Afstemmen
Bert Reinds • 89 - 2013 • Uitgave: 25
Terwijl u dit opiniestuk leest ligt Hervormingsdag, 31 oktober jongstleden, al weer ver achter ons. Toch wil ik nog even terugkomen op die dag. De betekenis van deze dag zal u waarschijnlijk bekend zijn, maar voor hen die zich afvragen wat er herdacht wordt, een korte uitleg.
Deze dag staat in het teken van Maarten Luther die 95 stellingen openbaar maakte tegen de aflaat. (Door het verrichten van bepaalde religieuze activiteiten kon men alle begane zonden in één keer aflossen, mits zij opgebiecht waren.) Daartegen wilde hij de centrale boodschap van het Evangelie, namelijk de vergeving der zonden door het bloed en offer van Jezus Christus, weer centraal stellen.
Daarnaast was het Maarten Luthers verlangen dat het geloven uit de hoek van een en niet te benaderen exclusieve club werd gehaald en begrijpelijk en toegankelijk werd voor iedereen. Iemand twitterde op 31 oktober jl. het volgende: “Luther pleitte voor kerkdiensten in de taal van het volk.”
Taal van het hart
Op zich was dit niet nieuw, want vele jaren daarvoor stond John Wycliffe, geboren in 1324, op de barricaden en pleitte er voor een Bijbel in de gangbare volkstaal te schrijven. De meeste mensen in die tijd konden niet lezen en de taal van de Bijbel was toen nog Latijn. Hij vond dat de Bijbel toegankelijk moest zijn voor een ieder. Ook hij was er van overtuigd dat een juiste afstemming de boodschap beter liet landen. In 1964 werd in Nederland het werk van John Wycliffe voortgezet en werd Marinus Wiering de eerste vertegenwoordiger van Wycliffe Bible Translators die het Bijbelvertaalwerk vanuit Nederland steunde: De Bijbel in de taal van je hart.
Volgens Maarten Luther en John Wycliffe en in hun lijn vele anderen, is afstemming op de ontvanger van de boodschap een belangrijk, misschien wel het belangrijkste aspect. Ook hadden zij goed begrepen dat wanneer je niet afstemt, de geweldige, rijke boodschap verloren gaat (het ene oor in en het andere uit) en als de boodschapper geen contact krijgt met de ontvanger, de boodschap niet kan landen.
Niet alleen toen, ook nu geldt dit principe nog steeds. In mijn werk kom ik regelmatig met (kandidaat)-zendelingen in aanraking (ECM-Nederland). Eén van de opdrachten die ze meekrijgen is: Ga er niet naar toe met de houding: “Ik zal jullie vertellen wat jullie missen en wat ik voor jullie heb, maar stem eerst af op de bevolking. Verdiep je in hun culturele en sociale gewoonten. Leer hun taal te begrijpen en te spreken, laat zien dat je bereid bent om ze te leren kennen. Dan is de kans groter dat ze naar je gaan luisteren.”
Eerst afstemmen dan onderwijs
Was het Jezus zelf ook niet die deze houding had en nog heeft? In de geschiedenis opgeschreven in Johannes 8:2-11 komen de Farizeeërs met een, op overspel betrapte, vrouw bij Jezus.
Onderweg hebben ze haar waarschijnlijk al de les gelezen en nu ze bij Jezus zijn doen ze dat opnieuw: ‘Ze moet gestenigd worden.’ En ze hadden gelijk. Wanneer u de eerste vijf boeken van de Bijbel bestudeert, komt u dit oorzaak en gevolg principe tegen. De leer klopte! Maar was de ‘volgorde’ wel kloppend. Jezus laat zien van niet. In het laatste vers (11) zegt Hij, wanneer de Farizeeërs zijn vertrokken en de vrouw daar alleen staat: ‘Hebben zij u niet verworpen?’ Waarop zij zegt: ‘Nee.’ Dan komt Jezus’ reactie (volgorde): ‘Ik verwerp u ook niet, doch zondig niet weer.’
Jezus stemt eerst af op het hart van de vrouw dat in geestelijke nood is. Hij laat de genade zien, gaat de verbinding aan en wanneer deze bij de vrouw duidelijk is, begint het onderwijs: Zondig niet weer. Genade en waarheid in die volgorde.
Geloofsoverdracht begint bij afstemmen
Als pedagoog vertel ik opvoeders dat het belangrijk is af te stemmen op het kind. Dat doet u door interesse te tonen en betrokken te zijn, te corrigeren daar waar het nodig is. Doel van dit handelen is het kind beter te leren kennen. Want als u uw kind beter kent, kunt u ook beter gerichter advies geven en zal het kind met dat advies ook iets gaan doen. In de (geloofs)overdracht naar kinderen en jongeren is het afstemmen dus ook van essentieel belang. En waarom doen we daar in onze kerken dan zo moeilijk over? Waarom moeten zij maar afstemmen op de oudere mensen. De Kerk is toch de plaats van alle generaties?
Hervormingsdag is afstemdag. Bent u bereid af te stemmen, thuis en in de kerk, op het kind of de jeugd? Want als u dat niet doet, is de kans groot dat uw Bijbelse waarheid over de hoofden van hen heen gaat, het ene oor in het andere uit. U raakt op deze wijze het contact met de kinderen en de jeugd kwijt en de Gemeente wordt een plaats voor 50-plussers, een plaats zonder toekomst.
Wilt u blijven afstemmen, blijven verdiepen in de jeugd, net zoals de zendelingen zich verdiepen in het volk waar ze naar toe gaan, zodat u net als de Wycliffe Bijbelvertalers de taal van het hart van het kind/jongere spreken? Zodat een nieuwe generatie ontdekt dat de Blijde boodschap ook over hen gaat, over hun leven, nu en in hun toekomst.
Bert Reinds
Deze dag staat in het teken van Maarten Luther die 95 stellingen openbaar maakte tegen de aflaat. (Door het verrichten van bepaalde religieuze activiteiten kon men alle begane zonden in één keer aflossen, mits zij opgebiecht waren.) Daartegen wilde hij de centrale boodschap van het Evangelie, namelijk de vergeving der zonden door het bloed en offer van Jezus Christus, weer centraal stellen.
Daarnaast was het Maarten Luthers verlangen dat het geloven uit de hoek van een en niet te benaderen exclusieve club werd gehaald en begrijpelijk en toegankelijk werd voor iedereen. Iemand twitterde op 31 oktober jl. het volgende: “Luther pleitte voor kerkdiensten in de taal van het volk.”
Taal van het hart
Op zich was dit niet nieuw, want vele jaren daarvoor stond John Wycliffe, geboren in 1324, op de barricaden en pleitte er voor een Bijbel in de gangbare volkstaal te schrijven. De meeste mensen in die tijd konden niet lezen en de taal van de Bijbel was toen nog Latijn. Hij vond dat de Bijbel toegankelijk moest zijn voor een ieder. Ook hij was er van overtuigd dat een juiste afstemming de boodschap beter liet landen. In 1964 werd in Nederland het werk van John Wycliffe voortgezet en werd Marinus Wiering de eerste vertegenwoordiger van Wycliffe Bible Translators die het Bijbelvertaalwerk vanuit Nederland steunde: De Bijbel in de taal van je hart.
Volgens Maarten Luther en John Wycliffe en in hun lijn vele anderen, is afstemming op de ontvanger van de boodschap een belangrijk, misschien wel het belangrijkste aspect. Ook hadden zij goed begrepen dat wanneer je niet afstemt, de geweldige, rijke boodschap verloren gaat (het ene oor in en het andere uit) en als de boodschapper geen contact krijgt met de ontvanger, de boodschap niet kan landen.
Niet alleen toen, ook nu geldt dit principe nog steeds. In mijn werk kom ik regelmatig met (kandidaat)-zendelingen in aanraking (ECM-Nederland). Eén van de opdrachten die ze meekrijgen is: Ga er niet naar toe met de houding: “Ik zal jullie vertellen wat jullie missen en wat ik voor jullie heb, maar stem eerst af op de bevolking. Verdiep je in hun culturele en sociale gewoonten. Leer hun taal te begrijpen en te spreken, laat zien dat je bereid bent om ze te leren kennen. Dan is de kans groter dat ze naar je gaan luisteren.”
Eerst afstemmen dan onderwijs
Was het Jezus zelf ook niet die deze houding had en nog heeft? In de geschiedenis opgeschreven in Johannes 8:2-11 komen de Farizeeërs met een, op overspel betrapte, vrouw bij Jezus.
Onderweg hebben ze haar waarschijnlijk al de les gelezen en nu ze bij Jezus zijn doen ze dat opnieuw: ‘Ze moet gestenigd worden.’ En ze hadden gelijk. Wanneer u de eerste vijf boeken van de Bijbel bestudeert, komt u dit oorzaak en gevolg principe tegen. De leer klopte! Maar was de ‘volgorde’ wel kloppend. Jezus laat zien van niet. In het laatste vers (11) zegt Hij, wanneer de Farizeeërs zijn vertrokken en de vrouw daar alleen staat: ‘Hebben zij u niet verworpen?’ Waarop zij zegt: ‘Nee.’ Dan komt Jezus’ reactie (volgorde): ‘Ik verwerp u ook niet, doch zondig niet weer.’
Jezus stemt eerst af op het hart van de vrouw dat in geestelijke nood is. Hij laat de genade zien, gaat de verbinding aan en wanneer deze bij de vrouw duidelijk is, begint het onderwijs: Zondig niet weer. Genade en waarheid in die volgorde.
Geloofsoverdracht begint bij afstemmen
Als pedagoog vertel ik opvoeders dat het belangrijk is af te stemmen op het kind. Dat doet u door interesse te tonen en betrokken te zijn, te corrigeren daar waar het nodig is. Doel van dit handelen is het kind beter te leren kennen. Want als u uw kind beter kent, kunt u ook beter gerichter advies geven en zal het kind met dat advies ook iets gaan doen. In de (geloofs)overdracht naar kinderen en jongeren is het afstemmen dus ook van essentieel belang. En waarom doen we daar in onze kerken dan zo moeilijk over? Waarom moeten zij maar afstemmen op de oudere mensen. De Kerk is toch de plaats van alle generaties?
Hervormingsdag is afstemdag. Bent u bereid af te stemmen, thuis en in de kerk, op het kind of de jeugd? Want als u dat niet doet, is de kans groot dat uw Bijbelse waarheid over de hoofden van hen heen gaat, het ene oor in het andere uit. U raakt op deze wijze het contact met de kinderen en de jeugd kwijt en de Gemeente wordt een plaats voor 50-plussers, een plaats zonder toekomst.
Wilt u blijven afstemmen, blijven verdiepen in de jeugd, net zoals de zendelingen zich verdiepen in het volk waar ze naar toe gaan, zodat u net als de Wycliffe Bijbelvertalers de taal van het hart van het kind/jongere spreken? Zodat een nieuwe generatie ontdekt dat de Blijde boodschap ook over hen gaat, over hun leven, nu en in hun toekomst.
Bert Reinds
