De achilleshiel van het calvinisme

Joop Schotanus • 75 - 1999/2000 • Uitgave: 5
De gereformeerde theologie heeft een zwak punt: De leer van de wedergeboorte. Die wordt door vele theologen niet begrepen en daardoor ontbreekt een goed zicht op de verhouding tussen de Goddelijke uitverkiezing en de menselijke verantwoordelijkheid. Daardoor wordt niet gezien dat de wedergeboorte een bewuste ervaring is, die geloofszekerheid geeft die door niets aan het wankelen is te brengen.

Zo stond het enige maanden geleden in het Nederlands Dagblad als inleiding van de bespreking van het boek met de titel van dit artikel en uitgegeven door De Vuurbaak. De schrijver Van Hulst is voorganger van een Free Reformed Church op Tasmanië. Hij kwam verleden jaar in het nieuws, omdat hij vanwege zijn ideeën niet deel mocht nemen aan de Synode. We reageerden in Flitsen daarop met "liever met Jezus op de stoep dan zonder Jezus binnen". Nu blijkt- dat hij uit zijn ambt wordt ontzet.

ONECHTE TEGENSTELLING
Van Hulst vindt dat er na de Reformatie iets grondig mis gegaan is met de leer der wedergeboorte en bijgevolg met de bewuste beleving van het geloof. De noodzaak van de ervaring daarvan is verwaarloosd. Onder invloed van het rationalisme is de nadruk heel sterk komen te liggen op geloof in de rechte leer. De beleving van het geloof stond vaak niet meer centraal, met goede uitzonderingen bij de mensen van de 'opwekkingsbewegingen' daargelaten. Niet het juiste zicht hebben op de leer der wedergeboorte heeft volgens hem geleid tot het grote onbegrip met betrekking tot de Goddelijke uitverkiezing en de menselijke verantwoordelijkheid. In de geschiedenis heeft dit grote tegenstellingen veroorzaakt o.a. de tegenstelling tussen de Gomaristen en Arminianen.

DE BIJBELSE VISIE
Wij hebben in Het Zoeklicht al veel over de wedergeboorte geschreven. Vooral ook in de meditaties met als titel: Het Nieuwe Leven. De nadruk lag daarbij op het feit dat wij vanwege de zondeval van nature geestelijk dood zijn, maar levend gemaakt worden door het persoonlijk geloof in Jezus Christus. Dit betekent een radicale overgave aan Christus als borg en middelaar. Die overgang van de dood naar het leven duidt de Bijbel aan met 'wedergeboorte'. Met Petrus spreken we dan van 'wederom geboren worden door de opstanding van Christus tot een levende hoop'. Wederom geboren worden is dus de ervaring van een nieuwe schepping te worden. Wie in Christus is, is een nieuwe schepping. Door deze nieuwe geboorte wordt men een kind van God (Rom 8:16 en i7 en verder: Wie de Zoon heeft, heeft het leven. De reden dat ik dit een beetje uitvoerig herhaal is omdat ik in het blaadje 'Profetisch Woord' las over de vreemde uitleg van Het Zoeklicht aangaande 'wedergeboorte'.

HET GEHEIM
Het is ons zo uit het hart gegrepen wat Van Hulst duidelijk naar voren brengt aangaande de zogenaamde verbondseis. Het is Christus die het voor ons heeft gedaan en niet heeft voorgedaan. Het besef dat wij het zelf niet kunnen drijft ons uit naar Christus, die het in de gelovige tot stand brengt. Het betekent je voor honderd procent toevertrouwen aan de beloften en van daaruit ontstaat liefde, kracht en toewijding. Dan leren we het geheim verstaan van niets meer te moeten, maar de dingen doen omdat je er van binnenuit door de Geest toe gedreven wordt.

DE INTENTIE VAN DE SCHRIJVER
In de gereformeerde prediking en praktijk heeft er volgens Van Hulst veel ontbroken aan waarachtig geestelijk leven, vanwege de veronachtzaming van het allerbelangrijkste: "Gij moet wederom geboren worden!" Wij stemmen van harte in met de bedoeling van de schrijver. Die bedoeling is om aan te tonen dat een leergeloof nog geen levend geloof is. Dat je je kind van God mag noemen als je wederom geboren bent en dat het leven van een echt kind van God er zo anders uitziet dan van mensen met een leergeloof.

Joop Schotanus