De lievigheid voorbij
ds. Yme Horjus • 88 - 2012 • Uitgave: 2
In de voetballerij worden zondaars hard aangepakt. Als een voetballer een grove en ontoelaatbare actie uitvoert, trekt de scheidsrechter een gele kaart. Bij recidive wordt de rode kaart getrokken en kan de boosdoener gaan. De Tuchtcommissie van de KNVB beraadt zich vervolgens over de vraag voor hoeveel wedstrijden een schorsing geldt. Het is opvallend dat men in de voetballerij zo ongegeneerd het woord ‘tucht’ gebruikt in de benaming van de commissie die straffen uitvaardigt tegen boosdoeners en zondaars, die op een onrechtmatige wijze anderen onderuit halen. Zo’n commissie heet dan echt: de Tuchtcommissie van de KNVB.
Misbruik en onbruik
In de ‘tak van sport’ die kerk heet, worden geen gele en rode kaarten meer getrokken. Iedereen mag altijd blijven meedoen, wat er ook gebeurt. Je moet het wel heel bont maken, wil je buiten de kerk worden gezet. Het woord ‘tucht’ bezorgt ons de koude rillingen en we zijn voor elkaar lieve christenen geworden die op een lieve manier met elkaar willen omgaan.
Ik denk dat het enerzijds te maken heeft met de christelijke strengheid van vroeger: het misbruik van de tucht dat er toen ook wel was, leidde tot onbruik. Velen kunnen zich nog wel de schrijnende tuchtgevallen herinneren die gevoelens van afschuw opriepen en dat zorgde ervoor dat de tucht hoe langer hoe meer in een kwade reuk kwam te staan. Tegelijkertijd leven wij in een andere tijd waarbij wij elkaar niet graag meer de maat nemen. Vanuit een typisch postmoderne levenshouding vinden we vandaag dat ieder het maar voor zichzelf moet weten wat goed of fout is.
Lievig
De grote oorzaak van dit alles is gelegen in de culturele aardverschuivingen die de laatste vijftig tot zestig jaar hebben plaatsgevonden. Er heeft zich daarbij ook een klimaatsverandering voorgedaan in de christelijke wereld. Scherpe preken waarin de gemeente in het verleden werd aangesproken op concrete zonden en ongerechtigheden hebben plaats gemaakt voor een boodschap die vooral warm en invoelend moet zijn en naadloos aansluit bij de praktijk van het leven. Men noemt dit wel ‘therapeutische prediking’. Bij zo’n prediking voelen mensen zich vaak aangesproken en bemoedigd, gezegend en herkend. Maar een kerk die mensen alleen maar aanspreekt met het evangelie, doet tekort aan haar roeping. Het is volstrekt Bijbels om mensen ook op het evangelie aan te spreken. En dan gaat het er niet meer zo lievig aan toe. Dan vindt een grote ontmaskering plaats van onze drijfveren, intenties en daden.
Vermaning was uit!
Wonderlijk dat wij vaak het woord tucht niet meer in de mond willen nemen om niet langer voor achterlijk te worden versleten, terwijl de KNVB zoals gezegd nota bene een tuchtcommissie heeft en allerlei beroepsgroepen een tuchtcollege hebben om fouten makende functionarissen te bestraffen. Buiten de kerk vinden we het woord normaal, maar binnen de kerk gruwen we ervan. Wij willen als kerkmensen voor het oog van de wereld aanvaardbaar worden gevonden, maar ik denk dat John Stott, de pas overleden evangelische theoloog, gelijk heeft als hij ergens zegt: “De seculiere wereld is nauwelijks onder de indruk van de kerk van vandaag. Zolang de kerk de zonde in eigen gelederen toestaat en zichzelf niet beoordeelt, zal zij nimmer de wereld voor Christus kunnen winnen.” De gedoogcultuur van de jaren zeventig, tachtig en negentig van de vorige eeuw, die onze samenleving heeft doortrokken, heeft ervoor gezorgd dat de kerk haar leden niet meer bepaalde bij de opdracht om de weg van Jezus te gaan in navolging en discipelschap. Troost was in, vermaning was uit!
Terug naar een gezond normbesef
Wij moeten alle lievigheid van ons afwerpen en in Christus’ naam durven zeggen waar het op aankomt. Niemand is erbij gebaat dat we blijven doorgaan met pappen en nathouden, over de bol aaien en zoete koekjes bakken. Betekent dat een terugkeer naar de strenge tijden van weleer? Nee, zo zou ik het niet willen noemen. Naar mijn idee moeten waarheid en liefde weer met elkaar in evenwicht worden gebracht. Als we beide begrippen zien als twee tegengestelde polen, is de kerk van vandaag een beetje teveel gaan hangen aan de pool van de liefde. Maar dat is een eenzijdig tekort, want liefde zonder de waarheid is alleen maar lievigheid. En waarheid gaat bij God altijd met de liefde samen.
Het is voor ons allemaal nodig dat een systeem van gele en rode kaarten in de gemeente van Christus terugkeert. Hoe paradoxaal het ook klinkt: in Zijn geboden leren we Gods liefde kennen! En het wonderlijke daarbij is dat die samenleving daar zelf ook steeds meer oog voor gaat krijgen. Het kan gewoonweg niet zonder een gezond normbesef. De samenleving heeft er baat bij dat de hufterigheid en de ongerechtigheid aan de kaak worden gesteld. Moet de kerk daarbij niet vooroplopen, zonder te vervallen in moralisme en het opheffen van het bekende betweterige vingertje? Dan moet die kerk zelf ook weer een toonbeeld zijn van opkomen voor de waarheid en de gerechtigheid! Ook in de levens van haar eigen leden.
Ds. Yme Horjus
Predikant Baptistengemeente Ede de Kei
Misbruik en onbruik
In de ‘tak van sport’ die kerk heet, worden geen gele en rode kaarten meer getrokken. Iedereen mag altijd blijven meedoen, wat er ook gebeurt. Je moet het wel heel bont maken, wil je buiten de kerk worden gezet. Het woord ‘tucht’ bezorgt ons de koude rillingen en we zijn voor elkaar lieve christenen geworden die op een lieve manier met elkaar willen omgaan.
Ik denk dat het enerzijds te maken heeft met de christelijke strengheid van vroeger: het misbruik van de tucht dat er toen ook wel was, leidde tot onbruik. Velen kunnen zich nog wel de schrijnende tuchtgevallen herinneren die gevoelens van afschuw opriepen en dat zorgde ervoor dat de tucht hoe langer hoe meer in een kwade reuk kwam te staan. Tegelijkertijd leven wij in een andere tijd waarbij wij elkaar niet graag meer de maat nemen. Vanuit een typisch postmoderne levenshouding vinden we vandaag dat ieder het maar voor zichzelf moet weten wat goed of fout is.
Lievig
De grote oorzaak van dit alles is gelegen in de culturele aardverschuivingen die de laatste vijftig tot zestig jaar hebben plaatsgevonden. Er heeft zich daarbij ook een klimaatsverandering voorgedaan in de christelijke wereld. Scherpe preken waarin de gemeente in het verleden werd aangesproken op concrete zonden en ongerechtigheden hebben plaats gemaakt voor een boodschap die vooral warm en invoelend moet zijn en naadloos aansluit bij de praktijk van het leven. Men noemt dit wel ‘therapeutische prediking’. Bij zo’n prediking voelen mensen zich vaak aangesproken en bemoedigd, gezegend en herkend. Maar een kerk die mensen alleen maar aanspreekt met het evangelie, doet tekort aan haar roeping. Het is volstrekt Bijbels om mensen ook op het evangelie aan te spreken. En dan gaat het er niet meer zo lievig aan toe. Dan vindt een grote ontmaskering plaats van onze drijfveren, intenties en daden.
Vermaning was uit!
Wonderlijk dat wij vaak het woord tucht niet meer in de mond willen nemen om niet langer voor achterlijk te worden versleten, terwijl de KNVB zoals gezegd nota bene een tuchtcommissie heeft en allerlei beroepsgroepen een tuchtcollege hebben om fouten makende functionarissen te bestraffen. Buiten de kerk vinden we het woord normaal, maar binnen de kerk gruwen we ervan. Wij willen als kerkmensen voor het oog van de wereld aanvaardbaar worden gevonden, maar ik denk dat John Stott, de pas overleden evangelische theoloog, gelijk heeft als hij ergens zegt: “De seculiere wereld is nauwelijks onder de indruk van de kerk van vandaag. Zolang de kerk de zonde in eigen gelederen toestaat en zichzelf niet beoordeelt, zal zij nimmer de wereld voor Christus kunnen winnen.” De gedoogcultuur van de jaren zeventig, tachtig en negentig van de vorige eeuw, die onze samenleving heeft doortrokken, heeft ervoor gezorgd dat de kerk haar leden niet meer bepaalde bij de opdracht om de weg van Jezus te gaan in navolging en discipelschap. Troost was in, vermaning was uit!
Terug naar een gezond normbesef
Wij moeten alle lievigheid van ons afwerpen en in Christus’ naam durven zeggen waar het op aankomt. Niemand is erbij gebaat dat we blijven doorgaan met pappen en nathouden, over de bol aaien en zoete koekjes bakken. Betekent dat een terugkeer naar de strenge tijden van weleer? Nee, zo zou ik het niet willen noemen. Naar mijn idee moeten waarheid en liefde weer met elkaar in evenwicht worden gebracht. Als we beide begrippen zien als twee tegengestelde polen, is de kerk van vandaag een beetje teveel gaan hangen aan de pool van de liefde. Maar dat is een eenzijdig tekort, want liefde zonder de waarheid is alleen maar lievigheid. En waarheid gaat bij God altijd met de liefde samen.
Het is voor ons allemaal nodig dat een systeem van gele en rode kaarten in de gemeente van Christus terugkeert. Hoe paradoxaal het ook klinkt: in Zijn geboden leren we Gods liefde kennen! En het wonderlijke daarbij is dat die samenleving daar zelf ook steeds meer oog voor gaat krijgen. Het kan gewoonweg niet zonder een gezond normbesef. De samenleving heeft er baat bij dat de hufterigheid en de ongerechtigheid aan de kaak worden gesteld. Moet de kerk daarbij niet vooroplopen, zonder te vervallen in moralisme en het opheffen van het bekende betweterige vingertje? Dan moet die kerk zelf ook weer een toonbeeld zijn van opkomen voor de waarheid en de gerechtigheid! Ook in de levens van haar eigen leden.
Ds. Yme Horjus
Predikant Baptistengemeente Ede de Kei
