De Geest der Waarheid
Feike ter Velde • 88 - 2012 • Uitgave: 11
De Here Jezus noemt de Heilige Geest – Hij is de derde Persoon in de goddelijke Drievuldigheid – met een bijzondere naam: de Geest der Waarheid. We zullen even de tijd moeten nemen om dat te overdenken bij een open Bijbel, want er wordt ons hier het geheimenis van inwonende Heilige Geest onthuld. Hij is de Geest van de Waarheid. Hij is de Geest van Hem, die de Waarheid is: de Here Jezus Christus. Daarom is de Pinksterdag, waarop die Geest naar de aarde kwam, niet zomaar een dag.
Het is een scheppingsdag! Er wordt een heel nieuwe mensengeslacht(!) op die dag geboren: de Gemeente van Christus, geboren uit de Geest der Waarheid!
Op de Pinksterdag gebeurt er iets onvoorstelbaars! Toch gaat het bijzondere van het Pinkstergebeuren aan velen in de kerk voorbij. We horen vaak preken over zendingsactiviteiten. Daar is niks mis mee natuurlijk, want de Geest activeert ons ook tot zending en evangelisatie. Maar het gebeuren zelf, het neerdalen van de Heilige Geest, moet toch ook onze bijzonder aandacht krijgen. Het heilsgebeuren van de Pinksterdag is de voltooiing van het werk van de Here Jezus en het sluitstuk van Zijn dood en opstanding. Pasen en Pinksteren horen wezenlijk bij elkaar. De hervormde prof. Van Ruler zei het heel treffend: “Pasen is het fundament waarop we staan en Pinksteren de kracht waardoor wij gaan!”
Pasen zonder Pinksteren is zinloos voor ons. Maar op de Pinksterdag wordt het Paasgebeuren, de opstanding van de Here Jezus, werkelijkheid in ons. Dat wil zeggen in het leven van een ieder die waarlijk gelooft. Jezus zelf komt in ons wonen. Daarom noemt de Here Jezus de Heilige Geest: de Geest der Waarheid.
Meer dan een waarheid
Die Waarheid is niet het filosofische begrip ‘waarheid’, zoals we ook ‘leugen’ kennen. Die Waarheid is Jezus in hoogst eigen Persoon. Hij is de Weg, de Waarheid en het Leven (Johannes 14:6). Hij komt Zelf op de Pinksterdag! Hij komt de Waarheid in ons brengen. Wij, de mensheid uit Adam, zijn allemaal besmet met de leugengeest van de zonde. Dat is niet gering! Daar moet een mens aan ontdekt worden. Je moet het eerst gewoon gelóven, omdat Gods Woord ons dat zegt, om het daarna ook te ervaren: ‘In mij woont geen goed’ (Romeinen 7:18).
Het is natuurlijk alleszins rechtzinnig om te zeggen dat Jezus Christus dé Waarheid is. Maar daarmee zijn we er niet. Rechtzinnigheid en orthodoxie kunnen ook heel oppervlakkig zijn. Je hebt het in het hokje van jouw dogma’s, jouw leerstelligheden gestopt. De grote Bijbelse waarheden gevangen in jouw rechtzinnige of orthodoxe hokje. Dan ben je er ook klaar mee. Iedereen die anders denkt is geen enkele bedreiging voor jouw waarheid, want die zit veilig opgeborgen in jouw hokje. Je hebt niet in de gaten dat wat in dat hokje zit opgeborgen, in jouw leven van elke dag geen enkele rol speelt. Je kunt het hokje en de inhoud ervan koesteren, maar dat is de bedoeling niet van de Heilige Geest. Hij wil niet opgesloten blijven in de kerker van jouw leerstelligheid, hoe orthodox en rechtzinnig die ook is. De Geest der Waarheid, die God(!) is, wil iets doen, wil iets scheppen, iets nieuws scheppen. Hij wil in ons een nieuw mens scheppen! Hij wil Jezus in ons binnenste brengen. Hij wil God de Vader en God de Zoon bij ons binnenbrengen. Hij is de Geest van de Vader en de Zoon, de Heilige Geest, die ons de werkelijkheid van dit gebeuren zal onderwijzen (Johannes 14:26). Hij is de Waarheid zelf!
De mens in beeld
Met de komst van de Heilige Geest gaat het om Hem, maar ook om ons! De mens komt op de Pinksterdag in beeld, nadat het grote werk in Zijn dood en opstanding door Christus is gedaan. Dat ging in zekere zin geheel buiten ons om. Maar op de Pinksterdag worden wij in dat grote werk betrokken! Nu pas breekt het nieuwe leven aan, waarover we op de Paasmorgen al zongen. De Pinksterdag is geen moment van betovering of magie, zoals het misschien ten diepste door veel christenen wordt gezien. Men kan er niets mee en weet niet hoe men het concretiseren moet in het eigen leven. Daarom vluchten we bijvoorbeeld in een zendingspreek. Dan ontwijken we de gevolgen van de Pinksterdag voor onszelf. Maar de levende God en de Here Jezus zijn op deze grote dag aan het werk.
Jezus heeft de Vader gebeden, om op grond van wat Hij heeft gedaan op Golgotha, namelijk Zichzelf gegeven als schuldoffer, nu de Heilige Geest te zenden (Johannes 14:16). Met welk doel? Om ons (!) te geven wat Hijzelf op de Paasmorgen heeft ontvangen: namelijk nieuw leven uit de eeuwige God, eeuwigheidsleven! Daarom zal deze Geest der Waarheid in eeuwigheid bij en in ons zijn (Johannes 14:16). De Geest der Waarheid brengt het eeuwige leven in ons! Hier past geen oppervlakkigheid. Wie, door de Geest, de juiste keuze heeft gemaakt door met hart en ziel te geloven in de Here Jezus Christus, weet ook van dit eeuwigheidswerk in ons binnenste door de Geest der Waarheid.
Het objectieve van Golgotha en het lege graf - het gaat buiten ons om - wordt nu omgezet in het subjectieve van de uitstorting van de Geest op de Pinksterdag op iedere individuele gelovige. Omdat het subjectief is, moeten we ook niet vluchten in termen als ‘de Geest is op de kerk uitgestort’, want dan maken we het opnieuw tot een soort magie, dat buiten het individu omgaat. Ook dat is een ontkenning van het grote werk van de Here Jezus in de redding van de zondaar, namelijk door het werk van de Geest theologisch te objectiveren. Dat berooft de mens van de persoonlijke beleving van het verworven heil door de Here Jezus.
Het werk van de Geest der Waarheid is geheel verbonden aan het werk van de Heiland op het kruis. Maar het plus van de Geest moet ook een plus blijven. Nu wordt Christus’ werk door de Geest ons deel! Dat is wat anders dan wat de mysticus van alle tijden beweert. Die leert - en dat vinden we vandaag volop onder ons - hoe de mens tot de Geest moet komen, terwijl de Schrift ons onderwijst hoe de Geest tot ons komt. De Geest verbindt de objectieve historische gebeurtenis van de dood en de opstanding van Christus aan de subjectieve uitstorting van de Geest op de Pinksterdag. In de moderne mystiek is de geest van de mens samengesmolten met wat hij noemt: de Heilige Geest. In wezen gelooft de moderne mysticus niet in de Heilige Geest, maar slechts in zijn eigen geest.
God en mens
God en mens blijven altijd twee. Tot in het laatste Bijbelboek is het God woont bij de mensen. Dat wil zeggen: God blijft God en de mens blijft mens. Zowel in het modernisme als in sommige evangelische stromingen ligt het gevaar van de mystieke dwaling. De Geest, die in ons woont, blijft altijd God de Heilige Geest, die men kan bedroeven, tegen Wie men kan liegen, of die men zelfs kan lasteren. De Heilige Geest, de Geest der Waarheid, blijft in eeuwigheid in en bij ons, maar Hij blijft altijd de inwonende Geest, Hij blijft de Ander in ons: de Immanuël! Zo alleen is Hij de Geest der Waarheid. Hij leidt ons tot de volle Waarheid, tot de volle Godsopenbaring.
Feike ter Velde
Het is een scheppingsdag! Er wordt een heel nieuwe mensengeslacht(!) op die dag geboren: de Gemeente van Christus, geboren uit de Geest der Waarheid!
Op de Pinksterdag gebeurt er iets onvoorstelbaars! Toch gaat het bijzondere van het Pinkstergebeuren aan velen in de kerk voorbij. We horen vaak preken over zendingsactiviteiten. Daar is niks mis mee natuurlijk, want de Geest activeert ons ook tot zending en evangelisatie. Maar het gebeuren zelf, het neerdalen van de Heilige Geest, moet toch ook onze bijzonder aandacht krijgen. Het heilsgebeuren van de Pinksterdag is de voltooiing van het werk van de Here Jezus en het sluitstuk van Zijn dood en opstanding. Pasen en Pinksteren horen wezenlijk bij elkaar. De hervormde prof. Van Ruler zei het heel treffend: “Pasen is het fundament waarop we staan en Pinksteren de kracht waardoor wij gaan!”
Pasen zonder Pinksteren is zinloos voor ons. Maar op de Pinksterdag wordt het Paasgebeuren, de opstanding van de Here Jezus, werkelijkheid in ons. Dat wil zeggen in het leven van een ieder die waarlijk gelooft. Jezus zelf komt in ons wonen. Daarom noemt de Here Jezus de Heilige Geest: de Geest der Waarheid.
Meer dan een waarheid
Die Waarheid is niet het filosofische begrip ‘waarheid’, zoals we ook ‘leugen’ kennen. Die Waarheid is Jezus in hoogst eigen Persoon. Hij is de Weg, de Waarheid en het Leven (Johannes 14:6). Hij komt Zelf op de Pinksterdag! Hij komt de Waarheid in ons brengen. Wij, de mensheid uit Adam, zijn allemaal besmet met de leugengeest van de zonde. Dat is niet gering! Daar moet een mens aan ontdekt worden. Je moet het eerst gewoon gelóven, omdat Gods Woord ons dat zegt, om het daarna ook te ervaren: ‘In mij woont geen goed’ (Romeinen 7:18).
Het is natuurlijk alleszins rechtzinnig om te zeggen dat Jezus Christus dé Waarheid is. Maar daarmee zijn we er niet. Rechtzinnigheid en orthodoxie kunnen ook heel oppervlakkig zijn. Je hebt het in het hokje van jouw dogma’s, jouw leerstelligheden gestopt. De grote Bijbelse waarheden gevangen in jouw rechtzinnige of orthodoxe hokje. Dan ben je er ook klaar mee. Iedereen die anders denkt is geen enkele bedreiging voor jouw waarheid, want die zit veilig opgeborgen in jouw hokje. Je hebt niet in de gaten dat wat in dat hokje zit opgeborgen, in jouw leven van elke dag geen enkele rol speelt. Je kunt het hokje en de inhoud ervan koesteren, maar dat is de bedoeling niet van de Heilige Geest. Hij wil niet opgesloten blijven in de kerker van jouw leerstelligheid, hoe orthodox en rechtzinnig die ook is. De Geest der Waarheid, die God(!) is, wil iets doen, wil iets scheppen, iets nieuws scheppen. Hij wil in ons een nieuw mens scheppen! Hij wil Jezus in ons binnenste brengen. Hij wil God de Vader en God de Zoon bij ons binnenbrengen. Hij is de Geest van de Vader en de Zoon, de Heilige Geest, die ons de werkelijkheid van dit gebeuren zal onderwijzen (Johannes 14:26). Hij is de Waarheid zelf!
De mens in beeld
Met de komst van de Heilige Geest gaat het om Hem, maar ook om ons! De mens komt op de Pinksterdag in beeld, nadat het grote werk in Zijn dood en opstanding door Christus is gedaan. Dat ging in zekere zin geheel buiten ons om. Maar op de Pinksterdag worden wij in dat grote werk betrokken! Nu pas breekt het nieuwe leven aan, waarover we op de Paasmorgen al zongen. De Pinksterdag is geen moment van betovering of magie, zoals het misschien ten diepste door veel christenen wordt gezien. Men kan er niets mee en weet niet hoe men het concretiseren moet in het eigen leven. Daarom vluchten we bijvoorbeeld in een zendingspreek. Dan ontwijken we de gevolgen van de Pinksterdag voor onszelf. Maar de levende God en de Here Jezus zijn op deze grote dag aan het werk.
Jezus heeft de Vader gebeden, om op grond van wat Hij heeft gedaan op Golgotha, namelijk Zichzelf gegeven als schuldoffer, nu de Heilige Geest te zenden (Johannes 14:16). Met welk doel? Om ons (!) te geven wat Hijzelf op de Paasmorgen heeft ontvangen: namelijk nieuw leven uit de eeuwige God, eeuwigheidsleven! Daarom zal deze Geest der Waarheid in eeuwigheid bij en in ons zijn (Johannes 14:16). De Geest der Waarheid brengt het eeuwige leven in ons! Hier past geen oppervlakkigheid. Wie, door de Geest, de juiste keuze heeft gemaakt door met hart en ziel te geloven in de Here Jezus Christus, weet ook van dit eeuwigheidswerk in ons binnenste door de Geest der Waarheid.
Het objectieve van Golgotha en het lege graf - het gaat buiten ons om - wordt nu omgezet in het subjectieve van de uitstorting van de Geest op de Pinksterdag op iedere individuele gelovige. Omdat het subjectief is, moeten we ook niet vluchten in termen als ‘de Geest is op de kerk uitgestort’, want dan maken we het opnieuw tot een soort magie, dat buiten het individu omgaat. Ook dat is een ontkenning van het grote werk van de Here Jezus in de redding van de zondaar, namelijk door het werk van de Geest theologisch te objectiveren. Dat berooft de mens van de persoonlijke beleving van het verworven heil door de Here Jezus.
Het werk van de Geest der Waarheid is geheel verbonden aan het werk van de Heiland op het kruis. Maar het plus van de Geest moet ook een plus blijven. Nu wordt Christus’ werk door de Geest ons deel! Dat is wat anders dan wat de mysticus van alle tijden beweert. Die leert - en dat vinden we vandaag volop onder ons - hoe de mens tot de Geest moet komen, terwijl de Schrift ons onderwijst hoe de Geest tot ons komt. De Geest verbindt de objectieve historische gebeurtenis van de dood en de opstanding van Christus aan de subjectieve uitstorting van de Geest op de Pinksterdag. In de moderne mystiek is de geest van de mens samengesmolten met wat hij noemt: de Heilige Geest. In wezen gelooft de moderne mysticus niet in de Heilige Geest, maar slechts in zijn eigen geest.
God en mens
God en mens blijven altijd twee. Tot in het laatste Bijbelboek is het God woont bij de mensen. Dat wil zeggen: God blijft God en de mens blijft mens. Zowel in het modernisme als in sommige evangelische stromingen ligt het gevaar van de mystieke dwaling. De Geest, die in ons woont, blijft altijd God de Heilige Geest, die men kan bedroeven, tegen Wie men kan liegen, of die men zelfs kan lasteren. De Heilige Geest, de Geest der Waarheid, blijft in eeuwigheid in en bij ons, maar Hij blijft altijd de inwonende Geest, Hij blijft de Ander in ons: de Immanuël! Zo alleen is Hij de Geest der Waarheid. Hij leidt ons tot de volle Waarheid, tot de volle Godsopenbaring.
Feike ter Velde
