A.I. als nieuwe god?

Ontwikkelingen in A.I.
De technologische ontwikkelingen op het vlak van A.I. gaan snel. Waar dit uit gaat komen weet niemand. Sommigen denken dat we uiteindelijk toegaan naar zogenaamd Artificial General Intelligence (A.G.I.). Dit is een vorm van kunstmatige intelligentie die wordt gezien als de gelijke van het menselijke brein (of beter). Niet langer is dan A.I. op een deelgebied van ons menselijke functioneren specifiek actief, maar is het algemeen (general). Dat is nu nog niet zo. Een A.I. als ChatGPT bijvoorbeeld kan teksten schrijven, maar het kan letterlijk geen stap zetten. Andere A.I. kan bewegen als een mens door een robotlijf aan te sturen, maar vraag het niet om een kunstwerk te maken, dat kan het niet. A.G.I. zou dat – net als een mens – wel moeten kunnen én daarbij dan ook creatief en origineel moeten kunnen denken.
Of dit echter ooit werkelijkheid zal worden, is maar zeer de vraag. Zelfs de allergrootste experts en specialisten zijn het daar niet over eens. En als het al ooit zou kunnen, op welke termijn dan? Over 25 jaar, 50 jaar of pas na eeuwen?

Hoe dan ook, voordat A.I. een rol kan gaan spelen die vergelijkbaar is met een god, moet deze algemene intelligentie wel bereikt zijn met bijbehorend creatief en origineel denken. Dat is nu nog niet zo en of, dan wel wanneer dit werkelijkheid wordt is dus een grote onbekende.

Verkeerde uitgangspunten
Yuval Harari - de Israëlisch futuroloog, historicus en adviseur van het W.E.F. - zegt dat door A.I. het straks mogelijk zal zijn om echt een heilig boek te hebben dat niet door mensenhanden is geschreven. Alle grote religies van het boek (islam, christendom, Jodendom) beweren dat nu ook al, maar kunnen dat niet hard maken. Alleen voor een boek geschreven door A.I. is dat werkelijk onomstreden duidelijk. In die zin is het dan onmenselijk en bovennatuurlijk. Wat een mogelijkheden zou dat kunnen hebben!
Als christenen moeten we hier scherp op zijn. Deze veronderstelling klopt namelijk niet. De Bijbel is immers het Woord van God. Opgeschreven door mensen, maar geïnspireerd door de Heilige Geest. Wat God over zichzelf bekend wil maken, wat Hij vraagt, wat Hij wil dat mensen weten van Hem en van zijn plan met deze wereld en de mensheid, staat daarin. Daar waakt God ook over en dat heeft Hij altijd gedaan. De Bijbel zegt het heel duidelijk in 2 Tim. 3: 16 en 17: ‘Heel de Schrift is door God ingegeven en is nuttig om daarmee te onderwijzen, te weerleggen, te verbeteren en op te voeden in de rechtvaardigheid, opdat de mens die God toebehoort, volmaakt zou zijn, tot elk goed werk volkomen toegerust.’
Het begin van vers 16 is volkomen helder: heel de Schrift is door God ingegeven. In het Grieks staat hier een woord dat betekent ‘door God zelf ingeblazen met zijn Geest’. Het is dus onzin om te beweren dat A.I. voor het eerst het mogelijk gaat maken om echt een niet door mensen geschreven heilige tekst te hebben. Er is dus al een boek dat niet menselijk van oorsprong is, namelijk de Bijbel!

Voor nu nog ver weg, maar toch…
De toekomstvisie van mensen als Harari is dus niet alleen onjuist, het is zeker voor nu ook nog toekomstmuziek. De A.I. van dit moment kan hooguit gebruiken wat er al door mensen is bedacht en wat er aan parameters aan de A.I. is aangeboden. Het kan zelf niet ‘denken’ zoals jij en ik en dus ook niets produceren wat niet uit de menselijke bronnen put.
Kunnen we dan onze schouders hierover ophalen? Nee, het is toch goed om alert te zijn. In de Bijbel staat namelijk een veelzeggende passage. In Openbaring 13 lezen we over het tweede beest, de valse profeet en de religie van het rijk van de antichrist die daarbij hoort: ‘En het misleidt hen die op de aarde wonen door middel van de tekenen die het gegeven zijn te doen voor de ogen van het beest. En het zegt tegen hen die op aarde wonen, dat zij een beeld moeten maken voor het beest dat de wond van het zwaard had en weer levend werd. En hem werd macht gegeven om een geest te geven aan het beeld van het beest, opdat het beeld van het beest zelfs zou spreken, en zou maken dat het allen die het beeld van het beest niet zouden aanbidden, gedood zouden worden.’
Hoe vaak hebben gelovigen, nog tot zeer recent misschien wel, zich niet verwonderd afgevraagd hoe dit zou kunnen? Dit moest haast wel iets bovennatuurlijks en magisch zijn! Maar in het licht van wat we nu simpelweg in de media kunnen lezen en zien, blijkt dit helemaal niet zo uitzonderlijk meer.

Toen ik opgroeide was een gevleugelde uitspraak onder veel gelovigen: je kunt de Bijbel naast de krant lezen (en andersom). Nou, dit gaat vandaag nog sterker op als je zo om je heen kijkt. Ik besluit daarom dit artikel met de hoopvolle uitspraak van Jezus: ‘Wanneer nu deze dingen beginnen te geschieden, kijk dan omhoog en hef uw hoofd op, omdat uw verlossing nabij is.’

Roelof Ham