7keer7 - Het kapokhok van de leiders
Paul Prijt • 90 - 2014 • Uitgave: 17
'Als een land in opstand komt, werpen velen zich op als leider, slechts iemand met kennis en inzicht zorgt voor blijvende rust' (Spreuken 28:2).
In deze bijdrage wil ik graag ingaan op het boeiende initiatief van '7keer7' om de kerk te vernieuwen, waarbij ik vooral inga op de vraag of daar wel 'nieuwe leiders' voor nodig zijn of dat de vernieuwing vooral van het 'brede onderop' komt?
Beste lezer, als kind bracht ik een groot deel van mijn tijd door in het ambachtelijke gedeelte van ons familiebedrijf. Aan de voorkant ervan was de verkoop, maar aan de achterkant, in het ateliergedeelte werd er met vakkundige hand gestoffeerd, gordijnen geconfectioneerd, stoelen gerepareerd en kokoslopers van een afwerkboord voorzien. Ik genoot van al die mensen en hun vakmanschap.
Af en toe was het 'feest' als het kapokhok open ging. Een afgesloten ruimte waar grote balen kapok in stonden, waarmee op gezette tijden kussen werden gevuld. Nieuwe, maar ook oudere die dan werden bijgevuld om er weer heerlijk op weg te kunnen dromen. Bij dat vullen sneeuwde het van de kapok en waande je in een sneeuwbui. Het had iets weg van die souvenirs waar je mee moet schudden om een of andere bezienswaardigheid onder te laten sneeuwen.
Moet de kerk worden opgeschud?
Beide beelden, zowel van dat kapokhok als van die souvenirs, komen bij me boven als ik hoor van weer een nieuwe actie om de kerk op te schudden en te vernieuwen. Nu ben ik de laatste om tegen te spreken of tegen te houden dat de kerk de 'opschudding' van Pinksteren blijvend nodig heeft tot de Heer terugkomt! Maar tegelijk hoeven we ook niet allemaal en altijd een nieuwe Luther te zijn! Hoewel elke generatie een reformatie nodig heeft, die begint bij onze dagelijkse vernieuwing door Gods Geest!
Dat is meer natuurlijk meer dan het opschudden van de kussens. Als kind in dat kapokhok leerde ik dat je daar maar kort kunt zijn. In dat kapokhok werden ook niet bepaald de nieuwe beleidskaders en strategische keuzes voor de toekomst van het bedrijf gemaakt en bovendien: ik heb in dat kapokhok nooit een klant gezien! Die hoefde en wilde waarschijnlijk geen getuige zijn van het opschudden van zijn kussens of dekbedden. Hij wilde ze gewoon weer als nieuw kunnen gebruiken! Zoals ook die 'schud-souvenirs' maar een kortstondig plezier geven.
7keer7
Toch werd ik geboeid door het verfrissende, eigentijdse en ook wel gewaagde initiatief van de mensen van '7keer7' om door middel van open gespreks- en discussieavonden door het hele land allerlei mensen te peilen naar hun visie op de (vernieuwde) christelijke kerk. Ik dacht natuurlijk meteen weer terug aan dat kapokhok, maar tegelijk ook positief: dit aardige experiment levert misschien weer genoeg nieuwe kapok op om de kerkelijke kussens opnieuw te vullen, of in ieder geval bij te vullen en geestelijk op te schudden, om weer nieuwe dromen te dromen en vergezichten te krijgen om met Joël en Petrus te spreken.
Inmiddels hebben de conclusies, of beter gezegd de richtingwijzers, al heel wat tongen en pennen losgemaakt en stof doen opwaaien. Om het nu meer te laten zijn dan een aardig souvenirtje waarbij alles weer hetzelfde blijft als de sneeuwvlokjes zijn neergedaald, verdient het om serieus hiermee aan de slag te gaan. Ik kan hier niet alle zeven prikkelende stellingen bespreken, maar één richtingwijzer wil ik er graag uitlichten. Die gaat namelijk over de structuur van de kerk zelf: 'Stop met de kerk (en ontmoet elkaar)'. Gechargeerd gaat het om de vraag of de kerk uit gebouwen, standpunten en organisatiestructuur van steen of graniet, met vaste hand geleid en georganiseerd van bovenaf moet worden, of juist gezien moet worden als een levend organisme gevormd door levende stenen. Ik hoor op het christelijke erf op dit punt verschillende antwoorden en zie trouwens ook allerlei mengvormen.
Leiderschap of levende stenen?
Volgens '7keer7' zou de kerk vooral uit haar starheid als instituut los mogen komen om veel dynamischer 'losser in de knieën' te komen ('Doe eens een polonaise in een verzorgingshuis' is een van aanbevelingen) De christelijke kerk zou zich niet zoveel moeten richten op haar eigen kerk-zijn als instituut met vergaderingen, eindeloze documenten, betonnen dogma's en fraaie gebouwen, maar zou vooral een plek van ontmoeting dienen te zijn: met de Heer, elkaar en de mensen om ons heen. Middenin de samenleving, niet losstaand, maar als onderdeel daarvan! 'Behoud al het goede van 2000 jaar lichaam van Christus, maar besteed je tijd en geld aan mensen, niet aan een instituut.'
De aanbeveling om de gemeente vooral in Nieuwtestamentische organische metaforen als lichaam en gezin te zien, is mijn in ziens terecht en spreekt me persoonlijk het meeste aan. Maar wat me bij deze prikkelende richtingwijzer vooral opvalt, is dat er nauwelijks aandacht lijkt te zijn voor leiderschap, zo u wilt de voorgangers, gemeenteleiders, oudsten, etc. Het zijn blijkbaar de leden van de gemeente zelf die als levende stenen met hun gaven en talenten voor een nieuwe dynamiek en relevantie moeten zorgen! Om even bij stil te staan zou ik zeggen:
Geen coaches maar mis(-sio-)dienaren
Terwijl hier dus een zeer bescheiden rol lijkt weggelegd voor de leiders, zie ik tegelijkertijd in christelijke kring een toenemende aandacht voor het 'nieuwe leiderschap.' In de afgelopen tijd zag ik zelfs regelmatig verbanden gelegd tussen bijvoorbeeld de coach van het Nederlands elftal en modern leiderschap.
Louis van Gaal is op velerlei manieren tot voorbeeld gesteld voor leidende zakenmensen en zelfs ook in de gemeente. Met vergelijkingen als: pak serieus de leiding van je team aan en schakel daarbij ook verschillende deskundigen in, geloof in de overwinning, niet de beste spelers winnen maar het beste team, zorg voor een goede discipline in je team, durf te veranderen en geloof in hele mens en zie de spelers niet alleen als voetballer.
Op zich allemaal mooi en leerzaam, maar het managen van een sportteam of bedrijf kun je niet zomaar een op een naar de gemeente vertalen. Bijbels leiderschap is toch echt van een andere orde!
Geestelijke wijsheid en inzicht
Overigens kent het Nieuwe Testament het moderne begrip leiderschap niet! We lezen in het NT van diakenen, oudsten en voorgangers. Natuurlijk moet er gestuurd worden, maar toch veel meer van onderuit dan hiërarchisch van bovenaf. De 'bestuurders' in de gemeente maken veel meer onderdeel uit van de gemeenschap zelf, als dienstbare leden om samen verantwoordelijkheid te dragen voor de missie van de gemeente om een lichtend licht en zoutend zout te zijn en de wereld in het heil van Christus te laten delen. Dienaren aan de missie dus, in diepste zin mis(-sio-)dienaren!
Het gaat in de Bijbel niet om leiders en coaches met de nieuwste tactieken, spelwijzen en opstellingen, maar om mensen die in liefdevolle verbondenheid met Christus en Zijn gemeente leven en die van daar uit bewogen zijn met de wereld om ons heen waar we een missie hebben. Niet vanuit leiderschap, maar vanuit de geestelijke kennis en inzicht die zorgt voor blijvende rust. Jazeker! Rust, vrede, shalom zijn ook aspecten van de christelijke gemeentestabiliteit, waarbij je af en toe best even in het kapokhok mag om de boel op te schudden. Waarbij we de echte vernieuwing toch mogen blijven verwachten van de Heilige Geest die telkens verrassende wendingen geeft in de geschiedenis van Zijn gemeente, in het vertrouwen dat de Heer niet loslaat het werk dat Hij begonnen is.
Met vriendelijke groet,
Paul Prijt
In deze bijdrage wil ik graag ingaan op het boeiende initiatief van '7keer7' om de kerk te vernieuwen, waarbij ik vooral inga op de vraag of daar wel 'nieuwe leiders' voor nodig zijn of dat de vernieuwing vooral van het 'brede onderop' komt?
Beste lezer, als kind bracht ik een groot deel van mijn tijd door in het ambachtelijke gedeelte van ons familiebedrijf. Aan de voorkant ervan was de verkoop, maar aan de achterkant, in het ateliergedeelte werd er met vakkundige hand gestoffeerd, gordijnen geconfectioneerd, stoelen gerepareerd en kokoslopers van een afwerkboord voorzien. Ik genoot van al die mensen en hun vakmanschap.
Af en toe was het 'feest' als het kapokhok open ging. Een afgesloten ruimte waar grote balen kapok in stonden, waarmee op gezette tijden kussen werden gevuld. Nieuwe, maar ook oudere die dan werden bijgevuld om er weer heerlijk op weg te kunnen dromen. Bij dat vullen sneeuwde het van de kapok en waande je in een sneeuwbui. Het had iets weg van die souvenirs waar je mee moet schudden om een of andere bezienswaardigheid onder te laten sneeuwen.
Moet de kerk worden opgeschud?
Beide beelden, zowel van dat kapokhok als van die souvenirs, komen bij me boven als ik hoor van weer een nieuwe actie om de kerk op te schudden en te vernieuwen. Nu ben ik de laatste om tegen te spreken of tegen te houden dat de kerk de 'opschudding' van Pinksteren blijvend nodig heeft tot de Heer terugkomt! Maar tegelijk hoeven we ook niet allemaal en altijd een nieuwe Luther te zijn! Hoewel elke generatie een reformatie nodig heeft, die begint bij onze dagelijkse vernieuwing door Gods Geest!
Dat is meer natuurlijk meer dan het opschudden van de kussens. Als kind in dat kapokhok leerde ik dat je daar maar kort kunt zijn. In dat kapokhok werden ook niet bepaald de nieuwe beleidskaders en strategische keuzes voor de toekomst van het bedrijf gemaakt en bovendien: ik heb in dat kapokhok nooit een klant gezien! Die hoefde en wilde waarschijnlijk geen getuige zijn van het opschudden van zijn kussens of dekbedden. Hij wilde ze gewoon weer als nieuw kunnen gebruiken! Zoals ook die 'schud-souvenirs' maar een kortstondig plezier geven.
7keer7
Toch werd ik geboeid door het verfrissende, eigentijdse en ook wel gewaagde initiatief van de mensen van '7keer7' om door middel van open gespreks- en discussieavonden door het hele land allerlei mensen te peilen naar hun visie op de (vernieuwde) christelijke kerk. Ik dacht natuurlijk meteen weer terug aan dat kapokhok, maar tegelijk ook positief: dit aardige experiment levert misschien weer genoeg nieuwe kapok op om de kerkelijke kussens opnieuw te vullen, of in ieder geval bij te vullen en geestelijk op te schudden, om weer nieuwe dromen te dromen en vergezichten te krijgen om met Joël en Petrus te spreken.
Inmiddels hebben de conclusies, of beter gezegd de richtingwijzers, al heel wat tongen en pennen losgemaakt en stof doen opwaaien. Om het nu meer te laten zijn dan een aardig souvenirtje waarbij alles weer hetzelfde blijft als de sneeuwvlokjes zijn neergedaald, verdient het om serieus hiermee aan de slag te gaan. Ik kan hier niet alle zeven prikkelende stellingen bespreken, maar één richtingwijzer wil ik er graag uitlichten. Die gaat namelijk over de structuur van de kerk zelf: 'Stop met de kerk (en ontmoet elkaar)'. Gechargeerd gaat het om de vraag of de kerk uit gebouwen, standpunten en organisatiestructuur van steen of graniet, met vaste hand geleid en georganiseerd van bovenaf moet worden, of juist gezien moet worden als een levend organisme gevormd door levende stenen. Ik hoor op het christelijke erf op dit punt verschillende antwoorden en zie trouwens ook allerlei mengvormen.
Leiderschap of levende stenen?
Volgens '7keer7' zou de kerk vooral uit haar starheid als instituut los mogen komen om veel dynamischer 'losser in de knieën' te komen ('Doe eens een polonaise in een verzorgingshuis' is een van aanbevelingen) De christelijke kerk zou zich niet zoveel moeten richten op haar eigen kerk-zijn als instituut met vergaderingen, eindeloze documenten, betonnen dogma's en fraaie gebouwen, maar zou vooral een plek van ontmoeting dienen te zijn: met de Heer, elkaar en de mensen om ons heen. Middenin de samenleving, niet losstaand, maar als onderdeel daarvan! 'Behoud al het goede van 2000 jaar lichaam van Christus, maar besteed je tijd en geld aan mensen, niet aan een instituut.'
De aanbeveling om de gemeente vooral in Nieuwtestamentische organische metaforen als lichaam en gezin te zien, is mijn in ziens terecht en spreekt me persoonlijk het meeste aan. Maar wat me bij deze prikkelende richtingwijzer vooral opvalt, is dat er nauwelijks aandacht lijkt te zijn voor leiderschap, zo u wilt de voorgangers, gemeenteleiders, oudsten, etc. Het zijn blijkbaar de leden van de gemeente zelf die als levende stenen met hun gaven en talenten voor een nieuwe dynamiek en relevantie moeten zorgen! Om even bij stil te staan zou ik zeggen:
Geen coaches maar mis(-sio-)dienaren
Terwijl hier dus een zeer bescheiden rol lijkt weggelegd voor de leiders, zie ik tegelijkertijd in christelijke kring een toenemende aandacht voor het 'nieuwe leiderschap.' In de afgelopen tijd zag ik zelfs regelmatig verbanden gelegd tussen bijvoorbeeld de coach van het Nederlands elftal en modern leiderschap.
Louis van Gaal is op velerlei manieren tot voorbeeld gesteld voor leidende zakenmensen en zelfs ook in de gemeente. Met vergelijkingen als: pak serieus de leiding van je team aan en schakel daarbij ook verschillende deskundigen in, geloof in de overwinning, niet de beste spelers winnen maar het beste team, zorg voor een goede discipline in je team, durf te veranderen en geloof in hele mens en zie de spelers niet alleen als voetballer.
Op zich allemaal mooi en leerzaam, maar het managen van een sportteam of bedrijf kun je niet zomaar een op een naar de gemeente vertalen. Bijbels leiderschap is toch echt van een andere orde!
Geestelijke wijsheid en inzicht
Overigens kent het Nieuwe Testament het moderne begrip leiderschap niet! We lezen in het NT van diakenen, oudsten en voorgangers. Natuurlijk moet er gestuurd worden, maar toch veel meer van onderuit dan hiërarchisch van bovenaf. De 'bestuurders' in de gemeente maken veel meer onderdeel uit van de gemeenschap zelf, als dienstbare leden om samen verantwoordelijkheid te dragen voor de missie van de gemeente om een lichtend licht en zoutend zout te zijn en de wereld in het heil van Christus te laten delen. Dienaren aan de missie dus, in diepste zin mis(-sio-)dienaren!
Het gaat in de Bijbel niet om leiders en coaches met de nieuwste tactieken, spelwijzen en opstellingen, maar om mensen die in liefdevolle verbondenheid met Christus en Zijn gemeente leven en die van daar uit bewogen zijn met de wereld om ons heen waar we een missie hebben. Niet vanuit leiderschap, maar vanuit de geestelijke kennis en inzicht die zorgt voor blijvende rust. Jazeker! Rust, vrede, shalom zijn ook aspecten van de christelijke gemeentestabiliteit, waarbij je af en toe best even in het kapokhok mag om de boel op te schudden. Waarbij we de echte vernieuwing toch mogen blijven verwachten van de Heilige Geest die telkens verrassende wendingen geeft in de geschiedenis van Zijn gemeente, in het vertrouwen dat de Heer niet loslaat het werk dat Hij begonnen is.
Met vriendelijke groet,
Paul Prijt
