Achter de dingen
Feike ter Velde • 77 - 2001/02 • Uitgave: 18
,b>De macht van het onzichtbare
Het is voor onze generatie moeilijk te denken in de termen van geestelijke machten, die achter de zichtbare geschiedenis opereren. Toch wordt de geschiedenis sterk bepaald door de kracht van ideeën en opvattingen, door een ongrijpbaar levensgevoel van een generatie, door geestelijke en religieuze krachten. Ons westers, materialistisch en evolutionistisch denken noemt dat 'primitief', maar de vraag is of dat waar is. Waarschijnlijker is dat ons denken meer bijbels denken moet worden.
De vragen waarvoor de geschiedenis ons plaatst, kunnen vaak niet anders dan beantwoord worden vanuit een zoeken naar oorzaken en gevolgen in geestelijk of religieus doolhof. "Wat was toen de tijdgeest", is bijna altijd de basisvraag van waaruit historisch onderzoek begint. Aardse gebeurtenissen worden geplaatst tegen geestelijke achtergronden van die tijd. Diezelfde tijdgeest bepaalt tegelijkertijd de wijze waarop men nu de tijden van vroeger tracht te verstaan en gebeurtenissen tracht te duiden. Dat maakt historisch onderzoek altijd buitengewoon lastig. Het is nog moeilijker om precies áán te voelen hoe de dingen toen werden gezien en beleefd. Het kan niet anders of men gaat van bepaalde vooroordelen uit, die een vertekening van de werkelijkheid van toen bijna garanderen. Dit wordt vooral veroorzaakt door de tijdgeest, dat is de geest - ook wel aan te duiden met 'levensgevoel' - van waaruit men de werkelijkheid beschouwt en beleeft.
Wij hebben lange tijd gedacht dat wij in onze wereld van wetenschap en techniek wel zo'n beetje het culturele hoogtepunt in de geschiedenis hebben bereikt. De tijdgeest vertelde ons - tot 11 september jl., de aanslag op Amerika - dat we in onze cultuur alles hadden bereikt wat denkbaar was voor een gelukkige samenleving. Wetenschap en techniek stonden tot dan borg voor onze gezondheid, onze veiligheid en ons levensgeluk. Na die datum is echter de wereld en onze kijk daarop grondig veranderd. De zekerheden stortten, samen met de Twin Towers van Manhattan, ineen.
De ware christen, die vanuit de openbaring van de Schrift leeft, weet dat we de dingen van de wereld niet tot fundament van ons leven moeten maken, omdat de dingen anders liggen dan de zichtbare werkelijkheid ons wil doen geloven. Een christen moet onder de oppervlakte, een laag dieper, kijken. Een ieder die de Bijbel als richtsnoer heeft en de God van de Bijbel tot de 'Rots van zijn heil' heeft gemaakt, kijkt met andere ogen naar de dingen van de wereld. Vanuit de openbaring van de Bijbel kunnen we ook weten dat de culturen van deze wereld - ook onze westerse cultuur - beheerst worden door de machten, de goden, van de tijd. Dat is een wonderlijk geheimenis dat ons door de Schrift wordt geopenbaard, zonder daar diepgaand te worden uitgewerkt.
DE HERE VERKIEST
De Bijbel leert ons dat de Here een volk onder de volkeren heeft uitverkoren, Israël. Hij wilde hun God zijn en sloot met het volk een eeuwigdurend verbond. Door Israël hield Hij Zijn greep op Zijn schepping, de wereld en de volken.
De andere volken had Hij toebedeeld aan andere 'goden' - de afgoden. Die afgoden zijn engelenmachten, waarover ik eerder wat schreef in de Tijdspiegel van nr. 16. Het gaat hier kennelijk niet zozeer over de keuze van die volkeren, maar veeleer, naar het schijnt, een keuze van de Here. De Schrift zegt van die afgoden: "…die de Here, uw God, heeft toebedeeld aan alle volken onder de ganse hemel…" (Deut. 4:19). Hij heeft slechts één volk uitverkoren, van tussen de andere volken uit, en dat is Israël. Dat heeft Hij tot op vandaag met geen ander volk gedaan. De Gemeente van Christus is uit de heidenvolken geroepen, "uit de duisternis, tot Zijn wonderbaar licht" (1 Pet. 1:9). De Gemeente wordt hier een 'internationaal' volk van God, geroepen uit natiën, tongen en talen. Een christen-natie bestaat niet in deze wereld, hoewel sommigen dat denken. Wel de Gemeente als volk van God, maar dat valt niet `samen met de staat. Dat is van een andere orde. Voor Israël geldt alleen dat het als 'natie' geroepen en verkoren is.
OORLOG IN DE HEMEL
Die andere volken, waarvan wij ook deel uit maken, leven nog steeds onder de heerschappij van de engelenmachten, de machten der duisternis, die de Here heeft toebedeeld aan die volken. Dat geldt ook voor Nederland, ook voor Europa en Amerika. Daar mogen veel ware gelovigen zijn, zelfs biddende presidenten en ministers, niettemin liggen de natiën als zodanig nog steeds onder de heerschappij van de vorst der duisternis en zijn engelenmachten. Eens zullen die 'vorsten', die machten, die goden, worden geoordeeld door de Here, als Hij zal opstaan om recht te spreken (Ps. 82:1). Dan zal er "oorlog zijn in hemel(!)" (Openb.12:7). De Here Jezus zegt daarover: "De machten der hemelen zullen wankelen" (Matth. 24:29). Over die oordelen spreken ook de profeten (les. 13:913). Zij zullen worden geoordeeld vanwege hun onrechtvaardige heerschappij, hun verleiding tot zonde en tot oorlog. De bekende Joodse theoloog Martin Buber schrijft hier bijzonder interessante gedachten over. Die engelenmachten zijn oorspronkelijk aangesteld om de Godsregering over de wereld uit te voeren (Ps. 103:20). Als de oordelen over deze wereld zullen komen zullen ze eerst en vooral ook die goden en die machten treffen (Ps. 82:1).
CHRISTELIJK EUROPA
Wij leven in het 'christelijke' Europa. Die gedachte heeft al heel vroeg post gevat. Karel de Grote (742814) was de eerste keizer van het heilige Roomse Rijk, gekroond door paus Leo XIII in de kerstnacht. Het christelijke (Roomse) Europa stond zo'n beetje gelijk aan het Koninkrijk van God op aarde. De verwezenlijking van het Koninkrijk geschiedt door de Kerk, dacht men. Kerk en Staat vallen op een gegeven moment samen. Europa verbreidde het christendom met het zwaard door volken en stammen aan zich te onderwerpen. Het heilige Roomse Rijk omvatte o.a. Duitsland, Frankrijk, Italië, Oostenrijk en ook Nederland. Het werd gekenmerkt door politieke strijd tussen keizers en pausen en veel regionale oorlogen. Vanuit dit heilige Roomse Rijk werden ook de Kruistochten ondernomen naar het Midden-Oosten, om ook daar het christendom te vestigen door uitroeiing van de Islam. Niet door zending, noch prediking van het Woord, maar door het zwaard! Het heilige Roomse Rijk heeft duizend jaar bestaan tot 1806. Het Oostenrijk van de Habsburgers zag zichzelf nog als een soort voortzetting van het afgebrokkelde heilige Roomse Rijk maar heeft het slechts een eeuw langer uitgehouden tot 1918, toen het eveneens verkruimelde door onderlinge spanningen. De hele geschiedenis van het zogenaamde christelijke Europa wordt getekend door oorlog en strijd en komt definitief aan zijn einde door de legers van Napoleon van Frankrijk. Twee wereldoorlogen scheurden Europa aan flarden en kostten aan zes miljoen Joden het leven. Nu tracht het zich op te richten in een nieuwe alliantie: de Europese Unie. 'Het herstelde Romeinse Rijk', zoals de Italiaan, Prodi, het uitdrukte. In deze eindtijd zien we de contouren van het oordeel echter naderbij komen. De goden en machten boven Europa zullen dan ook wankelen.
Verborgen in dat 'christendom' van dit Europa gaat de ware Gemeente van Christus schuil, onzichtbaar, begraven in een uiterlijk christendom dat niets meer gemeen had met de bijbelse trekken van de Gemeente van Christus. De ware Gemeente van Christus haalt nooit de geschiedenisboeken. Zij is een geheimenis, een verborgenheid. Zij hoort niet bij deze uiterlijke wereld van christendom en kerkpolitiek, die beheerst wordt door de goden en de machten waarover straks de oordelen van God komen. Zij is het Lichaam van Christus dat tot op vandaag geen uiterlijke gestalte heeft, maar verborgen is, als een gesluierde Bruid. "Het is nog niet geopenbaard wat we zijn zullen…" (1 Joh. 3:2).
Als straks de oordelen komen zal zij, de ware Gemeente van de Here Jezus, reeds in het huis des Vaders zijn. Hier verborgen, daar geopenbaard en gelijk geworden aan Hem, die haar heeft gekocht en betaald met Zijn dierbaar bloed.
Feike ter Velde
Het is voor onze generatie moeilijk te denken in de termen van geestelijke machten, die achter de zichtbare geschiedenis opereren. Toch wordt de geschiedenis sterk bepaald door de kracht van ideeën en opvattingen, door een ongrijpbaar levensgevoel van een generatie, door geestelijke en religieuze krachten. Ons westers, materialistisch en evolutionistisch denken noemt dat 'primitief', maar de vraag is of dat waar is. Waarschijnlijker is dat ons denken meer bijbels denken moet worden.
De vragen waarvoor de geschiedenis ons plaatst, kunnen vaak niet anders dan beantwoord worden vanuit een zoeken naar oorzaken en gevolgen in geestelijk of religieus doolhof. "Wat was toen de tijdgeest", is bijna altijd de basisvraag van waaruit historisch onderzoek begint. Aardse gebeurtenissen worden geplaatst tegen geestelijke achtergronden van die tijd. Diezelfde tijdgeest bepaalt tegelijkertijd de wijze waarop men nu de tijden van vroeger tracht te verstaan en gebeurtenissen tracht te duiden. Dat maakt historisch onderzoek altijd buitengewoon lastig. Het is nog moeilijker om precies áán te voelen hoe de dingen toen werden gezien en beleefd. Het kan niet anders of men gaat van bepaalde vooroordelen uit, die een vertekening van de werkelijkheid van toen bijna garanderen. Dit wordt vooral veroorzaakt door de tijdgeest, dat is de geest - ook wel aan te duiden met 'levensgevoel' - van waaruit men de werkelijkheid beschouwt en beleeft.
Wij hebben lange tijd gedacht dat wij in onze wereld van wetenschap en techniek wel zo'n beetje het culturele hoogtepunt in de geschiedenis hebben bereikt. De tijdgeest vertelde ons - tot 11 september jl., de aanslag op Amerika - dat we in onze cultuur alles hadden bereikt wat denkbaar was voor een gelukkige samenleving. Wetenschap en techniek stonden tot dan borg voor onze gezondheid, onze veiligheid en ons levensgeluk. Na die datum is echter de wereld en onze kijk daarop grondig veranderd. De zekerheden stortten, samen met de Twin Towers van Manhattan, ineen.
De ware christen, die vanuit de openbaring van de Schrift leeft, weet dat we de dingen van de wereld niet tot fundament van ons leven moeten maken, omdat de dingen anders liggen dan de zichtbare werkelijkheid ons wil doen geloven. Een christen moet onder de oppervlakte, een laag dieper, kijken. Een ieder die de Bijbel als richtsnoer heeft en de God van de Bijbel tot de 'Rots van zijn heil' heeft gemaakt, kijkt met andere ogen naar de dingen van de wereld. Vanuit de openbaring van de Bijbel kunnen we ook weten dat de culturen van deze wereld - ook onze westerse cultuur - beheerst worden door de machten, de goden, van de tijd. Dat is een wonderlijk geheimenis dat ons door de Schrift wordt geopenbaard, zonder daar diepgaand te worden uitgewerkt.
DE HERE VERKIEST
De Bijbel leert ons dat de Here een volk onder de volkeren heeft uitverkoren, Israël. Hij wilde hun God zijn en sloot met het volk een eeuwigdurend verbond. Door Israël hield Hij Zijn greep op Zijn schepping, de wereld en de volken.
De andere volken had Hij toebedeeld aan andere 'goden' - de afgoden. Die afgoden zijn engelenmachten, waarover ik eerder wat schreef in de Tijdspiegel van nr. 16. Het gaat hier kennelijk niet zozeer over de keuze van die volkeren, maar veeleer, naar het schijnt, een keuze van de Here. De Schrift zegt van die afgoden: "…die de Here, uw God, heeft toebedeeld aan alle volken onder de ganse hemel…" (Deut. 4:19). Hij heeft slechts één volk uitverkoren, van tussen de andere volken uit, en dat is Israël. Dat heeft Hij tot op vandaag met geen ander volk gedaan. De Gemeente van Christus is uit de heidenvolken geroepen, "uit de duisternis, tot Zijn wonderbaar licht" (1 Pet. 1:9). De Gemeente wordt hier een 'internationaal' volk van God, geroepen uit natiën, tongen en talen. Een christen-natie bestaat niet in deze wereld, hoewel sommigen dat denken. Wel de Gemeente als volk van God, maar dat valt niet `samen met de staat. Dat is van een andere orde. Voor Israël geldt alleen dat het als 'natie' geroepen en verkoren is.
OORLOG IN DE HEMEL
Die andere volken, waarvan wij ook deel uit maken, leven nog steeds onder de heerschappij van de engelenmachten, de machten der duisternis, die de Here heeft toebedeeld aan die volken. Dat geldt ook voor Nederland, ook voor Europa en Amerika. Daar mogen veel ware gelovigen zijn, zelfs biddende presidenten en ministers, niettemin liggen de natiën als zodanig nog steeds onder de heerschappij van de vorst der duisternis en zijn engelenmachten. Eens zullen die 'vorsten', die machten, die goden, worden geoordeeld door de Here, als Hij zal opstaan om recht te spreken (Ps. 82:1). Dan zal er "oorlog zijn in hemel(!)" (Openb.12:7). De Here Jezus zegt daarover: "De machten der hemelen zullen wankelen" (Matth. 24:29). Over die oordelen spreken ook de profeten (les. 13:913). Zij zullen worden geoordeeld vanwege hun onrechtvaardige heerschappij, hun verleiding tot zonde en tot oorlog. De bekende Joodse theoloog Martin Buber schrijft hier bijzonder interessante gedachten over. Die engelenmachten zijn oorspronkelijk aangesteld om de Godsregering over de wereld uit te voeren (Ps. 103:20). Als de oordelen over deze wereld zullen komen zullen ze eerst en vooral ook die goden en die machten treffen (Ps. 82:1).
CHRISTELIJK EUROPA
Wij leven in het 'christelijke' Europa. Die gedachte heeft al heel vroeg post gevat. Karel de Grote (742814) was de eerste keizer van het heilige Roomse Rijk, gekroond door paus Leo XIII in de kerstnacht. Het christelijke (Roomse) Europa stond zo'n beetje gelijk aan het Koninkrijk van God op aarde. De verwezenlijking van het Koninkrijk geschiedt door de Kerk, dacht men. Kerk en Staat vallen op een gegeven moment samen. Europa verbreidde het christendom met het zwaard door volken en stammen aan zich te onderwerpen. Het heilige Roomse Rijk omvatte o.a. Duitsland, Frankrijk, Italië, Oostenrijk en ook Nederland. Het werd gekenmerkt door politieke strijd tussen keizers en pausen en veel regionale oorlogen. Vanuit dit heilige Roomse Rijk werden ook de Kruistochten ondernomen naar het Midden-Oosten, om ook daar het christendom te vestigen door uitroeiing van de Islam. Niet door zending, noch prediking van het Woord, maar door het zwaard! Het heilige Roomse Rijk heeft duizend jaar bestaan tot 1806. Het Oostenrijk van de Habsburgers zag zichzelf nog als een soort voortzetting van het afgebrokkelde heilige Roomse Rijk maar heeft het slechts een eeuw langer uitgehouden tot 1918, toen het eveneens verkruimelde door onderlinge spanningen. De hele geschiedenis van het zogenaamde christelijke Europa wordt getekend door oorlog en strijd en komt definitief aan zijn einde door de legers van Napoleon van Frankrijk. Twee wereldoorlogen scheurden Europa aan flarden en kostten aan zes miljoen Joden het leven. Nu tracht het zich op te richten in een nieuwe alliantie: de Europese Unie. 'Het herstelde Romeinse Rijk', zoals de Italiaan, Prodi, het uitdrukte. In deze eindtijd zien we de contouren van het oordeel echter naderbij komen. De goden en machten boven Europa zullen dan ook wankelen.
Verborgen in dat 'christendom' van dit Europa gaat de ware Gemeente van Christus schuil, onzichtbaar, begraven in een uiterlijk christendom dat niets meer gemeen had met de bijbelse trekken van de Gemeente van Christus. De ware Gemeente van Christus haalt nooit de geschiedenisboeken. Zij is een geheimenis, een verborgenheid. Zij hoort niet bij deze uiterlijke wereld van christendom en kerkpolitiek, die beheerst wordt door de goden en de machten waarover straks de oordelen van God komen. Zij is het Lichaam van Christus dat tot op vandaag geen uiterlijke gestalte heeft, maar verborgen is, als een gesluierde Bruid. "Het is nog niet geopenbaard wat we zijn zullen…" (1 Joh. 3:2).
Als straks de oordelen komen zal zij, de ware Gemeente van de Here Jezus, reeds in het huis des Vaders zijn. Hier verborgen, daar geopenbaard en gelijk geworden aan Hem, die haar heeft gekocht en betaald met Zijn dierbaar bloed.
Feike ter Velde
