De actualiteit van het verbond van Abraham
Jan van Barneveld • 77 - 2001/02 • Uitgave: 6
Als we de tekens van de eindtijd willen verstaan moeten we ook de bijbelse verbonden bestuderen. In de tijd van de Here Jezus waren de Joodse leiders niet in staat de tekens van hun tijd te onderscheiden. Daardoor misten zij de kans op de door de profeten voorzegde doorbraak van het Koninkrijk van God en liep het dramatisch voor hen af. Door hun gebrek aan visie verweet de Here Jezus Christus Jeruzalem: ‘…zij zullen u en uw kinderen in u vertreden omdat u de tijd niet hebt opgemerkt dat God naar u omzag' (Zie Matt. 16:1-4 en Lucas 19:41-44). Ze hadden niet in de gaten in wat voor tijd ze leefden en dus ook geen visie op het handelen van God in en door de Here Jezus Messias. Het behoort tot de profetische taak van de kerk om inzicht te hebben in de tijd waarin we leven. Om dat inzicht te krijgen moeten we ons ook verdiepen in de verbonden die God heeft gesloten. Die verbonden bevatten beloften die in de eindtijd en in het komende rijk van de Here Jezus een volledige vervulling zullen krijgen. Studie van Gods Woord over de eindtijd en over Gods handelen met en door Israël houdt ook studie van de verbonden in. Dit is een breed onderwerp en we kunnen in deze 'Signalen' alleen maar een paar algemene hoofdlijnen aangeven.
ZEER SERIEUS
Het Hebreeuwse woord voor 'verbond' (beriet) komt bijna 300 maal in het Oude of Eerste Testament voor. In het Nieuwe of Tweede Testament komt het 33 maal voor.
* Er zijn verbonden tussen mensen onderling, bijvoorbeeld tussen David en Jonathan (1 Sam. 18:3).
* Een individu kan een verbond sluiten met een groep mensen. zoals Izaak met de Filistijnen
(Gen. 26:28).
* Israël mag geen verbond sluiten met de inwoners van Kanaan. (Ex. 34:12 en 15). (Vandaar dat er maar geen overeenkomst met Arafatvan de grond komt.)
* Er zijn sociale verbonden, zoals het huwelijk (Spr. 2:17 en Mal. 2:14).
* Maar het allerbelangrijkste zijn de verbonden die God met Zijn volk Israël heeft gesloten. Juist deze verbonden hebben een eschatologische betekenis. Dat betekent dat ze belangrijke aanwijzingen bevatten voor de eindtijd en voor de periode die aan de eindtijd vooraf gaat.
Het feit dat de Here God zijn relatie met Israël vastlegt in verbonden is een aanwijzing dat Hij het zeer serieus opvat. Een verbond is niet zomaar een stukje papier! Het woord 'verbond' betekent verdrag, overeenkomst of testament. De Here God is een rechtvaardige, waarachtige God. Hij kan niet liegen. Hij zegt van te voren wat Hij gaat doen en Hij doet ook wat Hij heeft vastgelegd in die verbonden. Soms heb ik wel eens de indruk dat God ons serieuzer neemt dan wij Hem. Dat geldt voor Israël maar ook heel persoon- lijk voor ons gelovigen-uit-devolken.
HEEL WAT VERBONDEN
Voordat we ingaan op de 'eindtijd-betekenis' van enkele verbonden moeten we er eerst een paar noemen. Men onderscheidt er vier of vijf. Kernwoorden in die verbonden zijn de woordjes: 'IK zal'. God belooft iets in een verbond. Hij zegt toe iets te gaan doen voor of met of door zijn volk Israël. Elk verbond gaat van Hem uit. Vier van de vijf verbonden zijn onvoorwaardelijk. In feite zijn het beloften. Het enige voorwaardelijke verbond in het Mozes- of Sinaïverbond dat handelt over het houden van de wet. Voortdurend lezen we de voorwaarde: '…indien gij aandachtig luistert....en al Zijn inzettingen onderhoudt…' (zie bijv. Exo. 15:26 en Deut. 11:13,28:1 enz.). Daarvoor geldt het
bekende woord: 'De mens die ze doet zal daardoor leven' (Lev. 18:5 en zie ook Ga1. 3:11).
De andere verbonden worden gekarakteriseerd door het heilige en onvoorwaardelijke 'IK zal'. Het mag lang duren, maar uiteindelijk zal de belofte worden vervuld. Soms is er al een gedeeltelijke vervulling, maar de belofte zal uiteindelijk helemaal ingelost worden. Het beloofde koninkrijk is 1900 jaar geleden niet gekomen. Maar de vraag van de apostelen 'Heer, herstelt U in deze tijd het koninkrijk voor Israël' (Hand. 1:6) is in onze tijd wel bijzonder actueel. Hier zien we zo'n eindtijdaspect dat in één van de verbonden verborgen zit. Het koninkrijk komt vooral naar voren in het David-verbond. De vier onvoorwaardelijke verbonden bevatten beloften die nog niet zijn vervuld. Als we die beloften leggen naast de profetische aanwijzingen uit de Bijbel komt die actualiteit van de verbonden helder aan het licht.
EEN KLEIN VOORBEELD
De laatste eeuw is het verwoeste land Israël op een wonderlijke manier hersteld en tot bloei gekomen. Dit proces gaat nog steeds door. Het Joods Nationaal Fonds is druk bezig de Negev tot bloei te brengen. Tot in details is dit herstel van het land door de profeten voorzegd. Maar het 'hele land' is nog niet aan Israël. En het koninkrijk is nog niet gekomen. Maar als we 'dit alles zien gebeuren' mogen wij met des te meer klem en verwachting uitzien naar het koninkrijk en naar de komst van de Messias, die wij door genade mogen kennen als onze Heer en Verlosser. Het gaat dus om beloften uit de verbonden die nog niet geheel zijn vervuld. We staan nog maar aan het begin van de grote dingen die de God van Israël voor en met Zijn volk gaat doen. Maar hoe en op welke termijn die 'grote dingen' tot stand zullen komen hangt ook van de houding van Israël en ook van ons af.
Vier onvoorwaardelijke verbonden Het gaat om de volgende verbonden:
1. Het Abraham-verbond.
In Genesis 12:1-3 vinden we het heilige 'IK zal' zevenmaal op een of andere wijze terug. In Gen. 12:7, als Abraham en de zijnen in Kanaän zijn aangekomen, volgt de landbelofte: 'Aan uw nageslacht zal Ik dit land geven'.
2. Het zgn. Palestijnse verbond,
dat in Deut. 30:1-10 staat. In dit bijbelgedeelte treffen we het goddelijke 'IK zal' wel twaalfmaal aan. Opvallend is hoe de landbelofte ook hier wordt benadrukt.
3. Het David-verbond uit 2 Samuel 7:10-16.
Met als fundament de landbelofte ('Ik zal een plaats bepalen voor Mijn volk, voor Israël…) komen hier beloften van het koningschap voor het huis van David en van de tempelbouw aan de orde. Zaken die pas in de toekomende eeuw in alle volheid hun beslag zullen krijgen. Als u de moeite neemt dit gedeelte te bestuderen, dan is het belangrijk dat u de uitleg van Psalm 89 meeneemt. Overigens komt het 'IK zal' van de Here God in dit gedeelte zevenmaal voor.
4. Het Nieuwe Verbond uit Jeremia 31:31-40.
Ook het Nieuwe Verbond is met Israël gesloten! De verbonden zijn voor Israël. 'Voor hun zijn… de verbonden' zegt Paulus in Rom. 9:4. Het accent ligt bij het Nieuwe Verbond op het geestelijk herstel van Israël. Maar de landbelofte klinkt ook in de twee hoofdstukken van Jeremia over Israël's herstel (30 en 31) duidelijk door. Ook hier kunt u het 'IK zal' van de Here God zevenmaal tegenkomen.
DE ACTUALITEIT VAN DE LANDBELOFTE
Al die verbonden bevatten rijke en ook onvoorwaardelijke beloften van God. Veel van die beloften zijn nog niet of slechts gedeeltelijk vervuld. Veel hangt af van de houding van Israël zelf. De geschiedenis leert ons hoe dat kan gaan. De Here God had het land Kanaän beloofd. Israël kwam veilig aan bij de grens van het Beloofde Land maar weigerde het land in bezit te nemen. Uiteindelijk kwam God tot Zijn doel en werd het land veroverd. Jozua erkende: 'dat niet één van alle goede beloften die de HERE, uw God u gegeven heeft, onvervuld is gebleven. Alles is voor u uitgekomen' (Jozua 23:14). Maar het heeft hen wel een omweg van 40 jaar ellende in de woestijn opgeleverd en zij die de beloften ontvangen hadden waren omgekomen in de woestijn. Dergelijke situaties komen ook nu, in deze tijd van herstel van Israël voor. De landbelofte speelt juist nu een grote rol. De Here God vat deze belofte zeer serieus op en heeft de landbelofte maar liefst 47maal door een eed bevestigd. Eén van die eden vinden we in Psalm 105: 'Hij gedenkt voor eeuwig aan Zijn verbond het woord dat Hij gebood aan duizend geslachten, dat Hij met Abraham sloot, en aan Zijn eed aan Izaäk; ook stelde Hij het voor Jakob tot een inzetting, voor Israël tot een eeuwig verbond, toen Hij zei: U zal Ik het land Kanaän geven als het u toegemeten erfdeel' (8-11).
- De landbelofte is een regeling van de Almachtige
- Tweemaal lezen we dat het een 'eeuwig verbond' is. Het zal zeker gebeuren.
- Het is een gebod voor Israël zich in het land te vestigen.
Wat is het Abraham-verbond en met name de landbelofte toch actueel in onze dagen! Als we dit inzien begrijpen we de profetische dimensie van veel gebeurtenissen. We zien het belang van de Zesdaagse oorlog in 1967, toen Israël Judea en Samaria op Jordanië heroverde. We begrijpen nu hoe het komt dat er maar geen overeenkomst met Arafat gesloten wordt. Dat is overigens
verboden (zie Exo. 34:12 en 15). We zien in waarom de Joodse 'settlers' of 'kolonisten', zoals ze meestal verachtelijk worden genoemd, zo worden aangevallen. Immers zij vervullen de bijbelse opdracht zich in het land te vestigen. Zij 'bevaren' Judea en Samaria, delen van Gaza en Hebron voor het Joodse volk. We zien in waarom het gevaarlijke 'land-voor-vrede' spel tot mislukken gedoemd was. Abraham speelde het spel 'land-voor-vrede' ook met zijn neef Lot. Het liep voor Lot verkeerd af. Omdat God een God van vrede is, nam hij het Abraham niet kwalijk. Maar wel zei Hij tegen Abraham, nadat Lot vertrokken was: 'Het hele land, dat gij ziet zal Ik u en uw nageslacht voor altijd geven' (Gen. 13:15).
In de eindtijd en in het Vrederijk zal God alle heilige "IK zal's", alle beloften uit de verbonden vervullen. Nu is Israël weer op weg naar het Beloofde Land van Gods beloften. Laten we intensief bidden dat de Here God het zo leidt dat zij nu wel het Land van Gods beloften zullen binnengaan. Er zijn aanwijzingen dat Israël, ondanks al de struikelblokken en struikelingen, nu goed op weg is 'naar zijn rust'. Maar onze biddende en ondersteunende begeleiding blijft van groot belang voor de weg door de woestijn van de volken die Gods volk nu gaat.
drs. Jan van Barneveld
ZEER SERIEUS
Het Hebreeuwse woord voor 'verbond' (beriet) komt bijna 300 maal in het Oude of Eerste Testament voor. In het Nieuwe of Tweede Testament komt het 33 maal voor.
* Er zijn verbonden tussen mensen onderling, bijvoorbeeld tussen David en Jonathan (1 Sam. 18:3).
* Een individu kan een verbond sluiten met een groep mensen. zoals Izaak met de Filistijnen
(Gen. 26:28).
* Israël mag geen verbond sluiten met de inwoners van Kanaan. (Ex. 34:12 en 15). (Vandaar dat er maar geen overeenkomst met Arafatvan de grond komt.)
* Er zijn sociale verbonden, zoals het huwelijk (Spr. 2:17 en Mal. 2:14).
* Maar het allerbelangrijkste zijn de verbonden die God met Zijn volk Israël heeft gesloten. Juist deze verbonden hebben een eschatologische betekenis. Dat betekent dat ze belangrijke aanwijzingen bevatten voor de eindtijd en voor de periode die aan de eindtijd vooraf gaat.
Het feit dat de Here God zijn relatie met Israël vastlegt in verbonden is een aanwijzing dat Hij het zeer serieus opvat. Een verbond is niet zomaar een stukje papier! Het woord 'verbond' betekent verdrag, overeenkomst of testament. De Here God is een rechtvaardige, waarachtige God. Hij kan niet liegen. Hij zegt van te voren wat Hij gaat doen en Hij doet ook wat Hij heeft vastgelegd in die verbonden. Soms heb ik wel eens de indruk dat God ons serieuzer neemt dan wij Hem. Dat geldt voor Israël maar ook heel persoon- lijk voor ons gelovigen-uit-devolken.
HEEL WAT VERBONDEN
Voordat we ingaan op de 'eindtijd-betekenis' van enkele verbonden moeten we er eerst een paar noemen. Men onderscheidt er vier of vijf. Kernwoorden in die verbonden zijn de woordjes: 'IK zal'. God belooft iets in een verbond. Hij zegt toe iets te gaan doen voor of met of door zijn volk Israël. Elk verbond gaat van Hem uit. Vier van de vijf verbonden zijn onvoorwaardelijk. In feite zijn het beloften. Het enige voorwaardelijke verbond in het Mozes- of Sinaïverbond dat handelt over het houden van de wet. Voortdurend lezen we de voorwaarde: '…indien gij aandachtig luistert....en al Zijn inzettingen onderhoudt…' (zie bijv. Exo. 15:26 en Deut. 11:13,28:1 enz.). Daarvoor geldt het
bekende woord: 'De mens die ze doet zal daardoor leven' (Lev. 18:5 en zie ook Ga1. 3:11).
De andere verbonden worden gekarakteriseerd door het heilige en onvoorwaardelijke 'IK zal'. Het mag lang duren, maar uiteindelijk zal de belofte worden vervuld. Soms is er al een gedeeltelijke vervulling, maar de belofte zal uiteindelijk helemaal ingelost worden. Het beloofde koninkrijk is 1900 jaar geleden niet gekomen. Maar de vraag van de apostelen 'Heer, herstelt U in deze tijd het koninkrijk voor Israël' (Hand. 1:6) is in onze tijd wel bijzonder actueel. Hier zien we zo'n eindtijdaspect dat in één van de verbonden verborgen zit. Het koninkrijk komt vooral naar voren in het David-verbond. De vier onvoorwaardelijke verbonden bevatten beloften die nog niet zijn vervuld. Als we die beloften leggen naast de profetische aanwijzingen uit de Bijbel komt die actualiteit van de verbonden helder aan het licht.
EEN KLEIN VOORBEELD
De laatste eeuw is het verwoeste land Israël op een wonderlijke manier hersteld en tot bloei gekomen. Dit proces gaat nog steeds door. Het Joods Nationaal Fonds is druk bezig de Negev tot bloei te brengen. Tot in details is dit herstel van het land door de profeten voorzegd. Maar het 'hele land' is nog niet aan Israël. En het koninkrijk is nog niet gekomen. Maar als we 'dit alles zien gebeuren' mogen wij met des te meer klem en verwachting uitzien naar het koninkrijk en naar de komst van de Messias, die wij door genade mogen kennen als onze Heer en Verlosser. Het gaat dus om beloften uit de verbonden die nog niet geheel zijn vervuld. We staan nog maar aan het begin van de grote dingen die de God van Israël voor en met Zijn volk gaat doen. Maar hoe en op welke termijn die 'grote dingen' tot stand zullen komen hangt ook van de houding van Israël en ook van ons af.
Vier onvoorwaardelijke verbonden Het gaat om de volgende verbonden:
1. Het Abraham-verbond.
In Genesis 12:1-3 vinden we het heilige 'IK zal' zevenmaal op een of andere wijze terug. In Gen. 12:7, als Abraham en de zijnen in Kanaän zijn aangekomen, volgt de landbelofte: 'Aan uw nageslacht zal Ik dit land geven'.
2. Het zgn. Palestijnse verbond,
dat in Deut. 30:1-10 staat. In dit bijbelgedeelte treffen we het goddelijke 'IK zal' wel twaalfmaal aan. Opvallend is hoe de landbelofte ook hier wordt benadrukt.
3. Het David-verbond uit 2 Samuel 7:10-16.
Met als fundament de landbelofte ('Ik zal een plaats bepalen voor Mijn volk, voor Israël…) komen hier beloften van het koningschap voor het huis van David en van de tempelbouw aan de orde. Zaken die pas in de toekomende eeuw in alle volheid hun beslag zullen krijgen. Als u de moeite neemt dit gedeelte te bestuderen, dan is het belangrijk dat u de uitleg van Psalm 89 meeneemt. Overigens komt het 'IK zal' van de Here God in dit gedeelte zevenmaal voor.
4. Het Nieuwe Verbond uit Jeremia 31:31-40.
Ook het Nieuwe Verbond is met Israël gesloten! De verbonden zijn voor Israël. 'Voor hun zijn… de verbonden' zegt Paulus in Rom. 9:4. Het accent ligt bij het Nieuwe Verbond op het geestelijk herstel van Israël. Maar de landbelofte klinkt ook in de twee hoofdstukken van Jeremia over Israël's herstel (30 en 31) duidelijk door. Ook hier kunt u het 'IK zal' van de Here God zevenmaal tegenkomen.
DE ACTUALITEIT VAN DE LANDBELOFTE
Al die verbonden bevatten rijke en ook onvoorwaardelijke beloften van God. Veel van die beloften zijn nog niet of slechts gedeeltelijk vervuld. Veel hangt af van de houding van Israël zelf. De geschiedenis leert ons hoe dat kan gaan. De Here God had het land Kanaän beloofd. Israël kwam veilig aan bij de grens van het Beloofde Land maar weigerde het land in bezit te nemen. Uiteindelijk kwam God tot Zijn doel en werd het land veroverd. Jozua erkende: 'dat niet één van alle goede beloften die de HERE, uw God u gegeven heeft, onvervuld is gebleven. Alles is voor u uitgekomen' (Jozua 23:14). Maar het heeft hen wel een omweg van 40 jaar ellende in de woestijn opgeleverd en zij die de beloften ontvangen hadden waren omgekomen in de woestijn. Dergelijke situaties komen ook nu, in deze tijd van herstel van Israël voor. De landbelofte speelt juist nu een grote rol. De Here God vat deze belofte zeer serieus op en heeft de landbelofte maar liefst 47maal door een eed bevestigd. Eén van die eden vinden we in Psalm 105: 'Hij gedenkt voor eeuwig aan Zijn verbond het woord dat Hij gebood aan duizend geslachten, dat Hij met Abraham sloot, en aan Zijn eed aan Izaäk; ook stelde Hij het voor Jakob tot een inzetting, voor Israël tot een eeuwig verbond, toen Hij zei: U zal Ik het land Kanaän geven als het u toegemeten erfdeel' (8-11).
- De landbelofte is een regeling van de Almachtige
- Tweemaal lezen we dat het een 'eeuwig verbond' is. Het zal zeker gebeuren.
- Het is een gebod voor Israël zich in het land te vestigen.
Wat is het Abraham-verbond en met name de landbelofte toch actueel in onze dagen! Als we dit inzien begrijpen we de profetische dimensie van veel gebeurtenissen. We zien het belang van de Zesdaagse oorlog in 1967, toen Israël Judea en Samaria op Jordanië heroverde. We begrijpen nu hoe het komt dat er maar geen overeenkomst met Arafat gesloten wordt. Dat is overigens
verboden (zie Exo. 34:12 en 15). We zien in waarom de Joodse 'settlers' of 'kolonisten', zoals ze meestal verachtelijk worden genoemd, zo worden aangevallen. Immers zij vervullen de bijbelse opdracht zich in het land te vestigen. Zij 'bevaren' Judea en Samaria, delen van Gaza en Hebron voor het Joodse volk. We zien in waarom het gevaarlijke 'land-voor-vrede' spel tot mislukken gedoemd was. Abraham speelde het spel 'land-voor-vrede' ook met zijn neef Lot. Het liep voor Lot verkeerd af. Omdat God een God van vrede is, nam hij het Abraham niet kwalijk. Maar wel zei Hij tegen Abraham, nadat Lot vertrokken was: 'Het hele land, dat gij ziet zal Ik u en uw nageslacht voor altijd geven' (Gen. 13:15).
In de eindtijd en in het Vrederijk zal God alle heilige "IK zal's", alle beloften uit de verbonden vervullen. Nu is Israël weer op weg naar het Beloofde Land van Gods beloften. Laten we intensief bidden dat de Here God het zo leidt dat zij nu wel het Land van Gods beloften zullen binnengaan. Er zijn aanwijzingen dat Israël, ondanks al de struikelblokken en struikelingen, nu goed op weg is 'naar zijn rust'. Maar onze biddende en ondersteunende begeleiding blijft van groot belang voor de weg door de woestijn van de volken die Gods volk nu gaat.
drs. Jan van Barneveld
