Bent u Elia? (1)
Maurits Tompot • 87 - 2011 • Uitgave: 2
Orthodoxe Joden in heel de wereld plaatsen jaarlijks bij de Sedermaaltijd een stoel en een beker wijn aan het hoofd van de tafel voor de profeet Elia. Men herinnert zich de profetie van Maleachi, die voorspelde dat Elia zou terugkomen voorafgaand aan de komst van de Messias. ‘Houd je aan het onderricht van Mozes, mijn dienaar, aan wie ik op de berg Horeb regels en wetten heb gegeven die gelden voor heel Israël. En voordat de dag van de HEER aanbreekt, die groot is en ontzagwekkend, stuur ik jullie de profeet Elia.’ (Maleachi 4:4 en 5).
Elia was een van de grootste profeten van het volk Israël. Hij nam het in z’n eentje op tegen vierhonderd valse profeten van Baäl en Astarte. Na zijn eenvoudige gebed om vuur, antwoordde de God van Israël met bliksem uit de hemel. Spoedig zou het ook gaan regenen na 3½ jaar. De godsdienst van de ware God, was door El-ia - El is Jaweh - weer hersteld in Israël. Maar koningin Izebel vaardigde kort hierop een soort fatwa uit, waarna Elia de woestijn invluchtte en uitgeput en overspannen terneer lag onder een brem- of braamstruik. Hoe een grote profeet ook klein kan zijn…
Eeuwen later zou de profeet en heraut Johannes door een vrouw, nu Herodias, ook in een crisis terecht komen. Elia mocht nog een opvolger inwerken voordat hij werd opgenomen. Toen Elia Elisa ontmoette, wierp hij hem de profetenmantel toe. Jezus wist ook voordat Hij ten hemel voer, dat het daarna Pinksteren zou worden. Elia vroeg aan zijn opvolger of hij nog een wens had. Elisa wilde graag twee delen van de Geest van Elia… ‘Als gij het ziet, dan zal het geschieden.’ En terwijl zij voortgingen, al wandelende en sprekende, zie een vurige wagen en vurige paarden! En die maakten scheiding tussen hen beiden. Alzo voer Elia in een storm ten hemel. En Elisa zag het en riep uit: ‘Rabbi Rabbi! Wagens en ruiters van Israël.’ En hij zag hem niet meer. Toen greep hij zijn klederen en… scheurde ze in twee stukken. Toen raapte hij de mantel van Elia op, die van hem afgevallen was, keerde terug en ging aan de oever van de Jordaan staan. En hij nam de mantel van Elia, die van hem afgevallen was, sloeg op het water, en riep: waar is de HERE, de God van Elia, ja Hij? Hij sloeg op het water en dit verdeelde zich herwaarts en derwaarts zodat Elisa kon oversteken. De profeten van Jericho, die op enige afstand stonden, zagen hem en zeiden: de geest van Elia rust op Elisa!’
Elisa had de hemelvaart van Elia gezien en kreeg een dubbel deel van de geest van Elia. Elisa zou ook later een ziener worden en een dubbel aantal wonderen verrichten, ja, zelfs na zijn eigen dood. En die geest van ‘El Jaweh’, was zo sterk, dat eeuwen later een deel kwam op een man, die ook gekleed ging in een kameelharen mantel, genaamd Johannes. Zijn prediking was zo krachtig, dat het Sanhedrin in Jeruzalem afgezanten naar hem stuurde met de vraag of Johannes wellicht Elia was.
‘En dit was het getuigenis van Johannes, toen de Joden uit Jeruzalem, priesters en Levieten tot hem zonden om hem te vragen: Wie bent U? En hij beleed en ontkende het niet; en hij beleed: Ik ben de Christus niet. En zij vroegen hem: Wat dan? Bent u Elia? En hij zei: Ik ben het niet. Bent u de profeet? En hij antwoordde: Neen. Zij zeiden dan tot hem: Wie bent u? Wij moeten toch antwoord geven aan hen, die ons gezonden hebben; wat zegt u van uzelf? Hij zei: Ik ben de stem van een die roept in de woestijn: Maakt recht de weg des Heren, gelijk de profeet Jesaja gesproken heeft’ (Johannes 1:19-24).
Het rapport van de priesters aan het Sanhedrin zou onherroepelijk tot de conclusie leiden: Als Johannes Elia niet is, dan is Jezus niet de Messias…
Een theologisch probleem, dat nog groter wordt als Jezus zelf later zal zeggen, dat Johannes wel Elia is.
500 jaar geleden liep de Goudse theoloog Erasmus ook tegen dit probleem aan. Wat doen wij met dit cruciale theologische vraagstuk? En geloven wij zelf nog in de profetie van Maleachi, dat Elia eerst zal komen voor de komst van de Messias?
In een volgend artikel hopen wij hier dieper op in te gaan.
Maurits Tompot
Elia was een van de grootste profeten van het volk Israël. Hij nam het in z’n eentje op tegen vierhonderd valse profeten van Baäl en Astarte. Na zijn eenvoudige gebed om vuur, antwoordde de God van Israël met bliksem uit de hemel. Spoedig zou het ook gaan regenen na 3½ jaar. De godsdienst van de ware God, was door El-ia - El is Jaweh - weer hersteld in Israël. Maar koningin Izebel vaardigde kort hierop een soort fatwa uit, waarna Elia de woestijn invluchtte en uitgeput en overspannen terneer lag onder een brem- of braamstruik. Hoe een grote profeet ook klein kan zijn…
Eeuwen later zou de profeet en heraut Johannes door een vrouw, nu Herodias, ook in een crisis terecht komen. Elia mocht nog een opvolger inwerken voordat hij werd opgenomen. Toen Elia Elisa ontmoette, wierp hij hem de profetenmantel toe. Jezus wist ook voordat Hij ten hemel voer, dat het daarna Pinksteren zou worden. Elia vroeg aan zijn opvolger of hij nog een wens had. Elisa wilde graag twee delen van de Geest van Elia… ‘Als gij het ziet, dan zal het geschieden.’ En terwijl zij voortgingen, al wandelende en sprekende, zie een vurige wagen en vurige paarden! En die maakten scheiding tussen hen beiden. Alzo voer Elia in een storm ten hemel. En Elisa zag het en riep uit: ‘Rabbi Rabbi! Wagens en ruiters van Israël.’ En hij zag hem niet meer. Toen greep hij zijn klederen en… scheurde ze in twee stukken. Toen raapte hij de mantel van Elia op, die van hem afgevallen was, keerde terug en ging aan de oever van de Jordaan staan. En hij nam de mantel van Elia, die van hem afgevallen was, sloeg op het water, en riep: waar is de HERE, de God van Elia, ja Hij? Hij sloeg op het water en dit verdeelde zich herwaarts en derwaarts zodat Elisa kon oversteken. De profeten van Jericho, die op enige afstand stonden, zagen hem en zeiden: de geest van Elia rust op Elisa!’
Elisa had de hemelvaart van Elia gezien en kreeg een dubbel deel van de geest van Elia. Elisa zou ook later een ziener worden en een dubbel aantal wonderen verrichten, ja, zelfs na zijn eigen dood. En die geest van ‘El Jaweh’, was zo sterk, dat eeuwen later een deel kwam op een man, die ook gekleed ging in een kameelharen mantel, genaamd Johannes. Zijn prediking was zo krachtig, dat het Sanhedrin in Jeruzalem afgezanten naar hem stuurde met de vraag of Johannes wellicht Elia was.
‘En dit was het getuigenis van Johannes, toen de Joden uit Jeruzalem, priesters en Levieten tot hem zonden om hem te vragen: Wie bent U? En hij beleed en ontkende het niet; en hij beleed: Ik ben de Christus niet. En zij vroegen hem: Wat dan? Bent u Elia? En hij zei: Ik ben het niet. Bent u de profeet? En hij antwoordde: Neen. Zij zeiden dan tot hem: Wie bent u? Wij moeten toch antwoord geven aan hen, die ons gezonden hebben; wat zegt u van uzelf? Hij zei: Ik ben de stem van een die roept in de woestijn: Maakt recht de weg des Heren, gelijk de profeet Jesaja gesproken heeft’ (Johannes 1:19-24).
Het rapport van de priesters aan het Sanhedrin zou onherroepelijk tot de conclusie leiden: Als Johannes Elia niet is, dan is Jezus niet de Messias…
Een theologisch probleem, dat nog groter wordt als Jezus zelf later zal zeggen, dat Johannes wel Elia is.
500 jaar geleden liep de Goudse theoloog Erasmus ook tegen dit probleem aan. Wat doen wij met dit cruciale theologische vraagstuk? En geloven wij zelf nog in de profetie van Maleachi, dat Elia eerst zal komen voor de komst van de Messias?
In een volgend artikel hopen wij hier dieper op in te gaan.
Maurits Tompot
