De goddelijke mens

Er zijn mensen die dit niet ver genoeg vinden gaan. Die vinden dat we techniek moeten gebruiken om de mens boven zichzelf uit te laten stijgen, totdat we onszelf evolueren tot supermensen met bovenmenselijke capaciteiten. Deze beweging heet transhumanisme.  

Kleuren horen
Neil Harbisson was kleurenblind. Lang zagen zijn ogen de wereld als de beelden van een zwartwittelevisie. Samen met artsen vond hij een bijzondere oplossing voor zijn leven in een grijze wereld. Een grote antenne siert nu zijn hoofd. Deze antenne zit vast aan een chip in zijn schedel die kleuren omzet in geluid. Neil kan nog steeds geen kleuren zien. Hij kan ze hóren. Elke kleur hoort hij als een bepaalde toonhoogte. Voor Neil was de kleurenantenne het begin van een leven als cyborg. Hier blijft het voor hem niet bij. Zo heeft hij inmiddels een NFC-chip in zijn hand laten implementeren en een tand die licht kan geven in het donker. Neil is een trotse transhumanist. Op podia en via internet verkondigt hij zijn boodschap aan mensen over de hele wereld: de volgende stap zetten in de menselijke evolutie. Niet meer technologie gebruiken, maar technologie wórden.  

Meer dan mens
Neil stopt hier niet. Als transhumanist treedt hij bewust buiten de biologische grenzen die hij als mens heeft. Hij heeft bijvoorbeeld zijn kleurenantenne zo aangepast, dat hij nu ook ultraviolet en infrarood kan waarnemen. Nu hoort hij meer kleuren dan gewone mensen met hun ogen kunnen zien. En dit is nog maar het begin. Transhumanisten filosoferen er openlijk over hoe de mens zijn toekomst kan vormgeven. Ze dromen over telepathie – met elkaar communiceren zonder woorden – en het koppelen van onze hersenen aan het internet. Neil Harbisson heeft de eerste stap al gezet: hij heeft inmiddels een internetconnectie in zijn hoofd. Zijn brein staat nu in verbinding met het International Space Station, waardoor hij nu ook de kleuren van de ruimte kan waarnemen.
Naast zijn lichtgevende tand heeft Neil nog een tand laten plaatsen, waarmee hij via morsecode kan communiceren met personen met eenzelfde implantaat. Ook heeft hij een kompas in zijn knie laten zetten, waardoor hij altijd kan voelen waar het noorden is. Het zijn kleine voorbeelden van hoe we ons lichaam kunnen upgraden en het is kinderspel bij wat nog gaat komen: Kunnen ruiken als een hond. Kunnen zien in het donker. Alle talen kunnen spreken en verstaan. Ogen in je rug hebben, veranderingen in luchtdruk voelen. Je eigen lichaamstemperatuur aanpassen.[1] Volgens transhumanisten ligt dit alles en nog veel meer voor ons in het verschiet. Volgens sommigen gaat het nog verder. Veel verder. Tot aan het overwinnen van de dood toe.  

De dood overwinnen
Hierbij denken wij meteen aan onze Heere Jezus Die tweeduizend jaar geleden opstond uit Zijn graf, om voor ons eeuwig leven mogelijk te maken. Voor transhumanisten is dat echter vloeken in de kerk. Transhumanist en lid van het World Economic Forum (WEF) Yuval Harari zegt hierover: “Al die verhalen over Jezus, de Zoon van God Die opstond uit de dood, zijn nepnieuws.” Mensen als Harari willen de dood zelf overwinnen en voor altijd leven zonder God. Zij zien de dood als een ziekte die we kunnen genezen. Zo is het sinds eind jaren zestig mogelijk om je dode lichaam op zeer lage temperatuur in te laten vriezen in de hoop dat je later, als de technologie ver genoeg gevorderd is, ontdooid en gereanimeerd kunt worden. Transhumanisten hopen en verwachten dat eeuwig leven in de toekomst ook digitaal bereikt kan worden door uploading, als het lukt om de menselijke geest in zijn geheel in software te vangen. De inhoud van je hersenen kan dan gekopieerd worden naar een geavanceerde computer, of naar een gezond gekloond lichaam.[2]  

Ontwikkeling
Het voorgaande klinkt misschien als sciencefiction, maar er wordt op verschillende terreinen hard gewerkt om dit mogelijk te maken. Zo werkt Google via haar medische startup Calico hard aan het stoppen van menselijke veroudering en het genezen van dodelijke ziektes. Net zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en grote farmaceutische bedrijven dat proberen te doen door het ontwikkelen van nieuwe vaccins en medicatie gebaseerd op gentechnologie. Elon Musk is via zijn bedrijf Neuralink[3] bezig om het menselijke brein te koppelen aan computers, internet en kunstmatige intelligentie. In ziekenhuizen, laboratoria en onderzoeksinstituten wordt wereldwijd onderzoek gedaan naar onze hersenen en er zullen de komende tijd grote doorbraken komen in gen-, bio-, informatie- en nanotechnologie, zeker waar deze technologieën samenkomen.

Als singulariteit (iets waarmee de normale regels of wetten niet meer gelden) wordt bereikt en computers en kunstmatige intelligentie slimmer worden dan de mens, ontstaat er superintelligentie die voor mensen niet meer te begrijpen is. Dit alles lijkt nog ver weg, maar de technologische vooruitgang gaat snel. Nu al zijn onze telefoons vele malen krachtiger dan de snelste pc twintig jaar geleden. De komende jaren zullen de ontwikkelingen nog veel sneller gaan en zal technologie samensmelten met het menselijke lichaam, wat enorme veranderingen teweeg zal brengen. Harari zegt het zo: ‘Wij zullen als God worden en volgens ons eigen ontwerp nieuwe levensvormen scheppen.’  

Keerzijde
Waar transhumanisten hardop dagdromen over hun bovenmenselijke Utopia, leert de geschiedenis ons dat er ook een keerzijde is. Toen het vliegtuig werd uitgevonden duurde het maar even of we gooiden er bommen mee. Ook nucleaire techniek werd vrijwel meteen gebruikt voor een allesvernietigende bom. Het is logisch dat we een opgevoerde mens allereerst zullen gaan gebruiken om supersoldaten te maken. Met nieuwe technieken kunnen we ziektes genezen, maar net zo goed nieuwe ziektes creëren. Hersenen die je aansluit op internet, kunnen worden gehackt. Waar we nu al continu worden beïnvloed door media en reclames, kunnen organisaties en overheden straks rechtstreeks invloed uitoefenen op wat we denken en voelen. We komen op deze manier steeds verder af te staan van hoe God ons heeft bedoeld. Nu leven we in een tijd waarin kinderen en jongeren op basis van gevoel hun eigen gender kunnen bepalen. In de toekomst zullen ze kunnen kiezen of ze mens of cyborg willen zijn en welke extra functies en zintuigen ze in hun lijf wensen.  

Op de stoel van God
Vanuit Bijbels perspectief is transhumanisme al zo oud als de mensheid zelf. Het is de zoveelste poging van de mens om op de stoel van God te gaan zitten. In Genesis zorgde deze godswens ervoor dat Adam en Eva het paradijs moesten verlaten en dat zonde en de dood hun intrede deden. God plaatste een engel voor de ingang van de Hof van Eden, om te voorkomen dat zondige mensen van de boom des levens zouden eten, en onsterfelijk zouden worden. Ook over supermensen lezen we in de Bijbel. Genesis 6 vertelt ons dat er reuzen op aarde kwamen, superhumans die een spoor van dood en verderf trokken over de aarde. In apocriefe boeken zoals het Eerste Boek van Henoch is gedetailleerd te lezen hoe dat in zijn werk ging: gevallen engelen verwekten kinderen bij vrouwen, die opgroeiden tot reuzen. Ze leerden mensen magie, astrologie, abortus en hoe ze wapens konden maken. Ook rommelden ze met de genen van dieren, zodat al het leven op aarde corrupt werd.
Zelfs zo erg dat God besloot dat mensen niet ouder zou worden dan honderdtwintig jaar en dat al het leven, op de wezens in de ark na, werden vernietigd. Nu willen mensen die leeftijdsgrens oprekken en zelfs onsterfelijk worden. Er is in de Bijbel een aanwijzing dat dit uiteindelijk zal lukken. Openbaring 9 zegt: ‘En in die dagen zullen de mensen de dood zoeken, maar die niet vinden. En zij zullen verlangen te sterven, maar de dood zal van hen wegvluchten’ (vers 6). Volgens de Bijbel hebben we een geest, ziel en lichaam. Transhumanist Harari, schrijver van het futuristische boek Homo Deus, rekent genadeloos af met deze christelijke levensvisie: ‘mensen zijn niet anders dan dieren die je kunt hacken. Het idee dat mensen een ziel hebben, een geest en vrije wil om te kiezen, in de supermarkt of bij verkiezingen, dat is nu voorbij.’[4] Het is enigszins beangstigend om te bedenken dat de belangrijkste mensen in de huidige wereldpolitiek, waaronder Mark Rutte, geïnspireerd worden door mensen als deze Harari.  

Onsterfelijk
Wat er van dit toekomstbeeld werkelijkheid zal worden, weten we nog niet. Maar het is een feit dat een aantal mensen er nu al bewust voor kiest om cyborg te worden, bijvoorbeeld door het implementeren van een chip in het lichaam. Veel meer mensen zullen er in de nabije toekomst voor kiezen om posthumaan te worden: Een kunstmatig verbeterde mens met buitenmenselijke capaciteiten, aan andere superwezens gekoppeld via internet. De homo deus, de goddelijke mens die wil leven zonder God. Dat is niet wat wij wensen. Wij zijn al een nieuwe schepping. Wij zijn kinderen van God. Wij zijn naar Zijn beeld geschapen en de Heilige Geest maakt dat wij steeds meer op Hem gaan lijken. Hij komt spoedig terug en zal dan supermensen van ons maken: zondevrije, onsterfelijke mensen met een nieuw en volmaakt lichaam. We zullen weer helemaal op Hem lijken, zoals we vanaf het begin waren bedoeld. In die staat willen we graag eeuwig leven. Samen met Hem.  

Albert Tolsma


[1] https://www.youtube.com/watch?v=W6PFMhF87SA  
[2] https://www.blckbx.tv/tech-media/docu-mind-forward-hoe-ver-mogen-we-gaan
[3] https://www.peterjoosten.net/neuralink/ [4] https://www.youtube.com/watch?v=QuL3wlodJC8