De afschaffing van de mens!
Feike ter Velde • 88 - 2012 • Uitgave: 25
De beroemde Britse intellectueel C.S. Lewis schreef in de jaren ’40 van de vorige eeuw een boek met de titel The Abolition of Man – De afschaffing van de mens. In de wereld van technologie en technocraten lijkt steeds minder plaats voor waarden en normen. De mens is bezig zichzelf af te schaffen.
Het boek van de neuroloog dr. Dick Swaab, Wij zijn ons brein, deed veel stof deed opwaaien. De wereld van de wetenschap – zeker niet alle wetenschappers! – heeft via populaire tv-programma’s bij de kijker de indruk gewekt dat alles uit de mens zelf is te verklaren. Ook het geloof.
Algemeen wordt toch wel gesteld dat wetenschapper Dick Swaab knap werk heeft verricht met zijn jarenlange hersenonderzoek. Van de wieg tot het graf deed hij onderzoek naar het functioneren van onze grijze massa. Het is uitermate boeiend. Niet zelden stijgt de wetenschapper vanuit de empirische waarneming, dat is op ondervinding gegronde kennis, op tot bijna religieuze hoogte om het wonder van de hersenen te bejubelen. Want we dragen allemaal een bijna bovennatuurlijk wonder in ons hoofd.
Swaab beschrijft zijn onderzoek naar de hersenfuncties bij pubers, maar ook bij ouderen met Alzheimer. Hij ziet moreel gedrag, geloof en meditatie in bepaalde hersengebieden als verantwoordelijk voor de uitwerking ervan. Niets van het menselijk gedrag laat hij onbesproken. Onze hersencellen zijn samen uiteindelijk verantwoordelijk voor alles wat we denken, doen en geloven, meent hij. Seksualiteit en homoseksualiteit, agressie en depressie, alles wordt door de hersencellen veroorzaakt en bewerkt. Geloof je als christen? Dan moet je de bron zoeken in bepaalde hersengebieden en bij bepaalde hersencellen. Crimineel gedrag komt weer uit andere cellen voort. Kortom, het zijn onze hersencellen die ons leiden en kennelijk ook misleiden. Zo is ons geloof niets anders dan een misleiding door onze hersencellen, want God bestaat niet, meent dr. Swaab. Mensen die in God geloven doen dat omdat ze bang zijn om dood te gaan, zo verklaarde hij in een tv-gesprek. Daarbij was zijn argument overigens dat hij niet kan geloven in een almachtige God die dingen zoals de Holocaust laat gebeuren.
De wetenschapper, zo ook dr. Swaab, verandert bij het trekken van conclusies uit zijn onderzoek van een wetenschapper in een prediker. Hij preekt vanuit zijn evolutiegeloof, met het gezag van een hersenwetenschapper. Hij pleit ervoor dat mensen atheïst zouden moeten worden en dat we dan een betere wereld zouden hebben. Zijn mensbeeld maakt van een mens een computer, een robot, die nu is wat vanuit het evolutieproces van bijna drie miljard jaar is voortgekomen. De kracht van de schepping in haar wonderbaarlijke werking is in de opvatting van dr. Swaab de evolutie. God moet door de evolutie worden vervangen in het denken van de mensheid, vindt hij.
De mens afgeschaft
Hier bestaat de mens dus niet meer. Dat is ernstig voor de toekomstige samenleving! De conclusie van dr. Swaab is dat de crimineel niet gestraft moet worden voor iets – namelijk zijn criminele daad – waarvoor hij niet verantwoordelijk gehouden kan worden. Het waren immers zijn hersencellen die hem tot de criminele daad hebben gebracht. De verantwoordelijke, de denkende mens, bestaat niet, volgens dr. Swaab. Rabbijn Evers reageert daarop met een voorbeeld: u gelooft dat de radio – dus het ding – alles produceert wat wij daaruit horen. Alles wat daaruit komt is de radio.
In zijn Bijbels mensbeeld is de mens echter niet alleen lichaam, materie, maar ook ziel en geest. Hier vindt de keiharde botsing plaats met het evolutionistische mens- en wereldbeeld. In het evolutie-geloof is de mens afgeschaft. Hij is het product van een toevalstreffer in de natuur. Wat opviel in dat tweegesprek met rabbijn Evers, was vooral het beroep op wetenschappelijke feiten en een wat neerbuigende houding, zoals: “en daar hebt u weinig verstand van.” Die feiten uit de wetenschap zijn natuurlijk de feiten, alleen… de conclusie vanuit die feiten wordt filosofie, religie, ook bij de evolutionist dr. Swaab. De conclusie wordt een preek. Een preek tégen het geloof in God. Een preek tegen de mens als geest, ziel en lichaam. Zo’n preek kan geheel los van de feitelijke bevindingen in de wetenschap worden gehouden. De bevindingen van de neuroloog Swaab is geen grond voor het geloof van de mens Swaab, hoewel hij ons het tegendeel wil bewijzen.
God werd mens
Maar er is goed nieuws! Beter nieuws dan de preek van dr. Swaab. Het wonder van de Bijbel is dat de levende God zich in de eerste plaats bekend maakt als Schepper van hemel en aarde en als Schepper van de mens. Hij schiep de mens naar Zijn beeld en Zijn gelijkenis. De duivel heeft de mens ver bij zijn Maker weggesleept in de duisternis van de goddeloosheid en naar de afgrond van de onpeilbare zinloosheid. Een volstrekt zinloos bestaan blijft dan over bij mensen als dr. Swaab. Maar hun opvatting is de werkelijkheid niet!
God heeft de mens gemaakt en komt de mens ook verlossen uit zijn gevangenis van zonde en dood. Jezus Christus is gekomen. Zijn komst betekende licht in de duisternis. De God die de Messias beloofde, direct al bij de diepe val van de mens in zonde, heeft Zijn belofte waar gemaakt. God zelf werd mens. De Bijbel proclameert deze waarheid zonder haar in details uit te leggen. De Bijbel toont ons een God van liefde en ontferming. De God van de Bijbel gaat in de Here Jezus naast ons staan in een wereld van zonde en zinloosheid, van vijandschap en perversiteit. Alle gevolgen daarvan neemt de Here Jezus op Zijn schouders en laat Zich vastspijkeren op het vloekhout… het kruis. Zo zijn wij, een ieder die gelooft, vrij geworden. Vrij om te leven, nu en eeuwig. Niet alleen liefde, maar ook vergeving is meegekomen in de komst van Jezus Christus naar deze wereld. Zoals de radio dode materie is én levende muziek, samen kunnen ze functioneren, zo maakte God de mens. We mogen functioneren ook vandaag, door Zijn genade, in tuin van Zijn goddelijke liefde. Laat ons leven een getuigenis daarvan zijn. Dat is de hele werkelijkheid!
Feike ter Velde
Het boek van de neuroloog dr. Dick Swaab, Wij zijn ons brein, deed veel stof deed opwaaien. De wereld van de wetenschap – zeker niet alle wetenschappers! – heeft via populaire tv-programma’s bij de kijker de indruk gewekt dat alles uit de mens zelf is te verklaren. Ook het geloof.
Algemeen wordt toch wel gesteld dat wetenschapper Dick Swaab knap werk heeft verricht met zijn jarenlange hersenonderzoek. Van de wieg tot het graf deed hij onderzoek naar het functioneren van onze grijze massa. Het is uitermate boeiend. Niet zelden stijgt de wetenschapper vanuit de empirische waarneming, dat is op ondervinding gegronde kennis, op tot bijna religieuze hoogte om het wonder van de hersenen te bejubelen. Want we dragen allemaal een bijna bovennatuurlijk wonder in ons hoofd.
Swaab beschrijft zijn onderzoek naar de hersenfuncties bij pubers, maar ook bij ouderen met Alzheimer. Hij ziet moreel gedrag, geloof en meditatie in bepaalde hersengebieden als verantwoordelijk voor de uitwerking ervan. Niets van het menselijk gedrag laat hij onbesproken. Onze hersencellen zijn samen uiteindelijk verantwoordelijk voor alles wat we denken, doen en geloven, meent hij. Seksualiteit en homoseksualiteit, agressie en depressie, alles wordt door de hersencellen veroorzaakt en bewerkt. Geloof je als christen? Dan moet je de bron zoeken in bepaalde hersengebieden en bij bepaalde hersencellen. Crimineel gedrag komt weer uit andere cellen voort. Kortom, het zijn onze hersencellen die ons leiden en kennelijk ook misleiden. Zo is ons geloof niets anders dan een misleiding door onze hersencellen, want God bestaat niet, meent dr. Swaab. Mensen die in God geloven doen dat omdat ze bang zijn om dood te gaan, zo verklaarde hij in een tv-gesprek. Daarbij was zijn argument overigens dat hij niet kan geloven in een almachtige God die dingen zoals de Holocaust laat gebeuren.
De wetenschapper, zo ook dr. Swaab, verandert bij het trekken van conclusies uit zijn onderzoek van een wetenschapper in een prediker. Hij preekt vanuit zijn evolutiegeloof, met het gezag van een hersenwetenschapper. Hij pleit ervoor dat mensen atheïst zouden moeten worden en dat we dan een betere wereld zouden hebben. Zijn mensbeeld maakt van een mens een computer, een robot, die nu is wat vanuit het evolutieproces van bijna drie miljard jaar is voortgekomen. De kracht van de schepping in haar wonderbaarlijke werking is in de opvatting van dr. Swaab de evolutie. God moet door de evolutie worden vervangen in het denken van de mensheid, vindt hij.
De mens afgeschaft
Hier bestaat de mens dus niet meer. Dat is ernstig voor de toekomstige samenleving! De conclusie van dr. Swaab is dat de crimineel niet gestraft moet worden voor iets – namelijk zijn criminele daad – waarvoor hij niet verantwoordelijk gehouden kan worden. Het waren immers zijn hersencellen die hem tot de criminele daad hebben gebracht. De verantwoordelijke, de denkende mens, bestaat niet, volgens dr. Swaab. Rabbijn Evers reageert daarop met een voorbeeld: u gelooft dat de radio – dus het ding – alles produceert wat wij daaruit horen. Alles wat daaruit komt is de radio.
In zijn Bijbels mensbeeld is de mens echter niet alleen lichaam, materie, maar ook ziel en geest. Hier vindt de keiharde botsing plaats met het evolutionistische mens- en wereldbeeld. In het evolutie-geloof is de mens afgeschaft. Hij is het product van een toevalstreffer in de natuur. Wat opviel in dat tweegesprek met rabbijn Evers, was vooral het beroep op wetenschappelijke feiten en een wat neerbuigende houding, zoals: “en daar hebt u weinig verstand van.” Die feiten uit de wetenschap zijn natuurlijk de feiten, alleen… de conclusie vanuit die feiten wordt filosofie, religie, ook bij de evolutionist dr. Swaab. De conclusie wordt een preek. Een preek tégen het geloof in God. Een preek tegen de mens als geest, ziel en lichaam. Zo’n preek kan geheel los van de feitelijke bevindingen in de wetenschap worden gehouden. De bevindingen van de neuroloog Swaab is geen grond voor het geloof van de mens Swaab, hoewel hij ons het tegendeel wil bewijzen.
God werd mens
Maar er is goed nieuws! Beter nieuws dan de preek van dr. Swaab. Het wonder van de Bijbel is dat de levende God zich in de eerste plaats bekend maakt als Schepper van hemel en aarde en als Schepper van de mens. Hij schiep de mens naar Zijn beeld en Zijn gelijkenis. De duivel heeft de mens ver bij zijn Maker weggesleept in de duisternis van de goddeloosheid en naar de afgrond van de onpeilbare zinloosheid. Een volstrekt zinloos bestaan blijft dan over bij mensen als dr. Swaab. Maar hun opvatting is de werkelijkheid niet!
God heeft de mens gemaakt en komt de mens ook verlossen uit zijn gevangenis van zonde en dood. Jezus Christus is gekomen. Zijn komst betekende licht in de duisternis. De God die de Messias beloofde, direct al bij de diepe val van de mens in zonde, heeft Zijn belofte waar gemaakt. God zelf werd mens. De Bijbel proclameert deze waarheid zonder haar in details uit te leggen. De Bijbel toont ons een God van liefde en ontferming. De God van de Bijbel gaat in de Here Jezus naast ons staan in een wereld van zonde en zinloosheid, van vijandschap en perversiteit. Alle gevolgen daarvan neemt de Here Jezus op Zijn schouders en laat Zich vastspijkeren op het vloekhout… het kruis. Zo zijn wij, een ieder die gelooft, vrij geworden. Vrij om te leven, nu en eeuwig. Niet alleen liefde, maar ook vergeving is meegekomen in de komst van Jezus Christus naar deze wereld. Zoals de radio dode materie is én levende muziek, samen kunnen ze functioneren, zo maakte God de mens. We mogen functioneren ook vandaag, door Zijn genade, in tuin van Zijn goddelijke liefde. Laat ons leven een getuigenis daarvan zijn. Dat is de hele werkelijkheid!
Feike ter Velde
