten zien.
Vrijzinnigen hebben het gezag van de Bijbel al losgelaten. De evolutietheorie is voor hen een extra argument om dat te doen. Maar theïstische evolutie ondermijnt op een andere manier het gezag en de betrouwbaarheid van de Bijbel. Veelal legt de Bijbel zichzelf uit. Dat principe wordt door aanvaarding van theïstische evolutie losgelaten. Adam, Eva, Abel, Henoch en Noach worden op diverse plaatsen in de Bijbel als historische personen beschouwd, evenals de zondeval en de zondvloed als historische gebeurtenissen worden beschreven. Maar theïstische evolutionisten leggen deze Bijbelse verklaring van historiciteit naast zich neer, voor hen heeft de evolutieleer het hoogste gezag. Een gevaarlijke ontwikkeling.
De schepping, Adam en Eva
Volgens Genesis 1-2 zijn de hemel en de aarde in zes dagen gemaakt en rustte God op de zevende dag. Verscheidene malen wordt daar in de Bijbel naar verwezen (Exodus 20:11, 31:17, Hebreeën 4:4). Daarom is de sabbat als rustdag aan Israël gegeven. De rustdag, die spreekt van de rust, die we zullen ingaan bij Jezus terugkomst. Maar volgens theïstische evolutie duurde de schepping miljarden jaren en is er geen rustdag van God aan te wijzen. Ook dit tast het vertrouwen in de Schrift aan.
Volgens de Bijbel waren Adam en Eva het eerste mensenpaar en stamt ieder mens van hen af (Genesis 1-2, Handelingen 17:26). Zij werden naar Gods beeld geschapen, de dieren niet. Adam en Eva wandelden met God in de Hof van Eden. Nog een verschil met dieren is dat mensen een eeuwige ziel hebben. Dat bleef zo na de zondeval: het is de mensen beschikt om éénmaal te sterven en daarna het oordeel (Hebreeën 9:27).
Theïstische evolutie geeft hier echter enorme theologische complicaties: een generatie aapmensen moet een generatie mensen voortgebracht hebben. Die eerste groep mensen zouden dan toch duidelijk anders moeten zijn dan hun voorouders. Hoe kan dat door evolutie? Hoe zou hun zondeval eigenlijk hebben plaats gevonden? Allemaal tegelijk, of slechts één paar dat de hele mensheid meesleept in zonde en dood? Complicaties die er niet zijn als Genesis 1-3 als historisch betrouwbaar wordt geacht.
Zondeval en zondvloed
Het is niet alleen zo dat de Schrift de zondeval als historisch beschouwt (2 Korintiërs 11:3), maar daar ook allerlei consequenties aan verbindt. De Bijbel verklaart dat dood, lijden, zonde en een vervloekte aardbodem het gevolg zijn van de zondeval van Adam en Eva. Daarom leven we in een gebroken wereld (Romeinen 5:12-14). De Bijbel geeft duidelijke antwoorden op vragen als Waarom is er zoveel ellende in deze wereld? of Waarom zijn wij zondaren? Een consequentie van theïstische evolutie is echter dat er geen goed antwoord is op dat soort vragen.
Jezus en Petrus hebben de zondvloed als historisch beschouwd (Matteüs 24:38-39, 1 Petrus 3:20). Volgens Jezus zal het vlak voor Zijn wederkomst net zo zijn als vlak voor de zondvloed. Hoe zeker is dan Zijn wederkomst als er nooit een zondvloed heeft plaats gevonden? Petrus waarschuwt dan ook ernstig voor het ontkennen van de zondvloed (2 Petrus 3:5-6). Theïstische evolutie levert zo gevaar voor twijfel aan het gezag van de Bijbel en aan Jezus’ wederkomst.
Wetenschap is niet neutraal
Velen denken dat wetenschap bedrijven een neutrale aangelegenheid is en beschouwen wetenschappelijke uitspraken als waarheden. In werkelijkheid zijn uitgangspunten in de wetenschap lang niet altijd neutraal. Zo wordt in de evolutiebiologie gebruik gemaakt van naturalistische vooronderstellingen, waardoor het in deze tak van wetenschap bij voorbaat onmogelijk is om een Schepper te vinden. Een andere reden om mee te gaan met de evolutiewetenschap is dat afwijzing van evolutie vervolging kan betekenen; niet alleen bespotting, maar ook negatieve gevolgen voor iemands carrière.
Overigens is het goed om te weten dat er veel gepromoveerde wetenschappers zijn die ontkennen dat de evolutieleer bewezen is (zie dissentfromdarwin.org); het is slechts een theorie. Gelukkig zijn er ook wetenschappers die juist door hun bedrijven van wetenschap tot de conclusie zijn gekomen dat er een Intelligente Ontwerper, een Schepper moet zijn, net als we lezen in Romeinen 1:20. Sommigen van hen zijn zo zelfs bij de God van de Bijbel uitgekomen en hebben de Bijbelse visie op de schepping aanvaard. Wetenschappelijke websites met deze Bijbelse visie zijn o.a. logos.nl en creation.com.
Ten slotte
Steeds meer christenen aanvaarden theïstische evolutie, waardoor ze in conflict komen met diverse fundamentele christelijke waarheden. Dat is verdrietig, maar wel voorspeld in de brief aan Laodicea (Openbaring 3), waarin Christus zichzelf voorstelt als ‘de getrouwe en waarachtige getuige, het begin der schepping Gods’. Deze brief bevat waarschuwingen aan de Gemeente die leeft in de tijd voorafgaand aan de opname van de Gemeente. Christus zegt in de aanhef dat Hij de Schepper is, en juist dat wordt door evolutionisten heel erg gemarginaliseerd. Verder is theïstische evolutie strijdig met een aantal uitspraken van Christus aangaande Genesis 1-11, waardoor Christus niet meer de waarachtige getuige is. Kortom, theïstisch evolutionisme is de Heer niet welgevallig en niet te combineren met Bijbelgetrouw, orthodox christendom.
Kees Noorlander
