De Joodse feesten in Wake Up!
Feike ter Velde • 90 - 2014 • Uitgave: 14
De oprichter van Het Zoeklicht stond vaak onder grote kerkelijke kritiek. Dat was niet alleen toen – vanaf de oprichting in 1919 – maar dat is tot op vandaag zo gebleven. Dat is ook niet helemaal onbegrijpelijk. Vastgestelde theologische opvattingen, vaak neergelegd in schriftelijke werken kan men niet zomaar terzijde schuiven.
Soms lopen de emoties hoog op. Kerkelijke uitsluiting door de een van de ander komt helaas nog steeds voor. Nu lijkt het wel vooral om Israël te gaan. Vroeger bond Israël ons samen, nu lijkt het ons te verdelen. Een overweging.
De bekende Hervormde dominee J.J. Buskes voelde zich helemaal thuis op een Zoeklicht-conferentie. Hij had er al heel wat bezocht de afgelopen jaren, ook als spreker. Toch moest hij – ergens in de jaren ’30 – aan Johannes de Heer bekennen dat hij niet zó zou spreken als zijn voorganger die op dat moment het Profetisch Woord uitlegde, de Vrije-evangelische dominee Hoekendijk. Johannes de Heer antwoordde hem: “Dat moet jij ook helemaal niet doen want daar heb jij geen verstand van.” Toen de christelijke-gereformeerde predikant Berkhof daarna sprak, fluisterde Johannes de Heer in het oor van ds. Buskes: “Hij weet er mij iets te veel van.” Achteraf hebben ze er alle drie samen erg om gelachen. Maar ze hadden een broederlijke band!
Wat duidelijk wordt is dat Johannes de Heer niet een clubje gelijkgezinden om zich heen verzamelde, maar in de breedte van de vaderlandse kerk stond en vurig hoopte dat velen het Profetisch Woord zouden gaan verstaan. Maar hij kon anderen de ruimte geven!
Integere trouw
Bij alle kritiek op Johannes de Heer, vooral uit gereformeerde hoek, schreef ds. Buskes een bemoedigend woord over hem. Johannes de Heer belde hem op en vroeg of hij het goed vond dat hij dat stukje in Het Zoeklicht zou plaatsen, ‘want het zou kunnen zijn dat het u in moeilijkheden brengt en dan kunnen we het beter laten.’ Wat een integere reactie van onze oprichter! Een voorbeeld voor ons allen!
Niet voor niets bedankte de Hervormde Synode hem op zijn negentigste verjaardag voor het feit dat hij, Johannes de Heer, heeft ‘meegewerkt aan een nieuw verstaan van de Bijbelse boodschap in de kerk ten aanzien van de toekomstverwachting.’
Johannes de Heer zocht niet zichzelf of zijn eigen belang, maar zocht het belang van de ander en cijferde zichzelf weg. Hij diende de Hervormde Kerk en sloeg de avondmaalsviering nooit over. Ook niet als hij niet meer zo lang in de kerkbank kon zitten. Dan ging hij na de eerste tafel weer naar huis.
Wake Up… Gods profetische kalender
Na Johannes de Heer is er de traditie gekomen van Het Zoeklicht. Ik schrijf dit op in de negentigste(!) jaargang. Dat is een kostbaar feit. Hoofdzaak daarin was en is de Bijbelse toekomstverwachting. Velen schreven al bijzondere artikelen over bijzondere thema’s in dit licht. En dat gebeurt nog steeds. Onlangs verscheen bij Het Zoeklicht het boek Wake Up met bijna vijfhonderd pagina’s over Gods profetische kalender in tijdslijnen en feesten. Wat Johannes de Heer in zijn tijd schreef is in onze tijd alleen nog meer zichtbaar geworden: de Kerk heeft haar Bijbelse erfenis in de eerste eeuwen na Christus losgeweekt van de oorspronkelijke Joodse achtergrond. Die moet hervonden worden! Kritiek spitst zich daarbij dan ook toe op de vraag: moeten we als christenen de Joodse feesten met de Joodse rituelen dan ook vieren?
Het antwoord geeft het boek zelf: Nee. Maar… willen we de wortels van ons christelijk geloof beter verstaan, dan kunnen we niet om de Joodse feesten heen, die in rij zijn opgesomd in Leviticus 23. Want de rijkdom van ons christelijk geloof komt nergens mooier, dieper en rijker naar voren dan in de Joodse, liever gezegd de Bijbelse feesten. Het zijn de Hoogtijdagen des Heren! Die moeten we hervinden en beter leren kennen vanuit de Schrift. Het is studiemateriaal uit de eerste Hand!
Johannes de Heer
Eens kijken wat Johannes de Heer hierover zei in een boekje dat hij erover schreef, namelijk ‘Gods Reddingsplan, neergelegd in de Gezette Hoogtijtijden van Leviticus 23’:
‘Deze feesten gaan van God uit, het zijn Zijn Feesten. Niemand kon zeggen: ik heb het recht om eraan deel te nemen; doch niemand mocht ze afwijzen, of zeggen: ik zal ze laten voorbijgaan of nog een afzonderlijke boodschap afwachten. Zijn Tijden betekenen voor ons: “heden, indien Gij Mijn stem hoort, verhardt uw harten niet.”
Voor Israël waren de schaduwdiensten een schadeloosstelling voor het gemis van het wezen; voor ons die het wezen bezitten, zijn de schaduwdiensten een bron van studiemateriaal, waardoor we het wezen beter leren kennen en liefhebben’ (pagina 6).
Dit zijn indrukwekkende en buitengewoon leerzame uitspraken die de hele Gemeente van Christus zou moeten navolgen. Niet het vieren van de Joodse feesten, maar het gedenken en óverdenken van de Bijbelse feesten in de volle betekenis van het Nieuwe Verbond is nodig en nuttig voor ons christenen, teneinde de diepte van het verlossingswerk van de Here Jezus te kunnen verstaan. Het boek Wake Up is daarbij een grote hulp.
Ook dit citaat van Johannes de Heer is van belang:
‘De typische Feesten in Israël hebben, behalve een direct nationale en sociale betekenis, ook een symbolische heen wijzing naar het werk van Christus voor en in de gelovige. Doch bovendien geven ze een profetische blik in Gods Raadsbesluit ten opzichte van Schepping en schepsel.
De drie grote Feesten in Israël symboliseren dus de 3-voudige fase in het komen des Heren: eerst in het Pascha als het Lam Gods, in vernedering, in de gestalte van een dienstknecht; daarna in het Pinksterfeest: Zijn komen in de Heilige Geest (Matteüs 28:20); en ten slotte in het Loofhuttenfeest; Zijn persoonlijk komen in Koningsheerlijkheid (Openbaring 22:12)’ (pagina 76).
Joodse feesten vieren?
Toen wees iemand mij op pagina 174 in Wake Up waarop een uitgelichte tekst grotere aandacht krijgt en die op het eerste gezicht lijkt op te roepen om de Joodse feesten te vieren. Toen ik mij verdiepte in de tekst van het boek zelf bleek dat onjuist. De vormgever plaatste hier en daar in de opmaak een uitgelichte tekst in grotere letters. Dat heet in vaktermen een streamer. Hierdoor ontstaat onterechte en derhalve onjuiste kritiek op het boek. Dat is heel jammer. Paulus instrueerde de gelovigen in Korinte – de meesten van Griekse afkomst – om Gods feesten te gedenken1 en te doorleven, zodat zij Gods verlossingsplan beter zouden begrijpen.
Het gaat daar over het zuurdeeg, wat het beeld is van zonde en verderf en het ongezuurde brood van reinheid en waarheid. In die oude feesten lag Gods weg verborgen tot het heil in Christus. Overigens, waar Wake Up koos voor gedenken (vermoedelijk uit voorzichtigheid) moet er wel bij gezegd worden dat er wel degelijk vieren staat in de Bijbel. Maar zoals het boek zegt: ‘…in de Nieuwtestamentische betekenis’. Het staat er vetgedrukt bij! Hier kan dus geen misverstand over zijn. Zoals hier en elders roept Wake Up de christenen op de Bijbelse feesten beter te leren kennen in hun diepe geestelijke betekenis.
Wie ze ook letterlijk wil vieren moet daarin natuurlijk vrij zijn. Vrienden van ons doen dat ook en eens per jaar zitten we een tijdje in hun loofhut en drinken daar koffie of thee. Met Johannes de Heer moeten we de ander ruimte gunnen en geven in broederlijke liefde en harmonie.
Feike ter Velde
1 Deze streamer is in de 2e druk zo verwoord.
Soms lopen de emoties hoog op. Kerkelijke uitsluiting door de een van de ander komt helaas nog steeds voor. Nu lijkt het wel vooral om Israël te gaan. Vroeger bond Israël ons samen, nu lijkt het ons te verdelen. Een overweging.
De bekende Hervormde dominee J.J. Buskes voelde zich helemaal thuis op een Zoeklicht-conferentie. Hij had er al heel wat bezocht de afgelopen jaren, ook als spreker. Toch moest hij – ergens in de jaren ’30 – aan Johannes de Heer bekennen dat hij niet zó zou spreken als zijn voorganger die op dat moment het Profetisch Woord uitlegde, de Vrije-evangelische dominee Hoekendijk. Johannes de Heer antwoordde hem: “Dat moet jij ook helemaal niet doen want daar heb jij geen verstand van.” Toen de christelijke-gereformeerde predikant Berkhof daarna sprak, fluisterde Johannes de Heer in het oor van ds. Buskes: “Hij weet er mij iets te veel van.” Achteraf hebben ze er alle drie samen erg om gelachen. Maar ze hadden een broederlijke band!
Wat duidelijk wordt is dat Johannes de Heer niet een clubje gelijkgezinden om zich heen verzamelde, maar in de breedte van de vaderlandse kerk stond en vurig hoopte dat velen het Profetisch Woord zouden gaan verstaan. Maar hij kon anderen de ruimte geven!
Integere trouw
Bij alle kritiek op Johannes de Heer, vooral uit gereformeerde hoek, schreef ds. Buskes een bemoedigend woord over hem. Johannes de Heer belde hem op en vroeg of hij het goed vond dat hij dat stukje in Het Zoeklicht zou plaatsen, ‘want het zou kunnen zijn dat het u in moeilijkheden brengt en dan kunnen we het beter laten.’ Wat een integere reactie van onze oprichter! Een voorbeeld voor ons allen!
Niet voor niets bedankte de Hervormde Synode hem op zijn negentigste verjaardag voor het feit dat hij, Johannes de Heer, heeft ‘meegewerkt aan een nieuw verstaan van de Bijbelse boodschap in de kerk ten aanzien van de toekomstverwachting.’
Johannes de Heer zocht niet zichzelf of zijn eigen belang, maar zocht het belang van de ander en cijferde zichzelf weg. Hij diende de Hervormde Kerk en sloeg de avondmaalsviering nooit over. Ook niet als hij niet meer zo lang in de kerkbank kon zitten. Dan ging hij na de eerste tafel weer naar huis.
Wake Up… Gods profetische kalender
Na Johannes de Heer is er de traditie gekomen van Het Zoeklicht. Ik schrijf dit op in de negentigste(!) jaargang. Dat is een kostbaar feit. Hoofdzaak daarin was en is de Bijbelse toekomstverwachting. Velen schreven al bijzondere artikelen over bijzondere thema’s in dit licht. En dat gebeurt nog steeds. Onlangs verscheen bij Het Zoeklicht het boek Wake Up met bijna vijfhonderd pagina’s over Gods profetische kalender in tijdslijnen en feesten. Wat Johannes de Heer in zijn tijd schreef is in onze tijd alleen nog meer zichtbaar geworden: de Kerk heeft haar Bijbelse erfenis in de eerste eeuwen na Christus losgeweekt van de oorspronkelijke Joodse achtergrond. Die moet hervonden worden! Kritiek spitst zich daarbij dan ook toe op de vraag: moeten we als christenen de Joodse feesten met de Joodse rituelen dan ook vieren?
Het antwoord geeft het boek zelf: Nee. Maar… willen we de wortels van ons christelijk geloof beter verstaan, dan kunnen we niet om de Joodse feesten heen, die in rij zijn opgesomd in Leviticus 23. Want de rijkdom van ons christelijk geloof komt nergens mooier, dieper en rijker naar voren dan in de Joodse, liever gezegd de Bijbelse feesten. Het zijn de Hoogtijdagen des Heren! Die moeten we hervinden en beter leren kennen vanuit de Schrift. Het is studiemateriaal uit de eerste Hand!
Johannes de Heer
Eens kijken wat Johannes de Heer hierover zei in een boekje dat hij erover schreef, namelijk ‘Gods Reddingsplan, neergelegd in de Gezette Hoogtijtijden van Leviticus 23’:
‘Deze feesten gaan van God uit, het zijn Zijn Feesten. Niemand kon zeggen: ik heb het recht om eraan deel te nemen; doch niemand mocht ze afwijzen, of zeggen: ik zal ze laten voorbijgaan of nog een afzonderlijke boodschap afwachten. Zijn Tijden betekenen voor ons: “heden, indien Gij Mijn stem hoort, verhardt uw harten niet.”
Voor Israël waren de schaduwdiensten een schadeloosstelling voor het gemis van het wezen; voor ons die het wezen bezitten, zijn de schaduwdiensten een bron van studiemateriaal, waardoor we het wezen beter leren kennen en liefhebben’ (pagina 6).
Dit zijn indrukwekkende en buitengewoon leerzame uitspraken die de hele Gemeente van Christus zou moeten navolgen. Niet het vieren van de Joodse feesten, maar het gedenken en óverdenken van de Bijbelse feesten in de volle betekenis van het Nieuwe Verbond is nodig en nuttig voor ons christenen, teneinde de diepte van het verlossingswerk van de Here Jezus te kunnen verstaan. Het boek Wake Up is daarbij een grote hulp.
Ook dit citaat van Johannes de Heer is van belang:
‘De typische Feesten in Israël hebben, behalve een direct nationale en sociale betekenis, ook een symbolische heen wijzing naar het werk van Christus voor en in de gelovige. Doch bovendien geven ze een profetische blik in Gods Raadsbesluit ten opzichte van Schepping en schepsel.
De drie grote Feesten in Israël symboliseren dus de 3-voudige fase in het komen des Heren: eerst in het Pascha als het Lam Gods, in vernedering, in de gestalte van een dienstknecht; daarna in het Pinksterfeest: Zijn komen in de Heilige Geest (Matteüs 28:20); en ten slotte in het Loofhuttenfeest; Zijn persoonlijk komen in Koningsheerlijkheid (Openbaring 22:12)’ (pagina 76).
Joodse feesten vieren?
Toen wees iemand mij op pagina 174 in Wake Up waarop een uitgelichte tekst grotere aandacht krijgt en die op het eerste gezicht lijkt op te roepen om de Joodse feesten te vieren. Toen ik mij verdiepte in de tekst van het boek zelf bleek dat onjuist. De vormgever plaatste hier en daar in de opmaak een uitgelichte tekst in grotere letters. Dat heet in vaktermen een streamer. Hierdoor ontstaat onterechte en derhalve onjuiste kritiek op het boek. Dat is heel jammer. Paulus instrueerde de gelovigen in Korinte – de meesten van Griekse afkomst – om Gods feesten te gedenken1 en te doorleven, zodat zij Gods verlossingsplan beter zouden begrijpen.
Het gaat daar over het zuurdeeg, wat het beeld is van zonde en verderf en het ongezuurde brood van reinheid en waarheid. In die oude feesten lag Gods weg verborgen tot het heil in Christus. Overigens, waar Wake Up koos voor gedenken (vermoedelijk uit voorzichtigheid) moet er wel bij gezegd worden dat er wel degelijk vieren staat in de Bijbel. Maar zoals het boek zegt: ‘…in de Nieuwtestamentische betekenis’. Het staat er vetgedrukt bij! Hier kan dus geen misverstand over zijn. Zoals hier en elders roept Wake Up de christenen op de Bijbelse feesten beter te leren kennen in hun diepe geestelijke betekenis.
Wie ze ook letterlijk wil vieren moet daarin natuurlijk vrij zijn. Vrienden van ons doen dat ook en eens per jaar zitten we een tijdje in hun loofhut en drinken daar koffie of thee. Met Johannes de Heer moeten we de ander ruimte gunnen en geven in broederlijke liefde en harmonie.
Feike ter Velde
1 Deze streamer is in de 2e druk zo verwoord.
