Als Amerika het laat afweten… Wat dan?

Feike ter Velde • 92 - 2016 • Uitgave: 18
De lange periode van betrekkelijk vrede in Europa werd voorafgegaan door de overwinning op nazi-Duitsland en de vorming van de NAVO tegen de nieuwe dreiging van het Sovjet-communisme. De machtige grote broer van West-Europa, de Verenigde Staten van Amerika, speelt daarin tot op vandaag een cruciale rol. Maar als dat een keer verandert, wat dan?

Het grote en welvarende Amerika speelt niet alleen economisch maar ook politiek en cultureel de eerste viool in de wereld. De Amerikanen – en zeer velen daarbuiten – zien Amerika vooral als de hoeder van de vrede en de verdediger van de democratie en de grote waarden en normen. De macht van Amerika heeft immers een dam opgeworpen tegen het agressieve Sovjet-communisme dat aan veel buurlanden de leer van Marx en Lenin had opgedrongen. Geestelijke en morele verarming van de bevolking was het directe gevolg. Gebrek aan eigen initiatief en ontplooiing werd kenmerkend voor de Sovjetvolkeren. Totdat de economische machine totaal vastliep en de commando-economie een grote mislukking bleek. De teugels werden losgelaten, de Berlijnse muur viel en de leer van het atheïstische communisme leed hartgrondig schipbreuk. De Sovjet-Unie viel uiteen en de onderdrukte landen van Oost-Europa bevrijdden zich van hun overheersers. Ook de dreiging naar West-Europa was weg. Dankzij de Verenigde Staten heeft het communisme zich sinds de jaren ’50 van de vorige eeuw niet meer verder kunnen uitbreiden. De dreiging van de Amerikaanse atoomstrategie was een van de troefkaarten tegenover de Sovjet-Unie.

Koude oorlog
Zo kwam de zogenaamde Koude Oorlog ten einde. Een gevaarlijke periode met verschillende crises die geleid zouden kunnen hebben tot een treffen van de NAVO met de Sovjet-Unie, verenigd in het zogenaamde Warschaupact en ook een atoommacht van grote betekenis. Een wereldwijde atoomoorlog zou tot ongekende vernietiging – misschien van de gehele aarde – hebben kunnen leiden. De hoeveelheid en de grootte van de atoombommen in de wereld kunnen de aarde vele malen vernietigen, nog steeds! Maar de aarde is van God en Hij heeft dat niet toegestaan.
Maar momenten als de Koreaanse oorlog (1950-1953), de Vietnamoorlog (vanaf 1954), de Hongaarse opstand (1956), de Cubacrisis (1962) en de bouw van de Berlijnse muur deden de wereld wankelen op de rand van een kernoorlog. Achter het schild van Amerikaanse kruisraketten en bewaking vanuit Amerikaanse satellieten waande West-Europa zich redelijk veilig. Toen in 1989 de Berlijnse muur viel, betekende dit een einde van de Sovjet-Unie. Een einde aan de militaire dreiging voor West-Europa, maar tevens een geleidelijke verzwakking van de Amerikaans-Europese militaire inspanning. Regeringen in Europa zagen de mogelijkheid om sterk op defensie-uitgaven te bezuinigen, wat miljarden uitmaakte voor de verschillende begrotingen. Gekozen politieke leiders konden leuke dingen doen voor de mensen, want het leek wel of het Vrederijk op aarde was neergedaald.

Nieuwe verhoudingen
Door allerlei politieke vergissingen werden de verhoudingen met het Rusland van Poetin de laatste jaren steeds slechter. Tijdens de Olympische Spelen in Sotsji bleven Westerse regeringsleiders weg, omdat de homobeweging in Europa en Amerika de Russische leider afschilderde als homohater. Dat werd massaal opgepakt door de Westerse media en het was bijna dagelijks op de televisie. Gekozen politici hadden geen keuze, wilde de hetze zich ook niet tegen hen keren. Poetin begreep de houding van het Westen jegens hem en werd steeds vijandiger. De uitbreiding van de NAVO met de Baltische Staten en Polen waren een harde confrontatie met Rusland. Poetin ontpopte zich als een op macht beluste politicus en liet zich voor de derde keer tot president van Rusland kiezen. Oekraïne ontwikkelde zich tot de zoveelste crisis met het Westen. Maar onder president Barack Obama had de Amerikaanse buitenlandse politiek sterk aan kracht ingeboet. Onder Obama wilde Amerika niet langer de politieagent van de wereld zijn. Die rol was echter niet makkelijk los te laten, want na de jaren van George Bush Jr. en de oorlog in Afghanistan en Irak zat Obama opgescheept met bijna onoplosbare internationale problemen. De islamitische wereld was bijna niet te winnen voor welke oplossingen vanuit Amerika dan ook. Iedere overeenkomst of politieke oplossing verdampte weer door islamitische ‘warlords’ of politieke en religieuze verdeeldheid in de bevolking. Het idee van een Westerse democratie in een islamitisch land bleek volstrekt onzinnig. Zelfs in Turkije, nota bene lid van de NAVO, blijkt het niet te werken. President Erdogan werpt zich op als kalief, ontdoet de legerleiding van haar macht, zet rechters massaal af, sluit parlementariërs op in de gevangenis, beperkt de vrije pers en wordt nochtans bejubeld door een steeds orthodoxer wordende moslimbevolking. De NAVO zal hierin binnenkort zeker vastlopen. De nieuwe internationale verhoudingen vragen om nieuwe inzichten en nieuw politiek leiderschap van Amerika.

Amerikaanse verzwakking
Bij een verdere verzwakking van de Amerikaanse buitenlandse politiek, mede door de oorlogen in het Midden-Oosten en de verkruimeling van de macht van de Arabische oliesjeiks, is er levensgroot de dreiging dat ook de band met Europa verder zal verzwakken. Europese landen blijken nog steeds niet bereid te zijn hun defensiebudgetten op niveau te brengen. Bijna overal moet Amerika de kastanjes uit het vuur halen, militair interveniëren en doet Europa bijna niets. Op het gebied van hulp aan vluchtelingen is het Europese beleid bijna schandalig te noemen. Eensgezindheid in Europa ontbreekt op bijna alle fronten. Amerika zal in toenemende mate – zo dat onder een nieuwe Amerikaanse president al zou geschieden – moeten kijken naar het Verre Oosten en de expansiedrift van China, vooral in de Zuid-Chinese zee. Europa verliest daardoor de prioriteit in de Amerikaanse politieke strategie. Europa moet zichzelf zien te redden. En hoe zou dat moeten bij zulk een belabberde houding van Europese politici, zonder enige politieke visie anders dan in eigen land te scoren om na vier jaar weer te worden verkozen. Een goede uitzondering hierop is natuurlijk de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Zij toont als enige leiderschap van formaat!

Profeten en apostelen
Als Amerika steeds meer wegkijkt van Europa, als Amerika onder een zwakke president steeds verder inboet als grootmacht in de wereld, dan zal het gauw gedaan zijn met vrede en welvaart in Europa. Dan wordt de wereld een nog gevaarlijker plaats om te wonen.
Dit alles is van de menselijke kant gesproken! De wereld ligt besloten in Gods heilsplan. Zijn profeten en apostelen tonen ons het herstel van het Romeinse Rijk, een goddeloze dictator die in de politieke verwarring de macht zal grijpen, misschien wel op democratische wijze zoals Adolf Hitler dat ook kon doen, en zich dan zal ontpoppen als de Antichrist. Alle ingrediënten daartoe liggen nu voor de hand en de contouren tekenen zich zichtbaar af. Apostelen en profeten roepen het de wereld toe… Ontwaakt gij die slaapt… maar wie wil het horen?

Feike ter Velde