A.W. Tozer: De hoogste vreugde, de diepste nuchterheid

Feike ter Velde • 89 - 2013 • Uitgave: 19
Toen ik het eerste boek van dr. Aiden Wilson Tozer (1897-1963) las, wist ik zeker dat ik van die man meer wilde lezen. Dit boek bood houvast in de roerige jaren '60 en '70 van de vorige eeuw. Dit boek, 'Nuchterheid en Extase, gedachten over het geestelijk leven', was voor mij het juiste voedsel op het juiste moment. Tot op vandaag is dit boek nog geheel actueel.
Dr. A.W. Tozer was verbonden aan de C&MA - bij ons de CAMA, een internationale zendingsorganisatie. Een groot man was onder ons!


Het meeste van zijn verdiende geld gaf hij weg aan hen die het hard nodig hadden. Hij had zelf nooit een auto, maar reisde met trein en bus. Wars van alle hebzucht en materialisme zocht hij God te dienen in de praktijk van alledag. Hij was vader van zeven kinderen, zes jongens en een meisje. Een groot gezin dat leefde in alle eenvoud en soberheid. Zijn overvolle werkschema betekende in de praktijk dat zijn vrouw en kinderen daar een prijs voor moesten betalen. Zoals zoveel mannen van God offerde hij onbedoeld zijn gezin op het altaar van zijn bediening. Zijn overgrote liefde voor God en Zijn Woord, zijn intense gebedsleven en zijn groei naar God toe betekende niet zelden een groeiende afstand tot zijn vrouw en kinderen. Maar in een commentaar over hem schreef iemand die hem goed had gekend: 'Heel zijn prediking en alles wat hij schreef is voortgekomen uit zijn intense gebedsleven.'

Dr. A.W. Tozer werd geboren in een boerenstreek in de Amerikaanse staat Pennsylvania. Hij was nog maar een tiener toen hij tot bekering en tot een levend geloof kwam door de boodschap van een straatprediker. Hij paste op de zolder van zijn ouderlijk huis in een ernstig gebed de boodschap toe. Hij werkte toen in een bandenfabriek. Hij heeft nooit een volledige theologische opleiding gehad, maar is voor duizenden en duizenden in de hele wereld tot een grote zegen en een bron van inspiratie geworden.

Roeping
Hij was tweeëntwintig jaar toen hij werd gevraagd predikant te worden in een kleine kerkelijke gemeenschap. Hier begon dr. Tozers bediening, vijf jaar na zijn gebed op de zolder. Een bediening die wereldwijd zou uitgroeien en die werd gekenmerkt door de rijke boodschap van toewijding aan de levende God en aan de Here Jezus Christus. Hij analyseerde zijn tijd als geen ander, stelde de relevante vragen en gaf antwoorden die voor elke christen van levensbetekenis werden als er gehoor aan werd gegeven. Bij A.W. Tozer was het geheel werkelijkheid geworden: theologie van het hart in plaats van theologie van het hoofd.
Hij kende alle grote geestelijke leiders en theologen uit de kerkgeschiedenis: Augustinus, Thomas à Kempis en Calvijn. Hij had een zeer uitgebreide bibliotheek en stond midden in het leven van zijn tijd. Hij was door-en-door Evangelisch en door-en-door Reformatorisch. Als hij spreekt over ons geloof dan zegt hij bij voorbeeld: 'We zijn navolgers van God omdat, en alléén omdat Hij de innerlijke drang daartoe in ons hart heeft gelegd. Het initiatief om tot Hem te komen en Hem te kennen komt van God zelf. Daartoe is niemand uit zichzelf in staat.'
Dr. Tozer werd door God geroepen in Zijn dienst in een wereld die snel begon te veranderen. De jaren na de Tweede Wereldoorlog werden gekenmerkt door kerkverlating en modernisme, vooral in Europa. Bovendien kwam in de wereld van de wetenschap steeds meer de druk van het evolutiegeloof. 'Moderne wetenschappers', schrijft dr. Tozer, 'dreigen vandaag hun geloof in God te verliezen te midden van de wonderen in Gods schepping, terwijl moderne christenen hun geloof dreigen te verliezen te midden van de wonderen in Gods Woord.'

Sinds de zondeval heeft de mens een verkeerd beeld van God. Dat heeft de duivel met succes aan Eva voorgehouden en heel de mensheid daarin meegesleept. 'Er is niets dat de ziel meer misvormt dan een lage en onwaardige opvatting van God', schrijft Tozer. Zo is voor velen de christelijke godsdienst eerder een last dan een lust. Men wil zijn uiterste best doen God te dienen en ervaart niet anders dan nederlaag op nederlaag. 'Ik wil het wel maar ik kan het niet', wordt dan de klacht van velen. Ook Paulus verzuchtte dat in Romeinen 7. Maar dr. Tozer schrijft: 'De Gemeenschap met God is heerlijker dan woorden kunnen uitdrukken. Zonder reserve deelt Hij zich aan Zijn verlosten mee in een ontspannen omgang die rust en genezing voor de ziel brengt.'

Gods grote liefde
Wie een boek van dr. Tozer leest, ervaart de nabijheid van God door de letters heen. In een van zijn boeken beschrijft hij wie en hoe God is in Zijn 'eigenschappen', zoals dat ook wordt gedaan in onze dikke theologische verhandelingen die we dogmatiek noemen. Weinig gewone mensen zullen in deze dikke boeken lezen. Dr. Tozer koos voor een klein boekje, maar met een schatrijke inhoud. Stromen van levend water voor elke dorstige ziel. De levende God komt ons nader, daar waar we bestuderen in de Bijbel wie en hoe Hij is. Geen enkele christen zal uit zichzelf zeggen dat hij of zij een vriend van God is. Maar God is de mens nader gekomen en Hij noemt Abraham Zijn vriend. De discipelen noemden Jezus ook niet hun vriend, maar Jezus zei: 'Ik noem jullie Mijn vrienden!' Wie van dr. Tozer leest, krijgt een diepe overtuiging van de verwoestende kracht van de zonde in een mensenleven, maar tegelijkertijd een helder zicht op de grote liefde van God in Zijn vergevende genade.

Veel mensen stellen zich God voor die ver weg is, bijna onzichtbaar voor de mens en voortdurend ontstemd is over wat mensen allemaal verkeerd doen. Ook denken veel mensen dat Hij met een zekere ongeïnteresseerdheid neerkijkt op de wereld. Maar dat is volstrekt onjuist. Hij haat de zonde en is niet blij over ongerechtigheid, maar Hij heeft grote vreugde in Zijn kinderen, de ware gelovigen, die verlost zijn door het bloed van het Lam.
Dr. Tozer heeft ons een Godsbeeld nagelaten vanuit de Bijbel, waardoor Hij een groot man is geworden in de moderne kerkgeschiedenis. Hij stijgt hoog op in zijn vreugde over God en neemt zijn lezers daarin mee, maar zijn beide voeten staan nuchter op de grond. Een voorbeeld ter navolging!

Feike ter Velde