Christen-zijn als dokter

Joël Oosterhagen • 93 - 2017 • Uitgave: 9
‘Ik ben dokter voor iedereen’

Dagelijks geconfronteerd worden met ziektes en overlijden. Ilma van Iwaarden (48) ziet haar werk niet als ‘zwaar’. Als specialist ouderengeneeskunde is de Heere Jezus haar inspiratiebron om bewogen te zijn met kwetsbare mensen. “Daar voel ik een roeping voor.”

Onderscheid maken tussen gelovigen en ongelovigen doet Ilma niet. Ze is dokter voor iedereen. In haar werk wil ze hen de liefde van God laten zien door aandacht te geven. Dat ze christen is, valt direct op. Om haar hals draagt ze een ketting met een kruisje. “Hiermee laat ik bewust zien dat ik christen ben,” vertelt ze. “In de gesprekken die ik voer met patiënten krijg ik hier vaak reacties op en dat nodigt uit om te getuigen.”

Beslissingen
Ilma is specialist ouderengeneeskunde in een christelijk verpleeghuis en begeleidt ouderen die complexe aandoeningen hebben. “Als de zorg van de patiënt ingewikkeld wordt, dan sta ik hen bij in het maken van beslissingen door advies te geven. Als iemand bijvoorbeeld dementie krijgt, dan kijk ik wat nog haalbaar is, wat er eventueel uit de onderzoeken kan komen en wat we daarmee kunnen doen. Ik denk dus altijd vooruit en anticipeer daar op. Dat maak ik dan bespreekbaar.”
Het is niet vanzelfsprekend dat Ilma in Nederland aan het werk is. Lange tijd leek haar toekomst al uitgestippeld te zijn. Ze wilde tropengeneeskunde studeren om in de tropen het evangelie te brengen en daarnaast mensen te helpen. Deze drang ontstond al vroeg op de basisschool. “Er kwam een meneer van de ‘Surinamezending’ die vertelde over zijn werk. Dat sprak mij zo aan dat ik dit ook wilde. En dat gevoel ging niet meer weg.”

Enthousiasme
Alles leek geregeld te zijn en zelfs de kerk kon haar uitzenden. Maar het belangrijkste was dat ze zich nog moest opgeven voor de opleiding. “Ik hoefde mij alleen maar in te schrijven en mijn enthousiasme te laten zien. Maar toen brak er iets in mij. Ik was niet meer enthousiast en het gevoel was ineens weg. Achteraf heb ik dat ervaren als een stukje roeping van God.”
“God wilde mij gebruiken in Nederland,” zegt Ilma met een tevreden glimlach op haar gezicht. “Ik ben niet geweldig in talen, dus ik geloof dat Hij mij daarvoor behoed heeft. En daarnaast zou ik in de tropen vooral praktisch bezig zijn met chirurgie en gynaecologie. Daar ligt niet mijn hart. Ik vind het veel leuker om te communiceren met mensen.”
Ilma gaat geneeskunde studeren en wordt tijdens haar studie enthousiast van ethische vraagstukken zoals euthanasie, abortus en hoever je in bepaalde behandelingen moet gaan. “Ik ben geen doener, maar meer een denker. En dat kan ik in dit vak heel goed kwijt zoals bij de ethische aspecten. Ik vind dat je als christen hier een antwoord op moet hebben met onderbouwde argumenten.”

Doktersjas
Tijdens haar stage in een hospice werd ze veel geconfronteerd met euthanasie. “Daar heb ik geleerd om mijn ‘witte doktersjas’ uit te doen en als persoon naast de mensen te zitten. Ik liet daarmee ook de onmacht van de dokter zien. Daar zit de kunst van het vak. Het is makkelijker om iets voor iemand te doen als dokter, maar het is moeilijker om naast een patiënt te zitten en te luisteren.”
Het omgaan met slecht nieuws vindt Ilma juist één van die mooie aspecten van haar vak. “Samen met de mensen ga je dit proces aan en geef ik mogelijkheden wat er nog gedaan kan worden in hun situatie. Ik wil naast iemand staan en echt aandacht geven en luisteren. Dat blijft een uitdaging. Er zit heel veel communicatie in om er achter te komen hoe iemand zich voelt en wat diegene nou echt wil.”

Overlijden
Al op jonge leeftijd werd Ilma geconfronteerd met lijden. Toen Ilma elf jaar was, kreeg haar moeder borstkanker. Meerdere keren kwam de ziekte terug maar toen Ilma 27 jaar was, overleed haar moeder. “Doordat ik in aanraking kwam met lijden en met kanker, hield ik rekening met het feit dat iemand kan overlijden. Dit is een onderdeel van het leven en dat is nu mijn kracht.”
Ook zes jaar geleden overleed iemand in haar naaste omgeving. Haar harstvriendin kreeg kanker en overleed kort daarna. Ze zorgde van begin tot het einde voor haar samen met anderen. Met deze vriendin had Ilma zo een hechte vriendschap dat ze alles kon delen op geestelijk gebied.
Een belangrijk onderdeel van haar werk is de vraag waar de mensen hun steun vandaan halen. “Dat is het moment dat ze kunnen aangeven wat voor hen echt belangrijk is. En dat kan een stap zijn om over het geloof te praten en dan ga ik er ook op in als mensen dat willen. Ik vind het zo belangrijk dat ik niet voorbij ga aan het moment dat ik het over het geloof kan hebben. Maar ik probeer niet mensen te bekeren. Ik maak bespreekbaar of ze bang zijn voor de dood en ik vraag hen of ze weten waar ze naartoe gaan. Het voordeel is dat ik in een christelijk verpleeghuis werk.”

Leefbaar
De vaardigheid is volgens de specialiste om de juiste vragen te stellen aan de patiënten die een bepaald traject zullen ondergaan. “Om uiteindelijk de vraag achter een vraag te weten te komen. Zoals bijvoorbeeld bij mensen die euthanasie overwegen. Ik geloof dat niemand dood wil tenzij het leven niet meer leefbaar is. Maar dan is het mijn taak als professional om erachter te komen wat het maakt dat het leven niet meer leefbaar is. Hebben we het dan over de moeite van de zieke of van de mensen uit de directe omgeving? Dat laatste kan in toenemende mate dwingend voor hen worden. Het gaat om de bewoner zelf en daar moet je oog voor hebben. Ik heb geleerd dat ik zulke vragen soms kan wegnemen. Dat is een zoektocht en steeds weer een puzzel.”
Het communiceren met mensen en het bespreekbaar maken van hun vragen, blijft voor Ilma niet alleen binnen de deuren van het verpleeghuis. Ze is betrokken bij een Alpha-cursus, ze helpt vluchtelingen in het asielzoekerscentrum in de buurt en ze speelt af en toe met een combo in een gevangenis. “Ook bij al deze mensen probeer ik erachter te komen welke vragen hen bezighouden. Het contact maken en het luisteren vind ik heel fijn. Er aandachtig voor hen te zijn. Ik vind het mooi om bij te dragen om het evangelie te verkondigen. Daarbij vind ik het belangrijk dat mensen weten dat ik niet beter ben dan zij.”

Van waarde
‘Hij zal het geknakte riet niet verbreken’ uit Jesaja 42 vers 3 vindt Ilma een bemoediging voor zowel haar patiënten als voor zichzelf. “Ik geloof dat ieder mens van waarde is. Hoe gebroken ook. God heeft ieder leven gewild en dat is zo hoopgevend en een krachtbron. Er is Iemand die van hen houdt en dat is mijn belangrijkste drijfveer. Daarnaast mag ik ook voor mijn eigen leven weten dat de Heere Jezus alles op Zich heeft genomen. Zijn striemen waren ons ter genezing. Hij heeft het allemaal doorgemaakt. Dat Hij werd gescheiden van God dat hoeven wij gelukkig niet mee te maken. Dit geeft mij en ons hoop en verlossing.”

Joël Oosterhagen